Mặc dù đường cao tốc đang tỏa khắp miền đất nước và nhiều sân bay ở vùng sâu vùng xa còn vắng khách nhưng vẫn cần xây mới và mở rộng sân bay hiện có để đáp ứng nhu cầu đi lại trong tương lai. Trong ảnh: thi công tháp không lưu và phía sau là khu vực nhà ga hành khách sân bay Long Thành (Đồng Nai) – Ảnh: VĂN TRUNG
Cùng ngày, sân bay Cà Mau cũng được khởi công nâng cấp, mở rộng; nhà ga T2 sân bay Cát Bi và đường băng số 2 sân bay Phù Cát cũng được khởi công.
Việc tăng tốc đầu tư xây mới, cải tạo nâng cấp sân bay theo quy hoạch trong thời gian qua nhằm mục tiêu phát triển hệ thống sân bay theo hướng đồng bộ và hiện đại, đáp ứng nhu cầu vận tải và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Nhiều sân bay được đầu tư, nâng cấp
Ngày 19-8, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được khởi công xây dựng. Đây là cảng hàng không quốc tế thứ 15 của cả nước được quy hoạch với cấp sân bay 4E; công suất thiết kế dự kiến khoảng 30 triệu hành khách/năm thời kỳ 2021 – 2030 và khoảng 50 triệu hành khách/năm tầm nhìn đến năm 2050.
Ước tính chi phí đầu tư sân bay Gia Bình theo quy hoạch khoảng 120.839 tỉ đồng thời kỳ 2021 – 2030, khoảng 61.455 tỉ đồng tầm nhìn đến năm 2050.
Với diện tích khoảng 1.960ha, chỉ đứng sau sân bay Long Thành, sân bay Gia Bình cũng là sân bay thứ hai của cả nước được quy hoạch 4 đường băng sau sân bay Long Thành.
Theo quy hoạch, sân bay Gia Bình được đầu tư hiện đại, kết nối đồng bộ với đường bộ, đường sắt, metro để thuận tiện cho kết nối, phát huy hiệu quả khai thác.
Để đảm bảo giao thông kết nối, sáng 19-8 UBND TP Hà Nội cũng khởi công dự án xây dựng tuyến đường kết nối sân bay Gia Bình về thủ đô Hà Nội (đoạn trên địa bàn TP Hà Nội) dài 14km, rộng 120m, tổng mức đầu tư 42.000 tỉ đồng.
Sáng 19-8, tại Hải Phòng, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cũng khởi công xây dựng nhà ga hành khách T2 sân bay Cát Bi với tổng mức đầu tư 2.690 tỉ đồng.
Ngoài nhà ga có tổng diện tích sàn 23.00m2, các công trình phụ trợ cũng được xây dựng để khai thác với công suất 5 triệu hành khách/năm (dự trù phương án mở rộng để nâng công suất lên 10 triệu hành khách/năm).
Khi nhà ga T2 hoàn thành, cùng với nhà ga T1 (đang được nghiên cứu mở rộng lên 3 triệu hành khách/năm), sân bay Cát Bi sẽ đáp ứng mục tiêu đến năm 2030 đạt công suất 13 triệu hành khách/năm.
Với sân bay Phù Cát, ngày 19-8 UBND tỉnh Gia Lai cũng khởi công dự án xây dựng đường băng số 2 và các công trình đồng bộ tại khu bay của sân bay Phù Cát với tổng mức đầu tư 3.246 tỉ đồng.
Đường băng mới sẽ có chiều dài 3.048m, bảo đảm tiếp nhận được các loại máy bay Code C như Airbus A320, A321 và có thể nâng cấp để tiếp nhận máy bay Code E (Boeing 787, Airbus A350) khi cần thiết.
Sân bay Phan Thiết kết hợp dân dụng và quân sự, phần quân sự đã hoàn tất và các cơ quan chức năng đang xúc tiến để xây dựng phần dân dụng. Trong ảnh: Quân chủng Phòng không – Không quân đang khai thác, sử dụng hạng mục quân sự tại sân bay Phan Thiết – Ảnh: ĐỨC TRONG
Có đường cao tốc vẫn cần sân bay
Hiện cả nước đang khai thác 22 sân bay gồm 9 sân bay quốc tế và 13 sân bay quốc nội. Theo quy hoạch, đến năm 2023 cả nước hình thành 15 sân bay quốc tế và 16 sân bay quốc nội; tầm nhìn đến năm 2050, cả nước hình thành 34 sân bay, bao gồm 15 sân bay quốc tế và 19 sân bay quốc nội.
Ngoài ra còn có 11 vị trí cũng được nghiên cứu, đánh giá khả năng quy hoạch hình thành các sân bay đối với một số sân bay phục vụ quốc phòng, vị trí quan trọng về khẩn nguy, cứu trợ hoặc khả năng phát triển du lịch. Các vị trí này sẽ báo cáo Thủ tướng bổ sung vào quy hoạch khi đủ điều kiện.
Sở dĩ quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt với số lượng sân bay nói trên là dựa trên quá trình nghiên cứu thực tế và dự báo của các cơ quan chuyên môn cho thấy dự kiến đến năm 2030 tổng sản lượng khách dự kiến thông qua các sân bay của Việt Nam khoảng 275,9 triệu hành khách và hàng hóa khoảng 4,1 triệu tấn.
Định hướng giai đoạn đến năm 2050 tổng sản lượng hành khách qua các sân bay khoảng 490,7 triệu hành khách và hàng hóa đạt khoảng 16 triệu tấn.
Lý giải thêm, TS Nguyễn Bách Tùng, chuyên gia quy hoạch – thiết kế sân bay, cho rằng Việt Nam là đất nước có địa hình trải dài, nhiều vùng sâu, vùng xa, vùng có vị trí chiến lược quốc phòng, an ninh.
Đến nay Việt Nam đang khai thác 22 sân bay với tỉ lệ sân bay theo diện tích còn thưa so với nhiều nước trên thế giới và khu vực, chưa đảm bảo khoảng cách tiếp cận hợp lý với người dân. Đặc biệt vùng Tây Nguyên và vùng núi phía Bắc vẫn còn ít sân bay nên cần phải nghiên cứu đầu tư các sân bay ở khu vực này.
Một lý do nữa chúng ta vẫn phải quy hoạch và xây dựng mạng lưới sân bay phù hợp nhằm đảm bảo mục tiêu quốc phòng, an ninh, cứu hộ, cứu nạn trong tình huống thiên tai.
“Do vậy, những sân bay ở vùng sâu, vùng xa vẫn phải quy hoạch, xây dựng và phần lớn sân bay khai thác dân sự, phát triển kinh tế nhưng có thể kết hợp hoạt động quốc phòng, an ninh khi cần thiết”, ông Tùng lý giải.
Một lý do nữa là trong tương lai, máy bay cá nhân và taxi bay sẽ phát triển nhiều nên cần có nhiều sân bay để khai thác. Lúc đó nếu có quá ít sân bay thì việc khai thác các loại hình bay mới này tại các sân bay đông đúc sẽ làm giảm hiệu quả khai thác hàng không thường lệ.
“Đường bộ, đường sắt và hàng không có nhu cầu phục vụ khác nhau. Hàng không có vai trò phục vụ việc di chuyển xa trong thời gian rất ngắn, đồng thời vận chuyển những hàng hóa quan trọng, có giá trị cao cần chuyên chở nhanh.
Hàng không phát triển sẽ bổ trợ việc phối kết hợp vận tải đa phương thức của năm loại hình vận tải” – ông Tùng nói và giải thích thêm các sân bay lớn kết nối tốt với đường sắt, đường bộ đều phát huy được ưu thế của các loại hình vận tải hành khách lẫn hàng hóa.
Trước đó, khi lý giải về tương quan của đường bộ, đường sắt tốc độ cao và hàng không, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cũng cho hay việc phát triển các loại hình vận tải không tạo xung đột hay cái này triệt tiêu cái kia mà sẽ hỗ trợ nhau. Hiện thị phần vận tải hành khách trong nước đang có sự chênh lệch lớn giữa đường bộ, đường sắt và đường hàng không.
Theo Cục Hàng không, mật độ của 22 sân bay đang khai thác trên diện tích cả nước đạt khoảng 16.000km2/sân bay, đạt mức trung bình của thế giới và khu vực – Đồ họa: N.KH.
Nhà ga sân bay Phan Thiết chuyển đổi đầu tư
Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 19-8, một lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng cho biết đang phối hợp với các sở ngành khác để nghiên cứu đề xuất của Công ty cổ phần cảng hàng không Mặt Trời về việc đầu tư hạng mục dân dụng sân bay Phan Thiết.
Theo lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng, đây là động thái mới nhất liên quan đến hạng mục dân dụng (nhà ga hành khách) tại sân bay Phan Thiết.
Cụ thể, theo đề xuất của Công ty cổ phần cảng hàng không Mặt Trời, doanh nghiệp này xin được đầu tư hạng mục dân dụng của dự án sân bay Phan Thiết bằng hình thức đầu tư kinh doanh theo Luật Đầu tư, không vận dụng hình thức đầu tư BOT như trước đây.
Với đề xuất này, chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng đã giao Sở Tài chính chủ trì phối hợp với các cơ quan chuyên môn nghiên cứu rà soát và tổ chức thẩm định báo cáo của nhà đầu tư.
Sân bay Phan Thiết được khởi công từ năm 2015, với tính chất dân dụng kết hợp quân sự. Hạng mục quân sự do Bộ Quốc phòng đầu tư đã khai thác bay từ năm 2024. Còn hạng mục hàng không dân dụng được đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, do UBND tỉnh Bình Thuận cũ làm chủ đầu tư. Quá trình triển khai, địa phương đã điều chỉnh nâng từ cấp 4C lên 4E.
Theo tỉnh, việc điều chỉnh này để đảm bảo phát triển lâu dài, nâng cao hiệu quả đầu tư, đáp ứng công suất thiết kế 2 triệu hành khách/năm với đường băng dài 3.050m. Tỉnh cũng giải thích do điều chỉnh quy mô dự án, tăng tổng mức đầu tư nên phải điều chỉnh lại chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư.
Toàn bộ quá trình điều chỉnh thủ tục đến nay vẫn chưa hoàn tất, nhà ga sân bay Phan Thiết vẫn “đứng yên” sau 10 năm khởi công.
Trong ngày 19-8, tỉnh Lâm Đồng đã khánh thành đường kết nối dẫn vào dự án sân bay Phan Thiết dài khoảng 3,6km. Phát biểu tại lễ khánh thành, ông Nguyễn Hồng Hải, phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, cho biết dự án đường vào sân bay Phan Thiết là một trong số những công trình hạ tầng giao thông quan trọng của địa phương.
Đây là dự án kết nối đường ven biển quốc gia ĐT706B đến sân bay Phan Thiết, phục vụ chiến lược phát triển không gian ven biển, phát triển du lịch, dịch vụ và kinh tế biển. Đồng thời, tuyến đường này còn góp phần hoàn chỉnh hạ tầng khu vực sân bay Phan Thiết.
Để sân bay cuối trời Nam cất cánh
Từ Cà Mau – vùng đất cực Nam Tổ quốc – đến đặc khu Phú Quốc, hạ tầng hàng không đang trở thành động lực quan trọng để mở ra cơ hội phát triển mới.
Sân bay Cà Mau từ lâu được xem là “cánh cửa” kết nối vùng đất cuối trời Nam với cả nước. Theo định hướng, sân bay Cà Mau sẽ tập trung trước hết vào các đường bay trục: TP.HCM – Cà Mau, Hà Nội – Cà Mau và một số tuyến trọng yếu khác.
Và theo quy hoạch giai đoạn 2021 – 2030, Cảng hàng không Cà Mau đạt cấp 4C, công suất 1 triệu hành khách/năm và 1.000 tấn hàng hóa/năm.
Dự kiến đến năm 2050, cảng hàng không được định hướng nâng công suất lên 3 triệu hành khách/năm và 3.000 tấn hàng hóa/năm, tiếp tục duy trì là sân bay cấp 4C và sân bay quân sự cấp 2.
Việc đầu tư nâng cấp sân bay không chỉ giúp du khách đến Cà Mau gần và thuận tiện hơn mà còn phục vụ chiến lược phát triển kinh tế biển, năng lượng tái tạo, thủy sản và logistics. Những lĩnh vực này đều cần sự kết nối nhanh chóng, tiết kiệm thời gian và hạ tầng hàng không là công cụ then chốt.
Điểm đáng chú ý là tỉnh không muốn “chạy theo phong trào” mà đặt mục tiêu khai thác sân bay một cách hợp lý.
“Chúng tôi xác định rõ mục tiêu, hạ tầng hàng không phải phục vụ phát triển toàn diện, lâu dài, không chỉ dừng lại ở ngành du lịch. Khi khai thác hợp lý, Cà Mau sẽ có thêm cơ hội để phát huy lợi thế kinh tế biển, kết nối với khu vực”, lãnh đạo tỉnh nhấn mạnh.
Nếu Cà Mau còn đang trên hành trình “cất cánh” thì sân bay Phú Quốc đã chứng minh sức hút mạnh mẽ của mình với những con số tăng trưởng ấn tượng.
Thông tin Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc cho biết trong 6 tháng đầu năm 2025, khách quốc tế là người Trung Quốc, Nga, Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysia đến Phú Quốc nhộn nhịp và có mức tăng trưởng kinh ngạc dao động từ 311 – 472% (tùy vào thị trường khách quốc tế).
Và để đáp ứng nhu cầu, ngoài các đường cất và hạ cánh cũ, Công ty cổ phần cảng hàng không Mặt Trời thuộc Tập đoàn Sun Group đang là nhà đầu tư thực hiện dự án mở rộng sân bay Phú Quốc với việc làm nhà ga T2, nhà ga VIP, xây dựng đường băng mới và sân đỗ máy bay…
Từ đó dự kiến sân bay Phú Quốc có thể đón 10 triệu hành khách (giai đoạn 2025 – 2030) và khoảng 18 triệu hành khách vào năm 2050.
Dự án mở rộng sân bay Phú Quốc có tổng vốn đầu tư gần 22.000 tỉ đồng, thực hiện trong hai giai đoạn đầu tư gồm giai đoạn 2025 – 2027 và giai đoạn 2027 – 2030. Chủ đầu tư và các đơn vị thi công quyết liệt thực hiện dự án. Hàng ngàn công nhân “vượt nắng, thắng mưa” làm xuyên ngày đêm để đảm bảo tiến độ để đưa đường băng vào phục vụ cho APEC 2027.
Ông Đặng Minh Trường, chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sun Group, cho hay đây là bước đi rất quan trọng, vừa đón APEC 2027 vừa hoàn thiện hệ sinh thái để kết nối Phú Quốc tới những điểm đến trong và ngoài nước trực tiếp và linh hoạt.
“Dự án mở rộng sân bay Phú Quốc hoàn thành và đưa vào hoạt động chính thức cùng với hệ sinh thái du lịch mà chúng tôi có sẵn và đang đầu tư ở đảo ngọc sẽ mang đến giá trị cốt lõi, chất lượng dịch vụ du lịch đẳng cấp, khác biệt để phục vụ du khách. Qua đó khai thác tối đa điểm đến du lịch Phú Quốc”, ông Trường nói.
Chia sẻ thêm, ông Hồ Văn Mừng, chủ tịch UBND tỉnh An Giang, cho hay dự án mở rộng sân bay Phú Quốc không chỉ giúp kết nối Phú Quốc với các địa phương trong nước và quốc tế thuận lợi mà còn mở đường phát triển du lịch, thương mại và các lĩnh vực khác bền vững.
An Giang hiện đang hoàn thiện những vấn đề liên quan để trình Chính phủ về cơ chế chính sách đặc biệt để Phú Quốc thu hút đầu tư, phát triển bền vững kinh tế và du lịch trong thời gian tới.
