Lãnh đạo quản lý thị trường nói sẽ dùng AI, blockchain để truy tận gốc hàng hóa: “Nếu nói hàng Made in Việt Nam thì phải thực sự có xuất xứ từ Việt Nam”

Chia sẻ tại toạ đàm Hộ kinh doanh trước vấn nạn hàng giả và tuân thủ thuế ngày 22/6, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết sau 1 tháng triển khai cao điểm phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ, cơ quan này đã kiểm tra được gần 4.000 vụ việc và phát hiện, xử lý trên 3.000 vụ vi phạm, con số này tăng 50% so với năm trước.

Ông Tuấn cho biết Bộ Công Thương đang nghiên cứu đề án về truy xuất nguồn gốc. Tức phải nắm được nguồn gốc của cả chuỗi cung ứng, chứ không chỉ có mỗi hộ kinh doanh. Bởi hộ kinh doanh cơ bản sản xuất rất ít, chủ yếu bán tại cửa hàng. Ngoài ra cũng phải cân nhắc câu chuyện truy xuất nguồn gốc với nhiều phương án khác nhau.

“Hiện tại chúng ta chưa giải quyết được triệt để, tức ngay chính giải pháp để truy xuất nguồn gốc cũng có thể làm giả được: tem QR hoặc tem chống giả cũng có thể bị làm giả”, ông Tuấn nêu thực tế.

Vì vậy, đại diện Bộ Công Thương cho biết đang rất nghiêm túc nghiên cứu ứng dụng những công nghệ hiện đại như công nghệ blockchain, AI để hỗ trợ việc truy xuất nguồn gốc. Trước hết sẽ tập trung vào những nhóm hàng tác động đến sức khỏe người tiêu dùng, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, có giá trị cao đang ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam với quốc tế.

“Khi tiêu dùng thì hàng hóa phải đảm bảo, nếu nói hàng Made in Việt Nam thì phải thực sự có xuất xứ Việt Nam. Còn nếu đã kinh doanh hàng của quốc tế tại Việt Nam, chúng ta không thể trở thành thiên đường để mua sắm hàng nhái được. Ví dụ Saigon Square, du khách sẽ rất thích vì mua được đồ đó giá rẻ, nhưng không thể để Việt Nam trở thành trung tâm như vậy được”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Ông Tuấn cũng nhấn mạnh câu chuyện 5.500 cửa hàng đóng cửa trên toàn quốc thời gian qua không phải do chính sách thuế mới. Phần lớn các cửa hàng này để mà đóng cửa do có vấn đề về nguồn hàng hóa.

“Chúng tôi cũng chưa xác định hàng giả hay gì, chưa có cơ sở để xác định được nguồn gốc của hàng hóa đó. Chỗ này chúng ta phải rất rõ về mặt truyền thông, không thể nào nói vì tăng cường về thuế mà lại đóng cửa, điều này không đúng”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Với câu chuyện minh bạch hóa nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, ông Tuấn cho biết cần có các giải pháp mang tính chất toàn diện. Với Đề án truy xuất nguồn gốc, đại diện Bộ Công thương cho biết khi xây dựng sẽ tập trung vào minh bạch hóa nguồn gốc xuất xứ hàng hóa và phân chia ra thành các nhóm đối tượng. Bởi câu chuyện nguồn gốc xuất xứ không phải chỉ có hộ kinh doanh là đối tượng tác động mà là câu chuyện của các sản phẩm trong nền kinh tế nói chung.

“Trong đó, các hộ kinh doanh như chúng tôi đã phân tích ở trên – về cơ bản phần lớn là hoạt động thương mại dịch vụ. Có nghĩa phải truy xuất sự liên kết với đầu sản xuất, từ những sản phẩm, từ hàng hóa nông sản, nông nghiệp như thế nào, lĩnh vực hàng hóa công nghiệp như thế nào… cơ bản những như vậy. Chúng ta phải có sự điều chỉnh đối với khu vực kinh tế nông nghiệp, các hộ nông dân, hợp tác xã như thế nào, rồi đối với cả sản xuất công nghiệp ra sao”, ông phân tích.

Phan Trang