Gỡ vướng hóa đơn cho hộ kinh doanh

Đây là những băn khoăn và lo lắng mà các hộ kinh doanh (HKD) đã gửi đến và được lãnh đạo Cục Thuế và các khách mời là những chuyên gia thuế giải đáp tại buổi giao lưu trực tuyến do báo Tuổi Trẻ tổ chức sáng 12-6.

Xử lý với hàng không có hóa đơn ra sao?

Hàng hóa nhập trước 1-6-2025 nhưng không có hóa đơn điện tử, sẽ được xử lý như thế nào là băn khoăn lớn nhất của các HKD. Đại diện Cục Thuế cho rằng các hộ, cá nhân kinh doanh cần đảm bảo việc lưu trữ các hóa đơn, chứng từ của hàng hóa, dịch vụ mua vào theo quy định nhằm cung cấp cho các cơ quan quản lý nhà nước khác khi được yêu cầu, đảm bảo nguồn gốc, chất lượng hàng hóa.

Bà Nguyễn Thị Cúc, chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, cho biết theo quy định hiện hành, các sản phẩm hàng hóa mua vào phải có hóa đơn chứng từ hợp pháp nhằm xác định nguồn gốc của sản phẩm. Tuy nhiên trong thời gian chuyển đổi từ hình thức thuế khoán sang kê khai, có tình trạng hàng hóa tồn kho của các hộ không có đầy đủ hóa đơn hợp pháp.

Để xử lý hài hòa và tháo gỡ khó khăn trong giai đoạn chuyển đổi, bà Cúc đề xuất nên có giải pháp xử lý phù hợp. Theo đó các hộ phải rà soát lại toàn bộ hàng tồn kho, loại trừ tất cả các hàng hóa có nguồn gốc không hợp pháp gồm: hàng giả, hàng lậu, hàng trộm cắp (nếu có) ra khỏi hàng tồn kho và xử lý tiêu hủy khỏi hàng chuẩn bị bán ra. 

“Khi chuyển sang nộp thuế theo kê khai, các hộ sẽ nộp thuế trên doanh thu thực tế bán ra. Do đó theo tôi, cơ quan thuế không nên truy cứu hàng hóa tồn kho không đủ hóa đơn, chứng từ, trừ trường hợp hàng phi pháp đã loại trừ nêu trên”, bà Cúc đề xuất.

Không chỉ với hàng tồn không có hóa đơn, nhiều HKD còn canh cánh nỗi lo bị truy thu thuế của các năm trước. Theo bà Cúc, trường hợp HKD nộp thuế theo phương pháp khoán, doanh thu thay đổi từ 50% trở lên, cơ quan thuế sẽ điều chỉnh lại mức thuế khoán theo doanh thu trong năm chuyển đổi. Trường hợp HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai thì HKD tự xác định doanh thu, tự nộp thuế theo tỉ lệ quy định.

Cơ quan thuế sẽ thanh tra, kiểm tra truy thu thuế nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm trốn thuế. Bắt đầu từ 1-6-2025, các HKD phải thực hiện xuất hóa đơn theo quy định mới. Như vậy sẽ phát sinh trường hợp doanh thu thực tế xuất hóa đơn sẽ lớn hơn doanh thu kê khai nộp thuế của các năm trước.

Tuy nhiên theo bà Cúc, để khuyến khích các HKD tự giác chuyển đổi kê khai thuế đúng doanh thu thực tế phát sinh, không nên đặt vấn đề truy thu tiền thuế đã nộp các năm trước, trừ trường hợp có hành vi vi phạm nghiêm trọng để trốn, gian lận thuế.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Đinh Thị Thúy, phó chủ tịch HĐQT Công ty CP Misa, cũng cho rằng ngành thuế nên báo cáo, đề xuất cấp thẩm quyền để tháo gỡ, hỗ trợ HKD yên tâm làm ăn. 

“Để HKD an tâm làm ăn, theo tôi, chính sách không nên hồi tố áp mức doanh thu mới cho những thời gian thực hiện theo thuế khoán”, bà Thúy góp ý.

Lên doanh nghiệp được trừ chi phí, chuyển lỗ 5 năm

Nhiều HKD bày tỏ lo lắng khi cho rằng nộp thuế trên doanh thu mà không được trừ chi phí trước khi tính thuế khi đã áp dụng hóa đơn điện tử, khâu mua vào, bán ra đã minh bạch. Trong khi đó, dù có doanh thu cao nhưng lợi nhuận thực thu của nhiều HKD rất thấp. Do đó nhiều ý kiến cho rằng chính sách, cơ chế thuế đối với HKD cần sớm sửa đổi cho phù hợp với hoạt động kinh doanh nhỏ.

Giải đáp hàng loạt các câu hỏi về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Cúc cho biết tỉ lệ tính thuế được căn cứ vào đặc điểm của từng ngành hàng kinh doanh. Ví dụ ngành hàng bán buôn, bán lẻ có tỉ trọng giá vốn mua hàng cao nên tỉ lệ tính thuế thấp vì tính trên toàn bộ giá vốn mua vào. Còn hoạt động dịch vụ như lưu trú, gội đầu, cắt tóc, massage… được tính trên tiền dịch vụ đã thu nên áp dụng mức tỉ lệ thuế cao hơn.

Theo ông Nguyễn Đức Huy – phó trưởng Ban Nghiệp vụ thuế (Cục Thuế), hoạt động bán buôn, bán lẻ các loại hàng hóa có tỉ lệ phần trăm tính thuế là 1,5% (thuế giá trị gia tăng 1%, thuế thu nhập cá nhân 0,5%); dịch vụ lưu trú, tắm hơi, massage, may đo, giặt là, cắt tóc, gội đầu chịu mức thuế 7% (thuế giá trị gia tăng 1%, thuế thu nhập cá nhân 0,5%)… Thuế giá trị gia tăng là người tiêu dùng đóng. Các HKD chỉ thu hộ và nộp thay cho khách hàng.

“Để khắc phục tình trạng tính thuế trên doanh thu, các HKD nên chuyển đổi sang doanh nghiệp để nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ. Nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo phương pháp doanh thu trừ chi phí gồm: giá vốn hàng hóa mua vào, thuê mặt bằng, nhân công, tiền điện, nước, chi phí tiếp thị, quảng bá quảng cáo cửa hàng, chi phí đào tạo người lao động…”, bà Cúc gợi ý.

Trường hợp kinh doanh lỗ, doanh nghiệp sẽ không phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và còn được chuyển lỗ 5 năm. Nếu lãi doanh nghiệp được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong 3 năm. Ngoài ra theo dự thảo của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi, tùy theo doanh thu, doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp ở mức 15 – 17%.

“Riêng về chế độ kế toán, hóa đơn đối với doanh nghiệp siêu nhỏ chuyển từ HKD lên, kế toán của doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ sẽ đơn giản hơn. Nhà nước sẽ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, HKD. Rõ ràng, lợi ích mang lại cho doanh nghiệp là rất thiết thực”, bà Cúc khẳng định.

Đọc tiếp Về trang Chủ đề