Giám đốc phân tích Chứng khoán BSC: Việt Nam đang ở chu kỳ với các chính sách về kinh tế đều khá thuận lợi cho việc tăng trưởng

BTV Khánh Ly: Theo ông đánh giá, thị trường tài chính toàn cầu đang phải đối mặt với những thách thức như thế nào?

TS Trần Thăng Long, Giám đốc Phân tích, Công ty Cổ phần Chứng khoán BIDV (BSC): Giai đoạn hiện nay là giai đoạn đan xen rất nhiều thông tin ở thị trường chứng khoán toàn cầu. Từ đầu quý II đến nay, các thông tin đè nặng lên thị trường thế giới nhiều nhất là liên quan đến các chính sách thuế đối ứng từ phía Hoa Kỳ áp sang tất cả các quốc gia còn lại. Thứ hai là những căng thẳng ở các khu vực trên thế giới có xu hướng gia tăng và mở rộng và đặc biệt đến từ Iran và Israel.

Về thương mại, những kịch bản về đàm phán thuế đang được hình thành và kỳ vọng của thị trường cho rằng ở đâu đó mức thấp nhất sẽ là mức mà các quốc gia đồng minh của Hoa Kỳ đang nhận được dự kiến khoảng 10% và mức cao có thể sẽ tương đương với mức thuế mà Trung Quốc cũng như Hoa Kỳ đang đàm phán, kỳ vọng khoảng 30%. Tuy nhiên, chúng ta thấy rằng kỳ vọng chung là như vậy nhưng tiến độ đàm phán không diễn ra nhanh như dự kiến, các quốc gia lớn như Ấn Độ, Nhật Bản hay toàn bộ cộng đồng EU vẫn đang trong quá trình đàm phán. Yếu tố quan trọng tiếp theo chính là các xung đột địa chính trị, đặc biệt là khu vực Trung Đông có thể sẽ làm cho tính biến động của thị trường lên cao, thêm vào đó là giá của hàng hóa, năng lượng, xuất khẩu dầu thô ra thế giới cũng tăng cao. Chính vì vậy những yếu tố này đều ảnh hưởng đến lạm phát kỳ vọng của rất nhiều quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ.

Và Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) cũng đang đánh giá những yếu tố này một cách cẩn trọng, do vậy kỳ gần nhất không có việc cắt giảm lãi suất. Kỳ vọng về hạ lãi suất của Fed cũng như các ngân hàng trung ương sẽ bị giảm đi rất nhiều và từ đó cũng sẽ ảnh hưởng ngược lại đến thị trường tài chính.

Sau những bất ổn gần đây trên toàn cầu, đặc biệt diễn biến mới nhất ở Trung Đông đang làm lo ngại về tình hình giá dầu leo thang, rồi gây đứt gãy nguồn cung và làm một số tài sản tăng giá… Ông nhận định như thế nào về vấn đề này?

Trong một môi trường mà nhiều tính bất ổn gia tang, thương mại hay về năng lượng, các rủi ro cũng sẽ gia tang theo. Đồng thời với đó là biến động chung của các loại tài sản trên thế giới sẽ có xu hướng biến động mạnh hơn. Gần đây nhất, sau khi những diễn biến căng thẳng về thương mại diễn ra vào đầu tháng tư, ngay lập tức thị trường chứng khoán đã có phản ứng. Đa phần các thị trường chứng khoán đều giảm điểm khá mạnh, khoảng từ 10% -15% so với đầu năm.

Và thứ hai là những diễn biến liên quan đến khủng hoảng Trung Đông gia tăng thì giá dầu lập tức đã tăng rất mạnh. Thêm vào đó, các chỉ số liên quan đến vận tải hàng hóa, chi phí chung của nền kinh tế thế giới gia tăng và những điều này cũng đã và sẽ còn phản ánh vào kỳ vọng của nhà đầu tư về tình hình của thị trường từ giờ đến cuối năm.

Như vậy liệu rằng nền kinh tế thế giới sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

Trước cuộc khủng hoảng giữa Iran và Israel diễn ra, đa phần các tổ chức đều cho rằng năm 2025, kinh tế thế giới sẽ suy giảm từ 0,1% – 0,4% do những căng thẳng liên quan đến thuế đối ứng do Hoa Kỳ phát động. Thêm vào đó, những khủng hoảng liên quan đến năng lượng diễn ra cũng sẽ tác động đến kinh tế thế giới làm suy giảm nói chung, đó là những rủi ro của thị trường. 

Mặc dù căng thẳng chỉ diễn ra giữa Israel và Iran nhưng hai quốc gia này lại nằm trong khu vực rất nhạy cảm, là khu vực Trung Đông và đặc biệt là eo biển nằm giữa Iran và Oman là eo biển kết nối phần lớn lượng cung dầu của khu vực Trung Đông, khoảng 21 triệu thùng dầu một ngày, tương đương khoảng 20% tổng sản lượng của toàn thế giới đều đi qua eo biển này.

Trong khi đó, Iran cũng rất nhiều lần đưa ra đe dọa rằng sẽ đóng cửa eo biển trong trường hợp mà họ bị những áp lực quá lớn về mặt chính sách từ phía các quốc gia, đặc biệt là Hoa Kỳ. Nếu xảy ra rủi ro đó, thì yếu tố này sẽ lập tức tiếp tục ảnh hưởng đến nguồn cung năng lượng toàn cầu và từ đó ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng của hàng hóa, đến chi phí logistic và có thể ảnh hưởng chung đến nền kinh tế. Đây là điều các quốc gia cũng đang cần phải lưu tâm.

Ngoài những khó khăn thì còn có những yếu tố nào sẽ tạo được niềm tin cho giới đầu tư trong thời gian tới không thưa ông?

Chúng ta nhìn lại những năm trước đây, sau một giai đoạn kinh tế toàn cầu tăng trưởng nóng, khiến các ngân hàng trung ương tiến hành nhiều chính sách thắt chặt trở lại. Và đến thời điểm hiện tại, ngân hàng trung ương đa phần đang ở xu hướng nới lỏng dần ra, tức là họ không ngay lập tức giảm lãi suất nhanh như lần trước, mà thực hiện giảm từ từ, điển hình là Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) cũng đang đưa ra những chính sách rất thận trọng. Cùng với đó là xu hướng của đồng USD, không mạnh như trước đây, mà đang suy yếu đi, điều đó cũng hỗ trợ cho nền kinh tế toàn cầu trong việc phục hồi. Đồng thời, giúp cho các những quốc gia mới nổi như Việt Nam hay những quốc gia khác, các ngân hàng trung ương của các quốc gia này sẽ có nhiều không gian chính sách để hỗ trợ cho nền kinh tế nhiều hơn.

Hiện, Việt Nam cũng đang có những điểm vượt trội hơn với nhiều công cụ chính sách hơn.

Chúng ta thấy rằng sau đợt Covid, đa số các nước tập trung vào đầu tư hạ tầng rất mạnh, rất nhanh và dẫn đến việc những năm sau đó họ bị hụt hơi, ngược lại với Việt Nam chúng ta lúc đó không phải là đẩy quá nhanh. Đến thời điểm hiện tại, kế hoạch đầu tư hạ tầng của Việt Nam trong thời gian 5 – 10 năm sắp tới là rất lớn và lớn hơn rất nhiều so với các quốc gia trước đây. Điều này hoàn toàn có thể sẽ hỗ trợ rất tốt cho nền kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn 5 năm đến 10 năm tới.

Thứ hai, các chính sách gần đây theo hướng cởi mở hơn, khuyến khích kinh tế hơn, chú trọng vào khoa học công nghệ, phát triển mối quan hệ về kinh tế với các quốc gia. Đồng thời với đó là xây dựng lại, hoàn thiện những chính sách liên quan đến thể chế và pháp luật theo hướng cởi mở hơn, tạo điều kiện hơn cho hoạt động kinh doanh. Chúng ta cũng khuyến khích và đặt vai trò của khối kinh tế tư nhân lên hàng đầu trong sự phát triển về kinh tế cùng với việc thúc đẩy đầu tư công… sẽ giúp nền kinh tế phát triển trong giai đoạn sắp tới.

Như ông mới phân tích, tại Việt Nam, nền kinh tế vẫn đang tăng trưởng tích cực, cùng những chính sách thúc đẩy kinh tế. Còn thị trường chứng khoán cũng giữ được sự ổn định và dòng tiền đều đặn, dù nhiều thông tin bất ổn từ bên ngoài, theo ông thì thị trường chứng khoán sẽ như thế nào trong giai đoạn tới?

Tính từ đầu năm đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam là một trong những thị trường tăng trưởng khá tốt. Chúng ta chỉ có một nhịp giảm đầu tháng 4/2025 khi phần lớn thị trường đều bất ngờ việc Hoa Kỳ đưa ra một chính sách thuế đối ứng dự kiến với Việt Nam là quá cao 46%. Sau giai đoạn đó, hiện các nhà đầu tư đang kỳ vọng vào quá trình đàm phán sẽ thấp hơn mức này. Và khi bên ngoài những chính sách khó khăn, nhà đầu tư cũng nhìn nhận vào những yếu tố bên trong của Việt Nam. Về mặt chính sách Việt Nam đang ở chu kỳ với các chính sách về kinh tế đều khá thuận lợi cho việc tăng trưởng.

Bên cạnh đó, làn sóng thoái vốn của nhà đầu tư nước ngoài trong khoảng hai năm gần đây, đến thời điểm hiện tại có vẻ như đã chững lại rất nhiều. Đa phần các phiên gầy đây, chúng ta bắt đầu thấy, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng trở lại với khối lượng lớn. Điều này cũng góp phần thúc đẩy sự tự tin của nhà đầu tư trong nước. Một điều quan trọng nữa đó là về mặt định giá, P/E của toàn bộ thị trường đang ở mức khoảng 13 lần, thấp hơn rất nhiều so với trung bình nhiều năm của Việt Nam là khoảng 15 lần.

Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng về lợi nhuận của doanh nghiệp quý I vẫn khá tốt và nếu thuế quan sau đàm phán không ở mức quá cao, tức là rơi vào kịch bản khoảng từ 15% – 25% thì kỳ vọng về tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết sẽ vào khoảng 14% – 15%. Đây là mức rất cao so với tăng trưởng chung của các doanh nghiệp tại các quốc gia khác vào thời điểm hiện tại. Những chính sách trong nước vẫn đang đi đúng hướng, tăng trưởng trong nước cũng dần được phục hồi cũng như đạt được kỳ vọng hoặc sát kỳ vọng từ ban đầu đặt ra là 8% GDP, thị trường chứng khoán cũng sẽ phản ánh lại những kỳ vọng đó vào kết quả từ năm nay và năm sau.

Còn liên quan đến tổ chức xếp hạng FTSE đánh giá việc nâng hạng cho Việt Nam trong các kỳ review tới, thì về kỳ vọng chung của thị trường đánh giá lần này là khả quan cao hơn các lần trước. Do vậy, những yếu tố này sẽ quan trọng, ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu tư, đặc biệt là trong các quý sắp tới đây.

Trong bối cảnh nhiều thông tin bất định như vậy thì theo ông, nhóm ngành nào sẽ vượt khó đi lên với tiềm năng tăng trưởng cao hơn?

Tôi cho rằng yếu tố đầu tư dài hạn vẫn là yếu tố quan trọng nhất, nhà đầu tư nên nhìn vào tăng trưởng của doanh nghiệp trong dài hạn. Nếu xét riêng về bối cảnh của năm nay thì năm nay là một năm sẽ có rất nhiều thông tin liên quan đến thương mại giữa các quốc gia. Do vậy, các yếu tố liên quan đến thương mại này cũng sẽ ảnh hưởng đến kỳ vọng chung của các ngành liên quan như xuất khẩu, logistic hay khu công nghiệp…là những ngành này sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn.

Còn lại những ngành tập trung vào tăng trưởng trong nước là chính, như tăng trưởng của khối ngân hàng, bán lẻ, khối công nghệ, khối hạ tầng, khối dầu khí, hóa chất, phân bón, những ngành mà ít chịu ảnh hưởng của thị trường bên ngoài và chịu tác động nhiều hơn từ các chính sách trong nước sẽ là những ngành có nhiều kỳ vọng hơn trong giai đoạn từ giờ đến cuối năm.

Đồng thời, nhà đầu tư nên cân nhắc lựa chọn cổ phiếu thận trọng vì trong một ngành không phải doanh nghiệp nào cũng sẽ tận dụng được những cơ hội của nền kinh tế.

Minh Quân