Tổng biên tập báo Tiền Phong chủ trì buổi hội thảo – Ảnh: C. TUỆ
Tại Hội thảo phát triển bền vững ngành hàng sầu riêng do báo Tiền Phong tổ chức ngày 10-6, nhiều đại biểu đặt câu hỏi liên quan đến nguyên nhân sầu riêng nhiễm cadimi, nghi do phân DAP Hàn Quốc và đề nghị công bố kết quả kiểm tra.
Hai nguyên nhân khiến sầu riêng nhiễm cadimi
Liên quan đến nguyên nhân sầu riêng nhiễm cadimi, ông Nguyễn Quang Hiếu – phó cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) – cho biết ngay khi nhận được thông báo sầu riêng vi phạm về dư lượng cadimi của Tổng cục Hải quan Trung Quốc cuối tháng 3-2024, cục đã chủ động điều tra quy mô khá lớn tại các khu vực có nguy cơ cao.
Kết quả cho thấy nguyên nhân dẫn tới tích lũy cadimi vào trong đất ở các khu vực có nguy cơ cao là do quá trình canh tác lâu, các vườn không được nghỉ ngơi.
Thứ hai, nguyên nhân gián tiếp là việc sử dụng phân bón ở một số vùng cao hơn rất nhiều so với khuyến cáo, nhất là thời điểm làm trái vụ.
Đáng chú ý, tại hội thảo, ông Vũ Duy Hải – tổng giám đốc Tập đoàn Vinacam – rơi nước mắt khi chia sẻ về lý do 2 lần viết thư gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương cảnh báo về tình trạng có loại phân bón nhập khẩu về Việt Nam nghi vấn vượt dư lượng cadimi từ năm 2023, và mới đây nhất là kiến nghị lên Thủ tướng với mong muốn làm rõ phản ánh này.
Theo ông Hải, năm nay ngành sầu riêng kỳ vọng mang về 3,7 tỉ USD, nhưng mục tiêu này đang gặp thách thức lớn khi sầu riêng bị trả lại do dư lượng cadimi và vàng O vượt ngưỡng cho phép.
Ông Hải tin rằng đây không hẳn là lỗi của người trồng, khi có nhà quản lý nói rằng do nông dân sử dụng phân, thuốc không đúng quy trình, thậm chí bón gấp 10 lần khuyến cáo, mà phải thẳng thắn nhìn nhận đến lỗi của các nhà quản lý trong lĩnh vực phân bón, cây trồng. Đặc biệt trong việc xử lý thông tin SPS đã cảnh báo cadimi vượt ngưỡng trong ớt, măng cụt, chôm chôm, sầu riêng từ 3 năm trước và trong phân DAP mà Vinacam đã báo động từ năm 2023…
“Cho đến bây giờ chúng tôi không hiểu tại sao ngay sau khi nhận thông tin, Cục Bảo vệ thực vật khi đó đã cử đoàn cán bộ kiểm tra nhưng không công bố kết quả. Nếu mẫu đạt yêu cầu thì cần công bố để dư luận không hoang mang, còn nếu không đạt thì phải xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Hải nói.
Ông Nguyễn Quang Hiếu, phó cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật – Ảnh: C.TUỆ
Số lượng nhập khẩu và sử dụng phân DAP Hàn Quốc chỉ chiếm 4%
Trả lời câu hỏi về đề nghị công bố kết quả kiểm tra phân bón DAP, ông Nguyễn Quang Hiếu thừa nhận cục có thiếu sót trong việc chậm trả lời các kiến nghị.
“Chúng tôi đã có văn bản mời ông Hải tới cục làm việc, dựa trên những dữ liệu mà đơn vị có để trả lời chính xác hơn. Chúng tôi xin lỗi vì chưa thể trả lời câu hỏi của ông Hải tại buổi hội thảo hôm nay”, ông Hiếu nói.
Nói thêm về nghi vấn phân bón DAP liên quan đến việc sầu riêng nhiễm cadimi, ông Hiếu cho rằng việc đổ lỗi hoàn toàn cho việc sử dụng phân DAP là chưa được chính xác vì phân DAP người dân ở phía Nam sử dụng nhiều, sử dụng nhiều vụ khác nhau và trên nhiều loại cây trồng. Do đó để kết luận rằng phân DAP là nguyên chính thì chưa có mối liên hệ chặt chẽ.
“Chúng ta biết rằng ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có những vùng đất ngập nước, sau đó rút nước nên có liên quan sự thay đổi nồng độ pH trong đất, đặc biệt khi ngập nước thì độ pH cao hơn, nếu đúng vào thời điểm làm trái vụ thì nguy cơ nhiễm cadimi cao hơn”, ông Hiếu chia sẻ.
Ông Hiếu cũng cho biết về số lượng nhập khẩu và sử dụng, DAP Hàn Quốc chỉ chiếm 4% trong tổng số DAP sử dụng ở Việt Nam.
Một vấn đề ông Hiếu cũng lưu ý đó là việc khuyến khích sử dụng quá nhiều phân hữu cơ.
“Trong cuộc điều tra diện rộng, trong hàng trăm mẫu kiểm tra về phân bón ở khu vực miền Tây, chúng tôi khá ngạc nhiên khi phân hữu cơ có hàm lượng cadimi cao hơn phân vô cơ.
Việc này chúng ta phải xem xét khuyến cáo lại có nên sử dụng quá nhiều phân hữu cơ hay không, hay phải điều chỉnh”, ông Hiếu nói.
