Theo đó, Tập đoàn Đèo Cả đề nghị mở rộng 19 dự án thành phần đường cao tốc bắc-nam đã và đang đầu tư trong giai đoạn 2017-2025 theo 2 phương án, phương án 1 phân chia thành 7 dự án thành phần, phù hợp cho nhiều doanh nghiệp cùng tham gia thực hiện đầu tư theo phương thức PPP. Phương án 2, chia thành 3 dự án thành phần, phù hợp với mô hình một số doanh nghiệp lớn tham gia đầu tư theo phương thức PPP (VIDIFI, VEC, Đèo Cả, Sơn Hải…).
Ở cả 2 phương án, Đèo Cả đề xuất các doanh nghiệp, nhà thầu đã thi công tốt ở dự án giai đoạn 1 sẽ được mời tham gia dự án mở rộng nhằm tận dụng nhân lực, thiết bị hiện có, gia tăng giá trị để phát triển.
“Đây là các phương án đầu tư đã được doanh nghiệp rà soát, điều chỉnh và tiếp tục hoàn thiện dựa trên cơ sở tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Xây dựng, ý kiến chuyên môn của các đơn vị trực thuộc bộ cũng như các doanh nghiệp trong lĩnh vực giao thông”, đại diện Tập đoàn Đèo Cả khẳng định.
Các phương án được đề xuất mới nhất này đều bảo đảm phù hợp nguyên tắc, định hướng đã được thống nhất. Cụ thể, đây là phương án khả thi để những doanh nghiệp quy mô lớn có thể tham gia đầu tư PPP theo tinh thần của Nghị quyết 68-NQ/TW; các doanh nghiệp có quy mô nhỏ hơn có thể tham gia thi công, qua đó sử dụng hiệu quả nhân lực, thiết bị hiện có, tiếp tục phát triển về quy mô như mô hình PPP++ mà Tập đoàn Đèo Cả đang áp dụng tại nhiều dự án PPP về hạ tầng giao thông.
Các phương án này cũng phù hợp với chỉ đạo của Chính phủ về nghiên cứu phương án nhượng quyền thu phí trên phần đường cao tốc do Nhà nước đầu tư kết hợp với nâng cấp, mở rộng đường cao tốc. Đồng thời, tiết kiệm tối đa ngân sách nhà nước, khả thi để đầu tư theo phương thức PPP, hoàn thành dự án mở rộng toàn tuyến trong năm 2027-2028.
Trong văn bản kiến nghị, Tập đoàn Đèo Cả đưa ra 3 kịch bản phương án tài chính. Kịch bản 1, Nhà nước thu phí theo đề án đã phê duyệt đối với phần đường cao tốc đã được đầu tư công, sau đó bàn giao cho nhà đầu tư dự án mở rộng để tiếp tục thực hiện khi hoàn thành xây dựng mở rộng. Các dự án thành phần thực hiện theo hợp đồng BOT, tổng mức đầu tư khoảng 186.000 tỷ đồng tùy phương án.
Kịch bản 2, thực hiện nhượng quyền thu phí trên các đoạn tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư cho nhà đầu tư mở rộng đường cao tốc. Các dự án theo hình thức hợp đồng hỗn hợp O&M-BOT với tổng mức đầu tư hơn 193.000 tỷ đồng.
Kịch bản 3, thực hiện việc thu phí hoàn vốn các đoạn tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư kết hợp với hoàn vốn các dự án thành phần mở rộng, giá trị nộp ngân sách được xác định trong phương án tài chính và theo thời gian thực hiện hợp đồng dự án. Các dự án theo hình thức hợp đồng hỗn hợp O&M-BOT, tổng mức đầu tư khoảng 186.000 tỷ đồng.
Phân tích chi tiết ưu-nhược điểm của từng kịch bản, Đèo Cả đề xuất phương án phù hợp để hoàn thành mở rộng đường cao tốc trong năm 2027-2028 là loại hợp đồng BOT, Nhà nước thực hiện thu phí hoàn vốn cho phần đường cao tốc đã đầu tư công trong thời gian xây dựng mở rộng như kịch bản 1.
Đối với kịch bản này, tổng giá trị thu ngân sách ước tính khoảng hơn 9.100 tỷ đồng, có ưu điểm tránh được các vấn đề phức tạp do chưa kết thúc nghĩa vụ bảo hành, quyết toán các dự án giai đoạn 1 đang thực hiện, đề án thu phí trên cao tốc do Nhà nước đầu tư không bị ảnh hưởng.
“Với mục tiêu phát triển doanh nghiệp tư nhân theo Nghị quyết 68-NQ/TW, tránh các vấn đề phức tạp do chưa kết thúc nghĩa vụ bảo hành, quyết toán các dự án giai đoạn 1 đang thực hiện, nên khi thực hiện việc nhượng quyền thu phí kết hợp đầu tư mở rộng sẽ gặp khó khăn khi vấn đề này phát sinh”, văn bản nêu.
Để sớm hiện thực hoá chủ trương mở rộng toàn tuyến đường cao tốc bắc-nam phía đông có thể hoàn thành trong năm 2027-2028, là nền tảng hạ tầng quan trọng cho mục tiêu tăng trưởng kinh tếở mức 2 con số trong giai đoạn tới, Tập đoàn Đèo Cả đề xuất Thủ tướng Chính phủ thống nhất phương án phân chia dự án thành phần (7 dự án thành phần hoặc 3 dự án thành phần) của dự án tổng thể mở rộng đường cao tốc bắc-nam dài 1.241km (hiện nay có 19 dự án, gồm 3 dự án PPP, đang vận hành hoặc sẽ hoàn thành trong năm 2025).
Doanh nghiệp đề xuất Thủ tướng chấp thuận giao cho Tập đoàn Đèo Cả lập đề xuất dự án đầu tư mở rộng toàn tuyến theo phương thức PPP theo quy định của Luật PPP.
Trường hợp lựa chọn chia thành 3 dự án thành phần, Tập đoàn kiến nghị Thủ tướng xem xét, giao cho Tập đoàn Đèo Cả (liên danh với một số doanh nghiệp giao thông lớn) lập đề xuất dự án thành phần 1 (từ Mai Sơn đến Hoài Nhơn, dài 651km) và thành phần 3 (từ Cam Lâm đến Dầu Giây, dài 278km) và Tập đoàn Sơn Hải lập đề xuất dự án thành phần 2 (từ Hoài Nhơn đến Cam Lâm, dài 312km); đề xuất Bộ Xây dựng là cơ quan có thẩm quyền, phối hợp với Bộ Tài chính xem xét phương án hỗ trợ ngân sách nhà nước cho một số dự án thành phần (nếu cần thiết).
Tập đoàn Đèo Cả kiến nghị Bộ Xây dựng tổng hợp báo cáo Thủ tướng các đề xuất nêu trên. Đồng thời, trong trường hợp cần hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước (dự kiến tối đa 7% tổng mức đầu tư phần mở rộng), doanh nghiệp đề xuất hỗ trợ ngân sách cho một số dự án thành phần để bảo đảm tính khả thi về tài chính.
Tập đoàn cam kết, khi được giao lập đề xuất dự án theo Luật PPP, sẽ hoàn thành lập đề xuất dự án đáp ứng mục tiêu hoàn thành trong năm 2027-2028.
