Chứng khoán Việt rất cần một Warren Buffett
Thị trường cần một tấm gương để định hình lại văn hóa.
Ở Mỹ, khi người trẻ bước vào thị trường chứng khoán, họ có thể dõi theo Warren Buffett – biểu tượng sống của triết lý đầu tư giá trị, kỷ luật và kiên trì. Còn tại Việt Nam, khi một người chân ướt chân ráo gia nhập thị trường, thứ họ nhìn thấy là các hội nhóm phím hàng, những lời đồn và “bí quyết” lan truyền mạng xã hội, trong khi gần như chẳng có hình mẫu người thật việc thật nào để noi theo.
Thiếu vắng một “ngọn hải đăng” để định hình tư duy đầu tư đúng đắn, không khó hiểu vì sao nhiều người mới tham gia thị trường cảm thấy lạc lối hoặc thậm chí không biết mình lạc lối, đối mặt thua lỗ rồi dần xem chứng khoán chỉ như một nơi đầy cạm bẫy.
25 năm đã qua của thị trường chứng khoán Việt Nam là giai đoạn kinh tế đất nước có nhiều chuyển biến vượt bậc. Điều này đồng nghĩa một thế hệ nhà đầu tư đã tham gia vào một môi trường không hề thiếu cơ hội. Chỉ số tham chiếu VN-Index bắt đầu với 100 điểm vào năm 2000, cho đến nay đã trên ngưỡng 1,300 điểm. Tuy nhiên, nghịch lý đối với nơi được cho là sẽ tạo ra của cải là: Hầu hết người tham gia vào đây – những cá nhân – dường như chủ yếu đóng vai trò tạo ra thanh khoản, còn thành tích dài hạn của họ gói gọn trong thua lỗ sau những con sóng cổ phiếu.
Giới chuyên gia thường trích dẫn tỷ lệ thua lỗ vì cổ phiếu của các cá nhân là trên 90%.
Tại sao thành tích của một thế hệ nhà đầu tư cá nhân lại tệ đến vậy?
Sẽ thiếu công bằng khi chỉ trích lỗi lầm hoàn toàn do người tham gia thị trường, nhưng điều tốt nhất mà chúng ta nên làm là tự vấn bản thân thay vì đổ lỗi cho hoàn cảnh.
Trên tinh thần như vậy, một khía cạnh quan trọng là chính cách hành xử của số đông nhà đầu tư cá nhân đã dẫn dắt họ vào cảnh bi đát. Họ đã liên tục bị cuốn vào những mộng ước làm giàu nhanh, muốn mua vào là thắng ngay thay vì đầu tư bài bản và đồng hành cùng sự phát triển của doanh nghiệp và thị trường. Với tâm lý đó cùng hiểu biết hạn chế về chuyên môn đầu tư, không ngạc nhiên khi họ bị cuốn vào các cơn sốt cổ phiếu với nền tảng nghèo nàn.
Những mô tả kể trên đều không phải đặc điểm của một nhà đầu tư thành công. Điều này đồng nghĩa để không lặp lại quá khứ thua lỗ, giới đầu tư cá nhân phải thay đổi tư duy tham gia thị trường. Nhưng làm điều đó bằng cách nào? Có lẽ, họ cần một hình mẫu như Warren Buffett tại Việt Nam để noi theo.
Warren Buffett trong phòng làm việc của ông tại trụ sở Tập đoàn Berkshire Hathaway ở Thành phố Omaha, Tiểu Bang Nebrasca, Mỹ.
Ngài Warren Buffett, 95 tuổi, là nhà đầu tư thành công và nổi tiếng nhất thế giới. Những lời nói của ông được săn đón, truyền bá rộng khắp và thậm chí là niềm cảm hứng để hình thành nên những nhà đầu tư tầm cỡ khác, chẳng hạn như tỷ phú Bill Ackman.
Điều làm nên tên tuổi của Buffett không phải là khối tài sản ông tích lũy được với nghề đầu tư, mà là sự liêm chính trong cách ông đối xử với thị trường. Những lời ông nói được săn đón không phải vì “gây sóng” cổ phiếu, mà bởi chúng giúp hàng triệu nhà đầu tư hiểu hơn về đầu tư, hiểu hơn về thị trường và kể cả hiểu bản thân hơn. Buffett chưa từng dùng sức ảnh hưởng cá nhân để lèo lái dòng tiền trên thị trường, dù có thể làm được vậy. Ông hướng sự chú ý của công chúng vào thực hành kỷ luật đầu tư, vào tư duy dài hạn, vào việc hiểu thế nào là giá trị của một doanh nghiệp.
Buffett không giúp tất cả nhà đầu tư thành công, bởi theo ông, người ta cần có những phẩm chất nhất định về tính cách để đạt được điều đó. Nhưng điều quan trọng nhất là ông giúp họ tin rằng, nếu đủ hiểu biết và kiên nhẫn, đầu tư có thể là con đường bền vững mà không cần đến vận may.
Tại Việt Nam, một hình mẫu như ngài Warren Buffett – nếu xuất hiện – có thể tạo nên những thay đổi đáng kể trong tư duy của hàng triệu nhà đầu tư cá nhân.
Con người thường cần hình mẫu để học hỏi. Và thị trường cũng cần một tấm gương để định hình lại văn hóa. Từ điểm khởi đầu này, những lớp nhà đầu tư mới sẽ có cơ hội đạt được thành tích khá hơn so với thế hệ đi trước.
– 12:00 20/06/2025
