Chỉ một ngày sau khi bắt đầu năm tài chính mới, Microsoft đã chính thức thông báo về một trong những đợt sa thải lớn nhất trong lịch sử gần đây của mình, ảnh hưởng đến khoảng 9.000 nhân viên, tương đương gần 4% lực lượng lao động toàn cầu.
Thông báo này được đưa ra sớm hơn thông lệ đã gửi một tín hiệu mạnh mẽ đến toàn ngành công nghệ, đó là cuộc đua AI đòi hỏi những sự hy sinh tốn kém và những thay đổi cấu trúc tận gốc rễ.
Một người phát ngôn của Microsoft đã chia sẻ với CNBC: “Chúng tôi tiếp tục thực hiện các thay đổi tổ chức cần thiết nhằm tối ưu hóa vị thế của công ty và các nhóm làm việc trong bối cảnh thị trường không ngừng biến động”. Nhưng đằng sau tuyên bố mang tính công thức này là một bức tranh phức tạp hơn nhiều về một gã khổng lồ đang tự tái định hình mình.
Không phải lần đầu nhưng là lần quyết liệt nhất
Đợt cắt giảm 9.000 nhân sự này không phải là một sự kiện cá biệt mà là đỉnh điểm của một chuỗi các hành động tinh giản bộ máy kéo dài. Trong năm 2023, Microsoft đã cho 10.000 nhân viên thôi việc. Bước sang năm nay, làn sóng này tiếp tục với việc cắt giảm dưới 1% nhân sự vào tháng 1, hơn 6.000 người vào tháng 5, và khoảng 300 người nữa vào tháng 6.
Với tổng số nhân viên khoảng 228.000 người (tính đến tháng 6/2024), đợt sa thải mới nhất này là lớn thứ hai trong lịch sử 50 năm của công ty, chỉ sau quyết định cắt giảm 18.000 vị trí vào năm 2014 sau khi thâu tóm mảng thiết bị và dịch vụ của Nokia. Điều này cho thấy mức độ nghiêm túc và quy mô của cuộc tái cấu trúc hiện tại.
Thoạt nhìn, việc một công ty báo lãi gần 26 tỷ USD trên doanh thu 70 tỷ USD trong quý gần nhất lại tiến hành sa thải hàng loạt có vẻ là một nghịch lý. Cổ phiếu Microsoft đã tăng 16% từ đầu năm và 150% trong 5 năm qua, liên tục đạt đỉnh mới. Tuy nhiên, chính sự thành công này lại là bàn đạp cho một chiến lược táo bạo hơn: dồn toàn lực cho AI.
Microsoft thực hiện các đợt sa thải quy mô lớn trong những năm gần đây. Riêng năm 2025, gã khổng lồ công nghệ đã cắt giảm hơn 15.000 người (Ảnh: Getty).
Giới phân tích nhận định rằng có 2 động lực chính đứng sau quyết định sa thải lần này của Microsoft.
Thứ nhất là nhằm bù đắp cho khoản chi phí khổng lồ mà công ty đang đổ vào hạ tầng trí tuệ nhân tạo. Theo chuyên gia Anurag Rana từ Bloomberg Intelligence, việc xây dựng và vận hành các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), trung tâm dữ liệu và siêu máy chủ để phục vụ AI đang tiêu tốn hàng chục tỷ USD.
Để duy trì cam kết với phố Wall về việc kiểm soát chi tiêu, Microsoft buộc phải cắt giảm nhân sự, đặc biệt ở các bộ phận truyền thống và các cấp quản lý trung gian, nhằm tinh gọn bộ máy và dồn lực đầu tư cho AI.
Thứ hai là sự trỗi dậy của tự động hóa do chính AI mang lại. Trí tuệ nhân tạo không chỉ là sản phẩm thương mại mà còn đang trở thành công cụ tái định hình cách vận hành nội bộ của doanh nghiệp.
Các trợ lý lập trình sử dụng AI ngày càng mạnh mẽ, có khả năng tự động hóa nhiều công việc vốn do lập trình viên đảm nhiệm. Google đã tung ra công cụ của riêng mình, và dù Microsoft chưa công bố chính thức, giới quan sát cho rằng hãng đang đẩy mạnh áp dụng các quy trình nội bộ dựa trên công nghệ này.
Điều đó làm dấy lên lo ngại rằng chính AI đang làm cho một phần công việc kỹ thuật trở nên dư thừa, buộc Microsoft phải tái cơ cấu các nhóm phát triển phần mềm.
Cắt giảm để tăng tốc: Microsoft tái thiết bộ máy theo tinh thần thời đại AI
Một khía cạnh quan trọng khác của cuộc tái cấu trúc là nỗ lực “làm phẳng” cơ cấu tổ chức. Microsoft đang tích cực loại bỏ các lớp quản lý trung gian để rút ngắn khoảng cách giữa lãnh đạo cấp cao và nhân viên trực tiếp thực thi.
Trong một email gửi nhân viên, Phil Spencer, Giám đốc điều hành mảng Gaming, đã viết: “Chúng tôi sẽ học theo mô hình của Microsoft trong việc giảm lớp quản lý trung gian để gia tăng tính linh hoạt và hiệu quả”.
Mục tiêu rõ ràng là tạo ra một tổ chức nhanh nhẹn hơn, có khả năng ra quyết định và triển khai sản phẩm nhanh hơn để bắt kịp tốc độ chóng mặt của thị trường AI. Các bộ phận bị ảnh hưởng trải dài từ bán hàng, marketing cho đến Xbox, cho thấy đây là một chiến lược toàn diện chứ không chỉ nhắm vào một lĩnh vực cụ thể.
Hành động của Microsoft càng trở nên nổi bật khi đặt cạnh đối thủ. Trong khi Microsoft cắt giảm, Meta (công ty mẹ của Facebook) lại được cho là đã chi tới 3 tỷ USD để chiêu mộ những nhà nghiên cứu AI xuất sắc nhất thế giới.
Điều này cho thấy một xu hướng rõ ràng trong ngành công nghệ: các “ông lớn” đang thực hiện một cuộc tái phân bổ nguồn lực khổng lồ. Họ sẵn sàng cắt giảm hàng nghìn nhân sự ở các bộ phận tăng trưởng chậm hoặc có thể tự động hóa, để dồn tiền bạc và sự tập trung vào việc thu hút một số lượng nhỏ hơn nhưng tinh nhuệ hơn các chuyên gia AI hàng đầu.
Cuộc chiến nhân tài này khá tốn kém, nơi mà việc có được những bộ óc xuất sắc nhất có thể quyết định kẻ thắng người thua.
Tương lai của việc làm trong kỷ nguyên AI: Thách thức và cơ hội
Các đợt sa thải tại Microsoft và làn sóng tuyển dụng AI của Meta là minh chứng rõ nét cho sự biến đổi sâu rộng của thị trường lao động công nghệ trong kỷ nguyên AI. AI đang dần thay đổi bản chất của nhiều công việc, đặc biệt là những công việc mang tính lặp đi lặp lại hoặc có thể được tự động hóa.
Các nhà phân tích dự báo rằng vai trò của lập trình viên sẽ tiếp tục thay đổi nhanh chóng, và những người trong lĩnh vực này có thể chịu tác động trực tiếp từ các đợt tái cấu trúc. Một báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới ước tính AI sẽ thay thế khoảng 85 triệu việc làm vào năm 2025, và 60% các công việc hiện tại sẽ yêu cầu sự thích nghi đáng kể.
Tuy nhiên, AI không chỉ là mối đe dọa mà còn là động lực tạo ra các cơ hội việc làm mới. Các vai trò liên quan đến AI, máy học, kỹ thuật đám mây đang có nhu cầu rất cao. Mặc dù một số công việc truyền thống có thể bị mất đi, sự chuyển đổi do AI mang lại đang tạo ra những vai trò mới trong các lĩnh vực AI chuyên biệt, an ninh mạng và phân tích dữ liệu.
Dữ liệu từ PwC cho thấy kỹ năng AI mang lại mức lương cao hơn tới 56% và các ngành tiếp xúc nhiều với AI có tốc độ tăng trưởng doanh thu trên mỗi nhân viên cao gấp 3 lần.
Quyết định cắt giảm 9.000 nhân sự của Microsoft không phải là dấu hiệu của sự yếu kém, mà là một chỉ báo về sự chuyển mình mang tính kiến tạo của cả một ngành công nghiệp. Nó báo hiệu một tương lai nơi hiệu quả hoạt động, tốc độ và sự thống trị trong lĩnh vực AI được ưu tiên trên hết. Đối với các nhà đầu tư, đây là một cam kết về việc tập trung vào lĩnh vực tăng trưởng nóng nhất.
Nhưng đối với hàng chục nghìn nhân viên trong ngành, nó mang đến một thông điệp đáng lo ngại: vai trò của họ đang thay đổi nhanh hơn bao giờ hết, và khả năng thích ứng với kỷ nguyên AI sẽ là yếu tố quyết định sự tồn tại. Cuộc “thay máu” ở Microsoft chỉ là chương đầu tiên trong một câu chuyện dài về sự biến đổi của lao động trong thế giới công nghệ.
