Ông Phan Văn Mãi – Ảnh: GIA HÂN
Chiều 6-6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Doanh nghiệp không được đầu tư góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp khác khi nào?
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo, về hoạt động đầu tư của doanh nghiệp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho hay có ý kiến đề nghị xem xét việc không cho phép toàn bộ doanh nghiệp nhà nước đầu tư bất động sản, mà chỉ cho phép doanh nghiệp lớn của Nhà nước được đầu tư bất động sản.
Về nội dung này, theo thường trực ủy ban, quy định theo hướng không cho phép toàn bộ doanh nghiệp nhà nước đầu tư bất động sản, mà chỉ cho phép một số doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn được thực hiện sẽ làm hạn chế quyền tự chủ trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Đồng thời không phù hợp với chủ trương của Đảng về đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước, bảo đảm thực hiện chủ trương bỏ tư duy “không quản được thì cấm”.
Doanh nghiệp có vốn nhà nước được thực hiện các hoạt động kinh doanh phù hợp với quy định pháp luật và định hướng của Nhà nước với vai trò của chủ sở hữu, được thể hiện thông qua điều lệ, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
Do vậy Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, cơ quan chủ trì soạn thảo xin không quy định nội dung này tại dự luật.
Cụ thể, dự luật quy định hoạt động đầu tư của doanh nghiệp được thực hiện theo các hình thức đầu tư quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật chuyên ngành; mua chứng khoán theo quy định pháp luật về chứng khoán.
Dự luật cũng quy định doanh nghiệp không được đầu tư để góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp khác mà người quản lý, người đại diện tại doanh nghiệp đó là vợ hoặc chồng, cha đẻ, cha nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, cha dượng, mẹ kế, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của chủ tịch và thành viên hội đồng thành viên, chủ tịch và thành viên hội đồng quản trị, chủ tịch công ty, kiểm soát viên, tổng giám đốc hoặc giám đốc, kế toán trưởng của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp chỉ được tự quyết định cho công ty con vay vốn với giá trị không quá giá trị góp vốn
Liên quan nội dung huy động vốn, cho vay vốn, có ý kiến đề nghị quy định rõ điều kiện, thẩm quyền, trách nhiệm của từng chủ thể trong việc quyết định huy động, cho vay vốn và bổ sung quy định để doanh nghiệp được chủ động quyết định về nguồn vốn sử dụng để cho vay, cũng như lãi suất cho vay đối với các công ty con.
Về nội dung này, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nêu nhằm thể chế hóa quy định tại nghị quyết 12 của Trung ương Đảng về quản lý, giám sát chặt chẽ việc huy động, sử dụng vốn của doanh nghiệp nhà nước, bảo đảm việc cho vay vốn được thực hiện đúng mục đích, an toàn, hiệu quả của việc cho vay, dự luật quy định doanh nghiệp chỉ được tự quyết định cho công ty con vay vốn với giá trị không quá giá trị góp vốn.
Trường hợp vượt quá mức này, doanh nghiệp báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu xem xét, phê duyệt.
Đồng thời dự luật giao Chính phủ quy định chi tiết điều kiện bảo lãnh, cho vay nhằm kiểm soát rủi ro, ngăn ngừa lạm dụng.
Quy định như vậy đã cơ bản bao quát các vấn đề được đại biểu quan tâm, bảo đảm hài hòa giữa quyền tự chủ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và yêu cầu giám sát, quản lý vốn nhà nước chặt chẽ.
Do vậy, thường trực ủy ban và cơ quan chủ trì soạn thảo xin được giữ như quy định tại dự luật.
Nêu ý kiến thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cần rà soát kỹ các quy định tại từng khoản, từng điều, từng chương đảm bảo rõ ràng, tránh sự trùng lặp, cần giải thích diễn đạt lại cho dễ hiểu.
Dự luật quy định 5 hình thức đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp giao Chính phủ quy định 5 hình thức trên, Chủ tịch Quốc hội đề nghị trong văn bản quy định chi tiết cần rà soát làm rõ khái niệm.
Như đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn, tạo động lực phát triển nhanh cho các ngành lĩnh vực khác và nền kinh tế, về doanh nghiệp thuộc lĩnh vực then chốt, thiết yếu của nền kinh tế, đầu tư vốn vào doanh nghiệp để thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế.
Bởi theo ông đây là những khái niệm có phạm vi rộng. Do đó cần lưu ý quy định cụ thể, thuận lợi cho quá trình thực thi.
Giải trình sau đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho hay với doanh nghiệp nhà nước cần có nghị quyết mới tương xứng.
Ông nói hiện Bộ Tài chính đang phối hợp với Ban Chính sách chiến lược Trung ương để hoàn thiện dự thảo nghị quyết mới trên cơ sở tổng kết nghị quyết 12, tham khảo nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân. Dự kiến báo cáo Đảng ủy Chính phủ, Bộ Chính trị trước ngày 8-6.
