Thành phố Phú Quốc nhìn từ trên cao – Ảnh: CHÍ CÔNG
Đây không chỉ là cơ hội vàng để quảng bá hình ảnh Phú Quốc với thế giới, mà còn là động lực để địa phương chuyển mình mạnh mẽ theo hướng phát triển bền vững, trở thành hình mẫu “Đảo xanh – thành phố thông minh – không phát thải”.
Phủ xanh phương tiện giao thông
Tại buổi làm việc mới đây với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Kiên Giang, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã yêu cầu địa phương sớm triển khai các công trình, dự án trọng điểm phục vụ APEC, đồng thời nhấn mạnh Phú Quốc cần đóng vai trò tiên phong trong hai trụ cột chuyển đổi xanh và chuyển đổi số trước năm 2030.
Theo ông Nguyễn Văn Hôn – phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Kiên Giang, định hướng phát triển sắp tới là tỉnh từng bước loại bỏ hoàn toàn xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch trên đảo, bao gồm cả ô tô lẫn xe máy, thay thế bằng xe điện và các phương tiện thân thiện với môi trường. Mục tiêu lớn hơn là đưa Phú Quốc trở thành hòn đảo có môi trường sống tốt nhất thế giới.
Để hiện thực hóa điều này, Sở Xây dựng tỉnh Kiên Giang đang gấp rút hoàn thiện đề án chuyển đổi xanh, trong đó có kế hoạch hợp tác với Tập đoàn Vingroup để triển khai hệ thống hạ tầng phục vụ xe điện.
“Lộ trình sắp tới địa phương với đơn vị liên quan sẽ lắp đặt 20 trạm sạc xe điện ở các khu vực dân cư, công cộng, chợ… ở TP Phú Quốc.
Thành phố cũng đang phối hợp cùng các đơn vị để xây dựng hệ sinh thái giao thông xanh, qua đó từng bước đưa Phú Quốc trở thành hòn đảo xanh, doanh nghiệp và người dân sẽ sử dụng xe điện để đi lại và vận chuyển hàng hóa, phục vụ khách du lịch”, ông Hôn nói.
Trên thực tế, một phần hạ tầng giao thông xanh đã và đang được hình thành tại Phú Quốc.
Tại các khu vực trung tâm như Grand World, Safari, VinWonders hay thị trấn Hoàng Hôn, du khách đã quen thuộc với hình ảnh xe điện, xe buýt điện vận hành liên tục đưa đón khách. Những mô hình này sẽ là nền tảng để thành phố mở rộng quy mô sử dụng phương tiện sạch trong tương lai gần.
Song song đó, chiến lược phát triển đảo xanh cũng sẽ đặt ra yêu cầu cao trong quản lý tài nguyên đất, nước và rừng nhằm đảm bảo không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng ngắn hạn.
Lãnh đạo tỉnh Kiên Giang kỳ vọng hướng đi này không chỉ giúp Phú Quốc bứt phá về kinh tế du lịch mà còn trở thành hình mẫu phát triển đô thị xanh trên cả nước.
Vừa qua, UBND tỉnh Kiên Giang và Tập đoàn Vingroup cũng đã có buổi làm việc về “Hợp tác chiến lược phát triển đảo xanh – Phú Quốc định hướng tới APEC 2027”, nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Phú Quốc thành hình mẫu đô thị xanh, thông minh và không phát thải.
Tại buổi làm việc, đại diện Vingroup cho biết đến tháng 5-2025, toàn tỉnh Kiên Giang có hơn 2.000 xe điện, trong đó riêng TP Phú Quốc đã có 408 taxi điện SM và 51 xe buýt điện VinBus vận hành trên 4 tuyến.
Phú Quốc hiện cũng là địa phương đầu tiên trong cả nước đạt tỉ lệ 100% xe buýt điện trong vận tải hành khách công cộng, với 27 trạm sạc điện được lắp đặt (trên tổng số 66 trạm toàn tỉnh).
Bà Lê Thị Thu Thủy – phó chủ tịch Tập đoàn Vingroup – cho biết Phú Quốc đang sở hữu lợi thế về thiên nhiên, vị trí chiến lược và định hướng phát triển rõ ràng để trở thành hình mẫu xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, đón đầu APEC 2027.
Theo bà Thủy, Vingroup mong muốn đồng hành cùng tỉnh Kiên Giang và TP Phú Quốc trong việc nghiên cứu và triển khai các giải pháp xanh hóa toàn diện lĩnh vực giao thông.
Bao gồm: chuyển đổi phương tiện cá nhân, xe dịch vụ và vận tải công cộng sang sử dụng điện, phát triển hạ tầng trạm sạc quy mô lớn, đồng thời ứng dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió vào các công trình công cộng.
“Với quyết tâm và sự hợp tác chặt chẽ, chúng tôi tin rằng có thể cùng địa phương đưa Phú Quốc trở thành một biểu tượng của đô thị không phát thải trong tương lai gần”, bà Thủy nhấn mạnh.
Hỗ trợ người dân chuyển đổi xanh
Trong dự án nâng cấp, nhà ga T2 của sân bay Phú Quốc được đơn vị tư vấn Singapore đề xuất thiết kế với cảm hứng từ hình ảnh cánh chim phượng hoàng đang sải cánh bay lên
Chiến lược chuyển đổi xanh toàn diện ở Kiên Giang được xây dựng dựa trên 5 trụ cột như giao thông xanh, năng lượng xanh, hạ tầng xanh, du lịch xanh, quản trị xanh và đô thị thông minh.
Trong đó giao thông xanh được xác định là trụ cột dẫn dắt, có vai trò kích hoạt quá trình chuyển đổi toàn diện. Kiên Giang cùng với doanh nghiệp như Vingroup… thành lập quỹ chuyển đổi xanh dự kiến 1.000 tỉ đồng để ưu đãi giá bán, hỗ trợ người dân Phú Quốc chuyển đổi xe xăng sang xe điện.
Bà Đinh Thị Thanh Thúy – người dân ở phường Dương Đông (TP Phú Quốc) – cho biết bà cũng ủng hộ chủ trương chuyển đổi xanh ở Phú Quốc, đặc biệt là chuyển đổi xe xăng sang xe điện chạy để đảm bảo môi trường. Vấn đề này bà Thúy cũng mong muốn thêm khi chuyển đổi sang xe xanh, chính quyền sẽ có hướng hỗ trợ cụ thể ra sao, trạm sạc thế nào, bảo trì bảo dưỡng xe ra sao.
“Xe xăng mình chạy đã quen, giờ chuyển sang chạy xe điện thì địa phương sẽ có cách gì để hỗ trợ cho tôi và người dân trên đảo?”, bà Thúy đặt câu hỏi.
Anh Nguyễn Văn Quỳnh – tài xế taxi tại Phú Quốc hào hứng với chuyển đổi xanh của Phú Quốc – cho biết năm 2023 anh chuyển sang chạy taxi điện, rất tiện lợi và phù hợp vì nó giúp tiết kiệm nhiên liệu.
Khách du lịch trải nghiệm ngồi taxi xanh cũng thích hơn vì sự tiện lợi, cách phục vụ cũng thân thiện.
Để chuyển đổi xanh trở thành hiện thực, Kiên Giang đã và đang có những cách làm và bước đi cụ thể.
Ông Lê Việt Bắc – giám đốc Sở Xây dựng Kiên Giang – thông tin đơn vị hiện nay phối hợp với các sở, ban, ngành cấp tỉnh tham mưu tỉnh Kiên Giang xây dựng triển khai các đề án, kế hoạch đưa ra các giải pháp xanh hóa giao thông, chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng xanh, phát triển hạ tầng trạm sạc.
Trước tiên là phối hợp với Tập đoàn Vingroup phát triển mạng lưới trạm sạc bao phủ đảo Phú Quốc góp phần xây dựng thành đô thị biển đảo hiện đại, là trung tâm dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng chất lượng cao, mà trước hết là phục vụ cho Tuần lễ cấp cao APEC 2027.
“Sau khi có đề án này, sở, ngành và Phú Quốc phối hợp đơn vị liên quan tiếp tục triển khai lộ trình thực hiện cụ thể, khảo sát, lắp trạm sạc xe điện, bãi đậu xe và các tuyến đường xe buýt trên đảo Phú Quốc”, ông Bắc chia sẻ.
Định hình mô hình phát triển bền vững
Ông Trần Minh Khoa – chủ tịch UBND TP Phú Quốc – cho biết Phú Quốc hiện phát triển du lịch sinh thái, biển đảo rất mạnh và đang khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch thế giới, thu hút đông đúc khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan.
Đây là cơ hội tốt để Phú Quốc phát triển xanh bền vững, gìn giữ, bảo vệ môi trường. Diện tích đảo Phú Quốc gần 600km2 và dân số hiện tại hơn 130.000 người. Do đó để chuyển đổi xanh Phú Quốc, ông Khoa cho rằng quan trọng làm sao thay đổi tư duy cho doanh nghiệp và người dân trên đảo để thấy rõ tầm quan trọng gìn giữ môi trường, chuyển đổi xe xăng sang sử dụng xe điện.
Ngoài ra địa phương và đơn vị liên quan cần có chính sách cụ thể, cơ sở hạ tầng, đầu tư trạm sạc, nơi bảo trì bảo dưỡng; cần kết nối các đơn vị lữ hành ưu tiên sử dụng xe điện, xe buýt điện hoặc xe xanh SM để đưa đón khách du lịch.
“Địa phương ủng hộ rất cao với chuyển đổi xanh này và sẽ đồng hành, phối hợp chặt chẽ với đơn vị liên quan để thực hiện thành công chuyển đổi xanh Phú Quốc, tiến tới phục vụ APEC 2027 và phát triển xanh bền vững trên đảo”, ông Khoa nhấn mạnh.
Ông Phạm Vĩnh Khôi – giám đốc kinh doanh dự án khu du lịch sinh thái DuGong Bay, xã Hàm Ninh (TP Phú Quốc) – cho biết chuyển đổi xanh Phú Quốc là chủ trương đúng hướng và rất cần để giúp hòn đảo xinh này phát triển du lịch bền vững. “Xe điện hiện chạy trên đảo Phú Quốc rất nhiều. Tôi đã mua và trải nghiệm thì rất tốt, giá cả xe điện cũng hợp lý. Xe điện hơi bất tiện chỗ trạm sạc nên tôi nghĩ nếu được đầu tư trạm sạc đầy đủ ở Phú Quốc thì người dân sẽ ủng hộ và dùng. Khách du lịch trải nghiệm họ cũng rất thích”, ông nói.
Phát triển kinh tế xanh là tất yếu
PGS.TS Nguyễn Văn Sánh – nguyên viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long – cho hay hiện nay xu thế chung để phát triển xe điện, không phải Kiên Giang và Phú Quốc mà cả Việt Nam và thế giới.
Theo ông Sánh, có 4 nguyên nhân sử dụng xe điện. Đó là phát triển xanh sẽ giảm khí thải, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững; xu thế ý thức người tiêu dùng, nhất là khách du lịch; giảm tiếng ồn, ô nhiễm không khí và các việc làm mới liên quan dịch vụ và sửa chữa xe điện.
“Phú Quốc và Kiên Giang chuẩn bị Tuần lễ APEC 2027 thì việc phát triển hệ thống xe điện là một nội dung quan trọng bên lề hội nghị. Trong câu chuyện này thách thức là hệ thống hạ tầng trạm sạc và phân bố ra sao thì cần thống nhất giữa chính quyền sở tại và nhà đầu tư. Về pháp lý xe điện và tâm lý chuyển đổi từ sử dụng xe xăng sang điện”, ông Sánh nhận định.
Phát triển xe điện góp phần phát triển kinh tế xanh
Theo TS Nguyễn Trần Nhẫn Tánh – viện trưởng Viện biến đổi khí hậu thuộc Trường đại học An Giang (Đại học Quốc gia TP.HCM), việc phát triển xe điện góp phần phát triển kinh tế xanh vì không tạo ra khói thải trong giao thông (nhất là carbon), giảm lệ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, giúp đô thị hạn chế ô nhiễm không khí. Việc đặt trạm sạc pin cần đảm bảo tối ưu: tiện tiếp cận, tận dụng các cơ sở hạ tầng hiện có và đối với rác thải, cần có biện pháp xử lý triệt để để tổng hòa đồng bộ với phát triển kinh tế xanh.
“Cần xác định phạm vi kinh tế xanh: lĩnh vực, nguồn lực, khả năng. Đặc biệt xác định danh mục ưu tiên và trình tự cần thực hiện”, TS Tánh nói.
Đến năm 2030 Phú Quốc có 100% taxi sử dụng điện, năng lượng xanh
Taxi xanh chạy trên đảo Phú Quốc để phục vụ đưa đón khách du lịch – Ảnh: CHÍ CÔNG
UBND tỉnh Kiên Giang cho biết địa phương xác định lộ trình chuyển đổi xanh chia làm hai giai đoạn, gồm: giai đoạn 2022 – 2030 và đặc biệt từ năm 2025 sẽ có 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh ở Phú Quốc; phấn đấu tỉ lệ đảm nhận của vận tải hành khách công cộng đạt 5%.
Giai đoạn 2030 – 2050 và bắt đầu từ năm 2030 tỉ lệ phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh đạt tối thiểu 50%; 100% taxi thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh. Năm 2050 sẽ có 100% xe buýt, taxi sử dụng điện, năng lượng xanh và phấn đấu tỉ lệ đảm nhận của vận tải hành khách công cộng đạt 10%.
