Lao động nước ngoài đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong các nhà máy sản xuất điện tử, bán dẫn – Ảnh: NGUYỄN HIỀN
Chính phủ vừa ban hành nghị định số 219/2025 ngày 7-8-2025 quy định về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
Cơ chế thoáng, hút nhân tài AI, bán dẫn
Đại diện nhiều doanh nghiệp ủng hộ quy định trong 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đề nghị, cơ quan có thẩm quyền xem xét, chấp thuận nhu cầu và cấp giấy phép lao động cho lao động nước ngoài. Nếu không chấp thuận, cơ quan đó phải có văn bản trả lời, nêu rõ lý do trong 3 ngày làm việc từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Trước đó, Bộ Nội vụ đề xuất Chính phủ giảm thời gian cấp phép cho lao động nước ngoài, tối đa từ 36 ngày còn 10 ngày, theo lịch nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy phép lao động.
Nghị định 219 cũng bổ sung các trường hợp không cần cấp phép lao động để thu hút các nhà đầu tư có năng lực, tài chính và các chuyên gia, lao động có trình độ, chuyên môn tay nghề cao trong ngành công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số…
Lao động nước ngoài thuộc diện trên cần được các bộ, cơ quan ngang bộ hoặc UBND cấp tỉnh xác nhận vào Việt Nam làm việc trong các lĩnh vực: tài chính, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, các lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế – xã hội.
Bà Đặng Ngọc Thu Thảo – giám đốc dịch vụ khoán việc và cho thuê lại lao động Manpower Việt Nam – đánh giá nghị định 219 đã tháo gỡ nhiều khó khăn cho doanh nghiệp. Trước đây, mọi trường hợp chuyên gia đều yêu cầu tối thiểu 3 năm kinh nghiệm làm việc phù hợp.
Đến nay chuyên gia chỉ cần có bằng đại học trở lên hoặc tương đương và ít nhất 2 năm kinh nghiệm làm việc phù hợp, hoặc có bằng đại học chuyên ngành và ít nhất 1 năm kinh nghiệm nếu làm trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo…
Với lao động kỹ thuật, yêu cầu kinh nghiệm giảm từ 3 năm xuống 2 năm hoặc từ 5 năm xuống 3 năm tùy vị trí công việc…
“Điều này phù hợp với nhu cầu tuyển dụng lao động kỹ thuật chuyên môn cao tại Việt Nam, đặc biệt là các ngành AI, bán dẫn, năng lượng tái tạo và tạo thuận lợi cho lao động nước ngoài muốn làm việc tại Việt Nam”, bà Thảo cho hay.
Bà cũng ủng hộ gộp chung thủ tục báo cáo giải trình nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài với đề nghị cấp giấy phép lao động, qua đó rút ngắn thời gian và chi phí giải quyết thủ tục hành chính xuống còn tối đa 10 ngày làm việc (trước là 36 ngày).
Đơn giản hóa thủ tục
Còn luật sư Trần Ngọc Thích – luật sư điều hành Công ty Luật Thích và các cộng sự – đánh giá nghị định 219 thật sự đột phá khi doanh nghiệp được kết hợp thủ tục báo cáo giải trình nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài với thủ tục đề nghị cấp giấy phép lao động và cả thủ tục cấp lý lịch tư pháp.
“Các mẫu biểu được đơn giản hóa, được ghi chú, hướng dẫn cụ thể. Hồ sơ chứng minh nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia, lao động kỹ thuật rõ ràng để thực hiện”, luật sư Thích đánh giá.
Thời gian cấp, cấp lại, gia hạn giấy phép lao động cũng được rút ngắn. Hiện không còn thủ tục thông báo tuyển dụng và xác định nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài tách riêng, qua đó rút ngắn khoảng 30 ngày cho hai nội dung này.
Theo Bộ Nội vụ, đến cuối năm 2024, có gần 162.000 người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam, trong đó có trên 149.000 người thuộc diện phải cấp giấy phép lao động. Lao động nước ngoài chủ yếu đến từ Trung Quốc (gần 31%), Hàn Quốc (hơn 18%), Nhật Bản (9,5%)…
