Năm nay chứng kiến màn tăng tốc ngoạn mục của giá vàng – tài sản trú ẩn truyền thống – khi loạt xung lực tiêu cực cùng lúc ập đến: kinh tế Mỹ chao đảo, chính sách thuế quan leo thang và căng thẳng địa chính trị bùng phát dữ dội.
Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng đã tăng tới 30%, riêng 3 tháng gần đây tăng vọt 13%. Đỉnh điểm là ngày 2/4 (được giới đầu tư gọi là “Ngày Giải phóng”) khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ công bố gói thuế mới, gây chấn động thị trường toàn cầu, giá vàng tăng mạnh.
So với các kênh đầu tư khác, vàng thể hiện vượt trội. Chỉ số S&P 500 chỉ nhích nhẹ 2%, trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm vọt từ dưới 4% lên 4,41% – một mức cao chưa từng thấy kể từ 2022. Trong bối cảnh bất ổn dâng cao, dòng tiền nhanh chóng tìm đến vàng như một phao cứu sinh.
Thuế quan, sa thải, chiến sự: Loạt biến số “thổi” vàng lên đỉnh
Giai đoạn này được đánh giá là thử thách lớn nhất với nền kinh tế Mỹ kể từ năm 2022 khi lạm phát bùng nổ buộc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) phải rời bỏ chính sách lãi suất 0% và khởi động chu kỳ tăng lãi suất gắt gao nhất kể từ thập niên 1980.
Nay, bài toán của Fed lại càng nan giải hơn. Lạm phát vẫn cao trong khi thị trường lao động dần xấu đi. Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,2%, cao hơn đáng kể so với mức 3,4% của năm ngoái. Riêng trong 5 tháng qua, Mỹ đã ghi nhận hơn 696.000 đợt sa thải, tăng 80% so với cùng kỳ 2024, theo dữ liệu từ Challenger, Gray & Christmas.
Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5 vẫn giữ nguyên mức tăng 2,4% so với cùng kỳ, ngang bằng mức từ mùa thu năm ngoái. Sự bất lực của Fed trong việc hạ lãi suất dù kinh tế suy yếu phản ánh rõ thế “tiến thoái lưỡng nan”: tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát sẽ làm thất nghiệp trầm trọng hơn, nhưng hạ lãi suất thì nguy cơ lạm phát bùng phát lại.
Mức thuế cao kỷ lục – đặc biệt với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc (30%), Canada, Mexico và ô tô (25%) – tiếp tục gây méo mó chuỗi cung ứng và thổi lửa vào chi phí tiêu dùng. Một loạt hàng hóa thiết yếu, từ thực phẩm, quần áo đến linh kiện xe hơi, đều ghi nhận mức thuế nhập khẩu vượt 50%.
Giá vàng đã tăng vọt 30% trong năm 2025 giữa lúc bất ổn kinh tế gia tăng (Ảnh: Getty).
Không chỉ yếu tố nội tại, các biến số toàn cầu cũng đang góp phần củng cố cho đà tăng của vàng.
Thâm hụt ngân sách liên bang Mỹ được dự báo gần chạm ngưỡng 2.000 tỷ USD trong năm nay làm dấy lên lo ngại về khả năng trả nợ của chính phủ. Nếu nghi ngờ này lan rộng, trái phiếu chính phủ Mỹ, vốn được xem là tài sản “an toàn”, sẽ mất dần sức hút, tạo điều kiện để vàng vươn lên thay thế.
Chưa dừng lại ở đó, tình hình Trung Đông ngày càng căng thẳng khi Israel và Iran liên tiếp trả đũa lẫn nhau, khiến giá dầu WTI trong tháng 6 tăng 18% lên mức 73,67 USD/thùng. Dầu tăng sẽ tiếp tục gây áp lực lên lạm phát toàn cầu – yếu tố có thể khiến vàng càng được ưa chuộng như một công cụ phòng ngừa rủi ro.
Citi cảnh báo: “Cơn say vàng” sẽ không kéo dài
Tuy nhiên, không phải ai cũng tin rằng đà tăng của vàng sẽ tiếp tục. Trong báo cáo mới nhất, bộ phận phân tích hàng hóa của Citigroup đã đưa ra một nhận định đầy bất ngờ, đó là giá vàng có thể quay đầu giảm mạnh trong vòng 18 tháng tới.
Theo Citi, vàng sẽ được giao dịch quanh mức 3.300 USD/ounce trong ngắn hạn, trước khi rơi về vùng 2.500-2.700 USD/ounce vào cuối năm 2026, khi các rủi ro vĩ mô lắng dịu và niềm tin thị trường phục hồi.
“Khi kinh tế ổn định trở lại, kỳ vọng lạm phát giảm và các gói thuế được nới lỏng, đặc biệt là với nhóm thu nhập thấp, nhu cầu vàng có thể hạ nhiệt nhanh chóng”, Citi nhận định.
Ngoài ra, theo ước tính của Citigroup, mỗi khi lãi suất giảm 1%, giá vàng sẽ mất khoảng 200 USD/ounce do sức hấp dẫn của trái phiếu chính phủ gia tăng. Đây là kịch bản hoàn toàn có thể xảy ra nếu Fed buộc phải nới lỏng chính sách trong năm 2026.
Dự báo trung hạn của đơn vị trên cho thấy mức giá vàng mục tiêu trong 6-12 tháng tới là 2.800 USD/ounce – thấp hơn so với ước tính trước đó là 3.000 USD. Trong quý III/2025, kim loại quý này được cho là sẽ dao động trong vùng 3.100 – 3.500 USD/ounce, đánh dấu ngưỡng kháng cự mạnh đối với các nhà đầu tư mới tham gia thị trường.
Cơn sốt vàng năm nay có thể là một trong những đợt tăng giá mạnh nhất thập kỷ, nhưng như Citigroup cảnh báo, không gì tăng mãi mãi. Trong một thế giới đầy biến động, nhà đầu tư cần giữ cái đầu lạnh và đôi mắt dài hạn thay vì chạy theo những “con sóng” nhất thời.
