VAFI kiến nghị chỉ tính thuế khi bán chứng khoán có lãi, bỏ thuế cổ phiếu thưởng
Ngày 14/07, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) đã có văn bản góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Dự thảo Luật Thuế Thu nhập Cá nhân (TNCN) 2025. Theo đó, VAFI kiến nghị phương pháp CGT (Capital Gain Tax) cho giao dịch chuyển nhượng chứng khoán cần áp dụng trong Dự thảo Luật Thuế TNCN 2025.
Phương pháp CGT để tính thuế TNCN khi chuyển nhượng chứng khoán bằng cách lấy tổng giá trị bán chứng khoán theo giá bán bình quân trừ tổng giá trị theo giá mua bình quân nhân với thuế suất. Với việc áp dụng CGT thì nhà đầu tư phải bán chứng khoán mới có cơ sở xác định xem giao dịch đó lãi hay lỗ và nếu có lãi thì mới thu thuế TNCN được.
VAFI chỉ ra rằng hầu hết các quốc gia trên thế giới áp dụng phương pháp CGT để tính thuế TNCN với các giao dịch chuyển nhượng chứng khoán. Trong khu vực Đông Nam Á, chỉ có Việt Nam và Indonesia đang áp dụng thuế khoán: đánh thuế 0.1% trên tổng giá trị bán chứng khoán bất kể giao dịch đó lời hay lỗ.
Theo VAFI, phương pháp CGT có ưu điểm hơn thuế khoán là trừ đi giá vốn chứng khoán mới tính thuế, cho nên theo CGT thì chỉ có lãi mới chịu thuế TNCN.
Bên cạnh đó, Hiệp hội cũng có ý kiến góp ý đối với việc đánh thuế trên cổ phiếu thưởng. Kinh nghiệm thế giới cho thấy không có sắc thuế nào đánh thuế cổ phiếu thưởng. Khi nhà đầu tư bán chứng khoán, bất kể chứng khoán đó là cổ phiếu thưởng thì chỉ chịu 1 lần thuế CGT. Không thể có chuyện đánh 2 lần thuế CGT với 1 giao dịch bán cổ phiếu thưởng.
Ở Việt Nam hiện nay khi bán cổ phiếu thưởng thì nhà đầu tư chịu 2 loại TNCN: Thuế khoán là 0.1% trên tổng giá trị bán chứng khoán và 5% trên tổng giá trị cổ phiếu thưởng theo mệnh giá 10,000 đồng/cp bất kể việc nắm giữ cổ phiếu thưởng là lãi hay lỗ. Theo VAFI, đây là bất cập lớn cần phải giải quyết trong lần sửa đổi Luật Thuế TNCN 2025.
Với các lập luận trên, Hiệp hội đề xuất cần áp dụng phương pháp CGT vào Dự thảo Luật thuế TNCN 2025 đối với giao dịch chuyển nhượng chứng khoán trên thị trường chứng khoán, tức là chỉ áp dụng cho các công ty đang niêm yết chứng khoán. Biện pháp này rất đơn giản vì dễ dàng xác định được giá bán bình quân, giá mua bình quân và hạ tầng công nghệ hoàn toàn đáp ứng được.
VAFI đề nghị tính thuế thu nhập cá nhân khi bán chứng khoán với mức thuế suất hợp lý theo công thức: Tổng giá trị bán chứng khoán theo giá bán bình quân trừ đi tổng giá trị mua chứng khoán tương ứng với số cỗ phần đã bán theo giá mua bình quân nhân với thuế suất 3%. Thu thuế CGT theo từng lần bán chứng khoán.
Đối với cá nhân đầu tư nước ngoài và tổ chức nước ngoài không thành lập pháp nhân tại VN nhưng tham gia đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam thì tính thuế chuyển nhượng chứng khoán tương tự như nhà đầu tư cá nhân trong nước. Cơ chế giống nhau này đã áp dụng từ trước tới nay.
Đồng thời, VAFI kiến nghị bãi bỏ sắc thuế TNCN đánh vào cổ phiếu thưởng.
– 17:02 15/07/2025
