Ông Trump tuyên bố Coca-Cola đã đồng ý sử dụng đường mía – Ảnh: AFP
Ngày 14-7, Tổng thống Donald Trump cho biết Công ty nước giải khát Coca-Cola đã đồng ý sử dụng đường mía trong các sản phẩm của mình tại Mỹ sau cuộc trao đổi với ông.
Động thái này đánh dấu bước thành công tiếp theo trong chương trình nghị sự “Làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại” (Make America Healthy Again – MAHA) của chính quyền Tổng thống Trump.
Tuy nhiên nó lại đặt ngành sản xuất trái bắp của Mỹ bước vào thách thức mới khi nguồn cầu bị cắt đứt, cũng như dấy lên các tranh cãi về tác động lên sức khỏe của siro bắp và đường mía.
“Make America Healthy Again” lan rộng
Ông Trump khẳng định: “Tôi đã trao đổi với Coca-Cola về việc sử dụng đường mía thật trong sản phẩm Coca-Cola tại Mỹ và họ đã đồng ý thực hiện. Tôi muốn gửi lời cảm ơn tới ban lãnh đạo của Coca-Cola”.
Người phát ngôn của Coca-Cola có trụ sở tại thành phố Atlanta cho biết công ty sẽ sớm công bố thông tin chi tiết trong thời gian tới, đồng thời bày tỏ thái độ trân trọng trước sự quan tâm của ông Trump dành cho thương hiệu nước giải khát này.
Theo phân tích của một số nhà quan sát, động thái này mang đậm dấu ấn đặc trưng của Tổng thống Trump, đó là tác động lên các công ty tư nhân để họ làm theo ý ông, cũng như công bố những thay đổi với giọng điệu phô trương thay vì cung cấp chi tiết cụ thể.
Bên cạnh đó điều này cũng phù hợp với hướng tiếp cận của Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ Robert F. Kennedy Jr. – người đã thúc đẩy chương trình nghị sự MAHA. Phong trào này kêu gọi các công ty loại bỏ những thành phần như siro bắp, dầu hạt, phẩm màu nhân tạo và chất phụ gia khỏi các sản phẩm thực phẩm khi viện dẫn mối liên hệ giữa các thành phần này với hàng loạt vấn đề sức khỏe, theo tờ Washington Post.
Hiện nay nước ngọt Coca-Cola sản xuất cho thị trường Mỹ chủ yếu sử dụng siro bắp làm chất tạo ngọt, trong khi tại một số quốc gia khác như Mexico, Úc, Anh, công ty này dùng đường mía. Coca-Cola bắt đầu sử dụng siro bắp trong loại cola đặc trưng của mình vào giữa những năm 1980, do giá bắp tại Mỹ vào thời điểm đó thấp nhờ vào các khoản trợ cấp liên bang dành cho nông dân trồng bắp.
Không chỉ riêng Coca-Cola, Hãng tin Reuters ngày 15-7 đưa tin hơn 90% nhà sản xuất kem tại Mỹ đã cam kết loại bỏ hoàn toàn phẩm màu nhân tạo khỏi sản phẩm bán lẻ trước năm 2028, đánh dấu bước tiến mới trong làn sóng “làm sạch thực phẩm” đang lan rộng tại Mỹ.
Ngoài ra các tập đoàn lớn như General Mills, Kraft Heinz, J.M. Smucker, Hershey và Nestlé USA đã tiên phong công bố kế hoạch thay phẩm màu tổng hợp bằng nguyên liệu tự nhiên.
Lợi bất cập hại
Trước hết, không phủ nhận rằng chiến dịch MAHA của chính quyền Tổng thống Trump đã đặt ra chuẩn mực khắt khe về thành phần đối với thực phẩm và đồ uống, buộc các tập đoàn lớn như Nestlé, PepsiCo, Coca-Cola phải thay đổi công thức và chiến lược kinh doanh để đáp ứng xu thế tiêu dùng mới.
Mặt khác điều này cũng tạo ra lợi thế cạnh tranh đối với các hãng thực phẩm hữu cơ, hướng tới thời kỳ thị trường toàn cầu chuyển sang kỷ nguyên lành mạnh, tự nhiên và an toàn với sức khỏe con người.
Hồi tháng 5, một báo cáo của Ủy ban MAHA chỉ ra rằng siro bắp có hàm lượng fructose cao là yếu tố góp phần gây ra bệnh béo phì và các vấn đề sức khỏe liên quan. Loại siro này được sản xuất bằng cách chuyển hóa glucose thành fructose.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, fructose là chất tạo ngọt thường được sử dụng như một lựa chọn thay thế giá rẻ và có hạn sử dụng lâu hơn đường.
Tuy nhiên các nhà khoa học cho rằng sự khác biệt về mặt dinh dưỡng giữa đường và siro bắp có hàm lượng fructose cao là không đáng kể vì hai loại thành phần này về bản chất có giá trị dinh dưỡng và tác động đến sức khỏe tương đương nhau.
Một đại diện từ Hiệp hội tinh luyện bắp Mỹ lập luận siro bắp có hàm lượng fructose cao góp phần làm tăng lượng calo trong chế độ ăn, nhưng không có bằng chứng khoa học nào cho thấy đây là nguyên nhân đặc biệt dẫn đến béo phì hoặc tiểu đường.
Về phương diện kinh tế, động thái của ông Trump đã vấp phải sự phản đối của các nhà sản xuất siro bắp. Họ cho rằng việc nhập khẩu đường mía sẽ tốn kém hơn so với việc sử dụng nguyên liệu trong nước – điều vốn đi ngược lại với mục tiêu “America First” (Nước Mỹ trên hết) của ông Trump về việc thúc đẩy sản phẩm và sản xuất trong nước.
“Việc thay thế siro bắp bằng đường mía sẽ khiến hàng nghìn việc làm trong ngành thực phẩm Mỹ bị mất, thu nhập của nông dân giảm sút, cũng như hoạt động nhập khẩu đường từ nước ngoài gia tăng, mà tất cả đều không đem lại lợi ích dinh dưỡng nào”, Chủ tịch kiêm giám đốc điều hành Hiệp hội Tinh luyện ngô John Bode bày tỏ quan điểm.
Nói cách khác, sự sụt giảm nhu cầu đối với siro bắp sẽ là một đòn giáng mạnh vào các nhà sản xuất Mỹ. Nhà nghiên cứu Chad Hart tại Đại học bang Iowa khẳng định đây sẽ là tổn thất lớn đối với các nhà sản xuất bắp khi xét đến gần 10% tổng thị trường bắp, khiến giá bắp bị giảm đáng kể, theo báo Guardian.
Cơn sốt “Coca Mexico”
Một số quốc gia châu Âu hay Mexico vẫn sử dụng đường mía thay vì siro bắp có hàm lượng fructose cao trong công thức Coca-Cola, tạo nên làn sóng yêu thích Coca Mexico trong lòng người tiêu dùng Mỹ. Đặc biệt khi phiên bản này có hương vị nguyên bản tươi, thanh và bớt gắt hơn so với Coca-Cola Mỹ.
Các tín đồ nước giải khát tại Mỹ cho biết họ nhận thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các sản phẩm làm ngọt bằng đường mía và siro bắp. Do đó Coca Mexico trở thành mặt hàng ngách được ưa chuộng tại xứ sở cờ hoa, thúc đẩy các hãng tung ra phiên bản giới hạn sử dụng đường mía để thu hút người tiêu dùng. Tuy nhiên phong trào MAHA có thể làm thay đổi những phương thức và chiến lược kinh doanh này.
