Ông Trương Thanh Hoài – thứ trưởng Bộ Công Thương – chủ trì hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Ngày 12-8 tại TP.HCM, Bộ Công Thương cùng Hiệp hội Sữa Việt Nam tổ chức hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Để người Việt uống sữa nhiều hơn
Theo định hướng được nêu tại hội thảo, ngành sữa sẽ phát triển bền vững, hình thành chuỗi giá trị hoàn chỉnh từ con giống, vùng nguyên liệu, chế biến, phân phối.
Đến năm 2030, ngành đặt mục tiêu tăng trưởng bình quân 12-14%/năm; sản lượng sữa nước chế biến khoảng 4,2 tỉ lít; sữa tươi nguyên liệu trong nước khoảng 3 tỉ lít, đáp ứng 70-72% nhu cầu chế biến. Mức tiêu thụ bình quân đạt 40 lít/người/năm.
Tầm nhìn 2045, ngành duy trì tăng trưởng 5-6%/năm; sữa nước chế biến đạt khoảng 7,5 tỉ lít; sữa tươi nguyên liệu 6,2 tỉ lít, đáp ứng 80-82% và tiêu thụ bình quân 70 lít/người/năm.
PGS.TS Trần Quang Trung – chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam – cho biết dư địa thị trường vẫn rất lớn. Hiện tiêu thụ sữa bình quân đầu người ở Việt Nam còn thấp, khoảng 26-28 lít/người/năm.
Trong khi Thái Lan là 35 lít/người/năm, Singapore là 45 lít/người/năm và châu Âu 80-100 lít/người/năm.
Hiện nguồn sữa tươi nội địa đáp ứng khoảng 40% nhu cầu sữa tươi, sữa hữu cơ, sản phẩm tăng cường dinh dưỡng cho học đường, người già, người bệnh… đang tăng nhanh.
PGS.TS Trần Quang Trung – chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam – phát biểu – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Tranh luận “giảm phụ thuộc nhập khẩu”
Dẫn quyết định 1520/QĐ-TTg về chiến lược chăn nuôi, các mốc sản lượng sữa tươi nguyên liệu đặt ra là 1,7-1,8 triệu tấn vào năm 2025 và 2,6 triệu tấn vào 2030; đàn bò sữa 650.000-700.000 con, chiếm 60% nuôi trang trại.
Tuy nhiên ông Trần Quang Trung lưu ý mục tiêu “giảm dần phụ thuộc vào nhập khẩu sữa và nguyên liệu sữa” cần được nhìn thực tế.
Mỗi năm Việt Nam vẫn nhập gần 1 tỉ USD nguyên liệu phục vụ sản xuất sữa công thức, sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt và xuất khẩu. Đây là những thành phần trong nước chưa thể tự sản xuất.
Một nút thắt khác là hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn. Nhiều TCVN về sữa đã ban hành cách đây gần 15 năm, không còn phù hợp công nghệ, bao bì, phương pháp thử nghiệm hiện nay.
Ông Trương Thanh Hoài – thứ trưởng Bộ Công Thương – nhấn mạnh tự chủ, tự cường là quan điểm nhất quán của nền kinh tế, ngành sữa không ngoại lệ.
“Giảm dần nhập khẩu là mục tiêu phải làm” – ông Hoài nói. Sắp tới Bộ Công Thương sẽ tăng cường truy xuất nguồn gốc sữa bột nhập khẩu, yêu cầu hạn dùng dài, truy vết tới sản phẩm và điểm bán cuối.
“Khuyến khích đầu tư nhưng sẽ kiểm soát chặt bằng quy chuẩn kỹ thuật và giám sát nghiêm túc trong thực thi” – ông Trương Thanh Hoài nói.
Ông Nguyễn Quang Trí – giám đốc điều hành marketing Vinamilk – góp ý tại hội thảo về chiến lược phát triển ngành sữa – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Cần thể chế thông thoáng, ưu đãi đúng chỗ
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Quang Trí – giám đốc điều hành marketing Vinamilk – cho rằng chiến lược đã rõ, điều quan trọng là “hành động quyết liệt và phối hợp đồng bộ” của các cơ quan chức năng.
Doanh nghiệp kiến nghị tiếp tục đơn giản hóa thủ tục đầu tư, đăng ký sản phẩm, có ưu đãi thuế, tín dụng, đất đai để mở rộng vùng nguyên liệu, đầu tư sản phẩm chất lượng cao và nâng tỉ lệ nội địa hóa… Theo ông Trí là cần duy trì đối thoại thường xuyên Nhà nước – doanh nghiệp để kịp thời gỡ khó.
TS Nguyễn Xuân Dương – chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam – nhắc lại năm 2009 chỉ 8% sữa nước được chế biến từ sữa tươi, còn lại là sữa hoàn nguyên, tình hình đã cải thiện nhờ các quy chuẩn về sữa tươi nguyên liệu và sữa tươi thương mại.
Ông đề xuất đặt vấn đề “an ninh cho sản phẩm sữa” trong dự thảo chiến lược; chuẩn hóa thuật ngữ gọi “sữa lỏng” thay “sữa nước” và bám sát Codex, đặc biệt với nhóm rủi ro cao trẻ dưới 6 tháng, học sinh, người cao tuổi.
Về thị trường, ông đề nghị khởi động lại chương trình sữa học đường, học mô hình Thái Lan đang chi khoảng 500 triệu USD/năm cho 7 triệu học sinh.
