Mỗi sáng thức dậy là một câu chuyện “cổ tích” với thị trường chứng khoán
Đó là chia sẻ của ông Bùi Thế Tân – Giám đốc Khối Bán lẻ CTCP Chứng khoán SSI (HOSE: SSI) trong cuộc trao đổi với người viết về những trải nghiệm trong nhiều năm tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam.
Chứng khoán SSI đồng hành cùng thị trường chứng khoán Việt Nam từ những ngày đầu, tới nay, đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trong quá trình hình thành và phát triển của thị trường tài chính trong nước. Và ông Bùi Thế Tân là một trong những nhân sự đã gắn bó với SSI từ thuở ban đầu.
Từ những phiên giao dịch đầu tiên khi thị trường còn non trẻ, đến những giai đoạn tăng trưởng vượt bậc sau này, SSI từng bước khẳng định vị thế của một tổ chức tiên phong, có tầm nhìn chiến lược và năng lực cạnh tranh.
Nhân dịp thị trường chứng khoán Việt Nam kỷ niệm 25 năm hình thành và phát triển, người viết có dịp nghe ông Bùi Thế Tân chia sẻ câu chuyện cá nhân về chặng đường đã qua và tầm nhìn về tương lai của ngành chứng khoán trong giai đoạn tiếp theo.
Ông Bùi Thế Tân – Giám đốc Khối Bán lẻ CTCP Chứng khoán SSI
Là thế hệ đồng hành cùng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thuở sơ khai, sau 25 năm, thị trường chứng khoán đã thay đổi như thế nào?
Ông Bùi Thế Tân: Sau 25 năm, nếu nói về thị trường chứng khoán thì đó là sự bứt phá thần tốc về số lượng thành viên thị trường bao gồm công ty chứng khoán, công ty niêm yết và nhà đầu tư. Bên cạnh đó là thanh khoản thị trường, giá trị vốn hóa của công ty chứng khoán và công ty niêm yết và đặc biệt hơn nữa là hệ thống giao dịch hoàn toàn tự động và đa dạng hóa các sản phẩm từ chứng khoán cơ sở đến chứng khoán phái sinh, đến cổ phiếu đến trái phiếu, đến chứng quyền, chứng chỉ quỹ.
Kênh tiếp cận, chăm sóc và phát triển khách hàng chuyển từ đơn lẻ sang đa kênh cùng một lúc có thể tiếp cận được hàng triệu khách hàng. Sự thay đổi thần tốc đã tăng vị thế thị trường chứng khoán Việt Nam trên thị trường tài chính thế giới và sớm đạt kỳ vọng sẽ được nâng hạng từ thị trường cận biên sang thị trường mới nổi trong một tương lai gần.
Điều ấn tượng nhất với ông trong những năm đầu tham gia thị trường và làm việc tại SSI, những khó khăn lớn nhất trong giai đoạn sơ khai của thị trường là gì?
Những ngày đầu, mọi thứ đều rất sơ khai một tuần chỉ có ba ngày giao dịch và trong một ngày giao dịch chỉ có hai tiếng đồng hồ. Lúc đó, thị trường chỉ có hai cổ phiếu REE và SAM sau đó đến TMS, HAP, SGH. Khách hàng đặt lệnh giao dịch phải xếp hàng từ 4h sáng, lệnh vào sàn giao dịch tùy thuộc vào tốc độ “gõ lệnh” của đại diện sàn từ 3 giây đến 4 giây mới hy vọng lệnh được khớp.
SSI là công ty chứng khoán tư nhân có vốn điều lệ 6 tỷ nhỏ nhất trong số các công ty chứng khoán đầu tiên nhưng là công ty có thị phần cao nhất nhờ chủ động tiếp cận các công ty niêm yết thông qua các hoạt động mở tài khoản giao dịch, lưu ký cổ phiếu đến tận nhà cổ đông. Bên cạnh đó, SSI là công ty chứng khoán đầu tiên có bộ phận Research có những bản tin phân tích cổ phiếu và khuyến nghị đầu tư định kỳ và trong nội bộ SSI mỗi sáng đều có giờ điểm tin.
Ông có thể chia sẻ một kỷ niệm đáng nhớ của mình trong 25 năm gắn bó với thị trường chứng khoán và SSI?
Tôi còn nhớ khi quy mô thị trường còn quá nhỏ từ nhà đầu tư cho đến các công ty niêm yết, định giá cổ phiếu hầu như dựa vào cổ tức và sự pha loãng số lượng cổ phần. Giao dịch OTC với những cổ phiếu chuẩn bị niêm yết rất sôi động và giao dịch ngay tại sảnh của các công ty chứng khoán, trong đó SSI là sàn giao dịch OTC sôi động nhất từ 7h sáng cho đến 6h chiều, người mua và người bán chỉ giao dịch bằng tiền mặt và cổ phiếu trao tay. SSI là nơi cung cấp bảng giá giao dịch OTC cho các nhà đầu tư cá nhân và các quỹ đầu tư.
Là công ty gắn với thị trường từ những ngày đầu tiên, SSI đã đồng hành cùng nhà đầu tư thông qua các sản phẩm – dịch vụ đầu tư nào thưa ông?
Là định chế tài chính trung gian hàng đầu, SSI không ngừng đổi mới và tiên phong trong việc cung cấp sản phẩm, dịch vụ đầu tư tại Việt Nam. Từ việc mở đầu xu hướng phân tích cổ phiếu và khuyến nghị đầu tư đến ra mắt các sản phẩm tiên tiến như chứng quyền, phái sinh, ETF; … SSI luôn dẫn dắt thị trường cả về công nghệ lẫn chiến lược sản phẩm.
Đi tiên phong trong trong việc phân tích cổ phiếu và khuyến nghị đầu tư cho khách hàng cá nhân và tổ chức, SSI thường xuyên được các tạp chí tài chính danh tiếng trên thế giới và trong nước công nhận về chất lượng phục vụ. SSI cũng là đại lý bán chứng chỉ quỹ mở đầu tiên tại Việt Nam cho các quỹ đầu tư, tích cực phối hợp cùng các cơ quan quản lý để triển khai các sản phẩm tài chính mới như phái sinh, chứng quyền…
Giai đoạn bùng nổ công nghệ, SSI cũng nhanh chóng cập nhật nền tảng, tích cực gia tăng trải nghiệm đầu tư cho khách hàng với quy trình mở tài khoản trực tuyến nhanh chóng, tiện lợi, kết hợp nền tảng công nghệ chuyên biệt p-Suite dành cho nhà đầu tư chuyên nghiệp, bao gồm iExcel, iData, SSMI, FastConnect và QEngine.
Trong các giai đoạn khác nhau của thị trường, SSI cũng nhanh chóng cập nhật các tính năng, công cụ hỗ trợ nhà đầu tư nhằm tối ưu hóa lợi nhuận. Liên tục nâng cấp bảng giá giao dịch, bổ sung các tính năng hỗ trợ đầu tư, xây dựng công cụ cho phép nhà đầu tư lựa chọn và đầu tư theo danh mục được thiết kế sẵn bởi SSI.
Không chỉ cung cấp công cụ, SSI còn tập trung phát triển kiến thức tài chính cộng đồng thông qua các chương trình tư vấn đầu tư trực tuyến, các hội thảo – talkshow kết hợp với các cơ quan báo chí truyền thông, chương trình đào tạo kiến thức đầu tư cho nhà đầu tư trẻ… thu hút hàng chục triệu lượt xem trên các nền tảng mạng xã hội và kênh truyền hình quốc gia – khẳng định cam kết đồng hành bền vững cùng nhà đầu tư ở mọi giai đoạn biến động của thị trường.
Để làm được như vậy, SSI hẳn rất chú trọng đến công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực?
Trong hơn 25 năm qua, SSI đã xây dựng một hệ thống đào tạo nguồn nhân lực tài chính – chứng khoán bài bản, chuyên nghiệp, dựa trên triết lý “tổ chức học tập”.
Từ khi thành lập năm 1999 với chỉ 13 nhân sự, SSI đã hình thành văn hóa “học để làm”, khuyến khích nhân viên nhanh chóng tiếp cận và nắm vững nghiệp vụ chứng khoán, đồng thời duy trì cập nhật kiến thức quốc tế, chia sẻ nội bộ và áp dụng vào công việc hàng ngày.
Công ty tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu, hội thảo chuyên môn để nâng cao năng lực đội ngũ, như chuỗi 27 hội thảo đào tạo hơn 1,000 nhà đầu tư khi thị trường phái sinh ra mắt năm 2018, hay các khóa đào tạo về chứng quyền có bảo đảm tại Hà Nội và TP.HCM.
Từ năm 2022, SSI thành lập Ban Đào tạo & Phát triển, tập trung phát triển kỹ năng mềm, kiến thức chuyên ngành và các chương trình đào tạo đa dạng như tập trung, online, e-learning. Không chỉ đào tạo nội bộ, SSI còn mở rộng nâng cao dân trí tài chính cho cộng đồng, đặc biệt là nhà đầu tư F0 và giới trẻ thông qua chương trình The Moneyverse (hợp tác với hơn 27 trường đại học), livestream, TikTok, và trên các nền tảng mạng xã hội, nhằm giúp thị trường chứng khoán trở thành nơi tích lũy tài sản bền vững.
Với triết lý “học để làm”, lấy khách hàng làm trọng tâm, SSI không ngừng đổi mới, đề cao tính chuyên nghiệp, chính trực và hiệu quả, đồng thời phát triển thế hệ nhà đầu tư trẻ với thói quen đầu tư đúng đắn. Nhờ đó, SSI không chỉ trở thành công ty chứng khoán hàng đầu mà còn đặt nền tảng cho sự phát triển bền vững của thị trường tài chính Việt Nam, cam kết lâu dài trong việc phát triển con người và tạo giá trị cho cộng đồng.
Khẩu vị của nhà đầu tư sau nhiều năm có lẽ cũng đã có nhiều thay đổi. SSI đã chuẩn bị cho điều này như thế nào, thưa ông?
Nhà đầu tư trẻ ngày càng chiếm đa số lượng nhà đầu tư trên thị trường mà thường gọi là phân khúc nhà đầu tư “mass” (nhà đầu tư đại chúng – PV). Họ phần lớn chủ động giao dịch dựa trên phân tích dữ liệu từ các công cụ đặt lệnh hoặc thông qua các room chat của môi giới. Từ sau dịch bệnh COVID, các hoạt động tương tác tư vấn, đào tạo, trao đổi chuyển dần sang hình thức online thông qua các Zoom meeting, Webinar, Zalo. Đặc biệt là các kênh mạng xã hội như TikTok, YouTube, Facebook đã thu hút nhà đầu tư tham gia ngày càng nhiều và trở thành xu hướng.
Xu hướng này buộc môi giới chứng khoán phải thay đổi cách tiếp cận, tương tác và trao đổi khách hàng bằng các công cụ mạng xã hội, công cụ đặt lệnh để cùng 1 lúc có thể tương tác với nhiều khách hàng, mở rộng được quy mô khách hàng và tăng giá trị giao dịch.
Là người hiểu khẩu vị của Nhà đầu tư, ông có lời khuyên nào để Nhà đầu tư để có thể kiếm lời bền vững từ thị trường?
Việc đầu tư sẽ có nhiều phương pháp khác nhau để kiếm lời tùy thuộc vào khẩu vị đầu tư và kiểm soát được cảm xúc. Nhà đầu tư có thể tự đầu tư dựa trên sự hiểu biết về thị trường hoặc thông qua tư vấn của chuyên gia, miễn là mình phải hiểu cơ hội đầu tư, cảm thấy tự tin và có niềm tin về quyết định của mình. Với tôi, trải nghiệm thực tế khi đầu tư cũng sẽ là bài học cho nhà đầu tư biết cách để hạn chế rủi ro và kiếm lời.
Chứng kiến thị trường ngày một lớn mạnh, theo ông đâu là những bước ngoặt lớn nhất trong 25 năm phát triển thị trường?
Tôi cho rằng đó là giai đoạn cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước có vốn hóa lớn, sau đó niêm yết trên thị trường như Vinamilk, Vietcombank, PVD, VietinBank, BIDV, GAS và BVH. Sau đó hàng loạt các công ty tư nhân có vốn hóa lớn IPO và niêm yết trên thị trường như Vingroup, HPG, Vietjet, FPT, MWG, STB, TCB. Lượng cung hàng hóa chất lượng đã tạo cú hích rất mạnh cho các tổ chức nước ngoài có tầm cỡ tham gia thị trường Việt Nam như các ETF Fund, Global Investment Banking, Global Broker, Fund Management.
Một bước ngoặt có ý nghĩa khác đó là bỏ các đại diện nhập lệnh tại sàn và thay vào đó là sự kết nối giao dịch trực tiếp từ các công ty chứng khoán vào hệ thống giao dịch của các Sở Giao dịch Chứng khoán, mở ra các hoạt động đặt lệnh chủ động và hiệu quả.
Ông đánh giá thế nào về tiềm năng của thị trường chứng khoán trong tương lai?
Thị trường chứng khoán luôn là kênh huy động vốn, chuyển nhượng vốn hiệu quả nhất. Các sản phẩm mới, công cụ mới và tiện ích mới luôn được cập nhật và thay đổi theo khẩu vị của nhà đầu tư. Trong tương lai gần, số lượng nhà đầu tư tham gia thị trường và quy mô của thị trường sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh khi thị trường chứng khoán Việt Nam được chính thức được nâng hạng, hệ thống giao dịch KRX chuẩn hóa các sản phẩm mới.
Môi trường kinh doanh của Việt Nam thông thoáng và gọn nhẹ hơn sau cải cách của Chính phủ sẽ tạo động lực cho kinh tế tư nhân phát triển mạnh và các tổ chức nước ngoài luôn xem Việt Nam là lựa chọn hàng đầu khi đầu tư.
Nhìn lại hành trình đã đi qua, với ông, đâu là động lực để ông gắn bó với thị trường chứng khoán và công ty trong suốt 25 năm?
Đó là “yêu và thích” chứng khoán vì nó đến với mình rất tự nhiên khi mỗi sáng thức dậy là một câu chuyện “cổ tích” với thị trường, với khách hàng, với đồng nghiệp. Chứng khoán giúp tôi trải qua những cung bậc cảm xúc từ nhẹ nhàng khi thị trường sideway, từ quyết liệt khi thị trường uptrend và từ sâu lắng khi thị trường downtrend. Hơn thế nữa, SSI là một tập thể luôn có sự khát khao tạo ra giá trị cho khách hàng, cho đồng nghiệp và cộng đồng.
Tình yêu đó nếu cần được truyền tới thế hệ trẻ đang chuẩn bị bước vào ngành chứng khoán, ông sẽ bắt đầu bằng câu nói nào?
Hãy luôn yêu thích những con số nhảy múa để chinh phục nó (cười).
Xin cám ơn ông.
– 08:05 24/07/2025
