
Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) mới đây có công văn góp ý dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 24 quản lý thị trường vàng. Hiệp hội này đề nghị không nên bổ sung tổ chức tín dụng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng.
Đơn vị trên dẫn Luật Các tổ chức tín dụng, với quy định ngân hàng thương mại không có chức năng nhiệm vụ sản xuất vàng. Nhiệm vụ chính của các ngân hàng thương mại là kinh doanh tiền tệ (đặc biệt là hoạt động tín dụng) và cung ứng dịch vụ thanh toán.
“Nếu để các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng, các ngân hàng thương mại buộc phải sử dụng nguồn vốn khá lớn để đầu tư nhà xưởng, máy móc, đào tạo tay nghề nhân công, đầu tư vào lĩnh vực không thuộc chức năng, nhiệm vụ chính là cấp tín dụng, hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế”, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam nêu.
Các ngân hàng thương mại không phải là tổ chức chuyên sâu về sản xuất kinh doanh vàng và lịch sử đã chứng minh các ngân hàng thương mại sản xuất và kinh doanh vàng miếng không hiệu quả giai đoạn trước năm 2012. Một số ngân hàng thương mại đã để lại hậu quả ngoài mong muốn kéo dài mà nhờ sự chỉ đạo quyết tâm hiệu quả của Ngân hàng Nhà nước mới ổn định lại.

Khi bỏ cơ chế độc quyền vàng miếng, Hiệp hội kinh doanh vàng góp ý không nên để ngân hàng tham gia sản xuất vàng miếng do lo ngại hệ lụy (Ảnh: Mạnh Quân).
Một vấn đề đáng quan tâm khác cũng được VGTA cho rằng cần xem xét đó là quy định về điều kiện được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng trở lên.
Theo lý giải của hiệp hội trên, hiện chỉ có 3 doanh nghiệp đáp ứng về yêu cầu vốn điều lệ này. Do đó, số lượng doanh nghiệp có thể tham gia sản xuất vàng miếng vẫn không đáng kể, dẫn đến việc thị trường vẫn có thể rơi vào tình trạng độc quyền sản xuất, cung ứng vàng miếng.
Hiệp hội kiến nghị vốn điều lệ từ 500 tỷ đồng trở lên là phù hợp. Ngoài ra, nên tập trung về năng lực sản xuất của doanh nghiệp, về hiệu quả kinh doanh, uy tín doanh nghiệp, thương hiệu trên thị trường, mẫu mã, chất lượng sản phẩm vàng miếng; tình hình chấp hành quy định của nhà nước liên quan đến kinh doanh vàng.
Đối với việc cấp hạn mức hàng năm và giấy phép từng lần xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu đối với doanh nghiệp sản xuất vàng miếng tại dự thảo, Hiệp hội cho rằng cần được xem xét bỏ.
Bởi quy định này tăng giấy phép con, tăng thủ tục hành chính đối với doanh nghiệp, kìm hãm hoạt động xuất khẩu vàng miếng, tái tạo ngoại tệ cho đất nước. Đồng thời làm mất cơ hội sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vì diễn biến thị trường vàng thế giới biến động liên tục, chịu tác động nhiều yếu tố.
Hiệp hội cũng đề nghị chỉ quy định Ngân hàng Nhà nước cấp hạn mức xuất nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu hàng năm, phân bổ cho từng doanh nghiệp ngay từ quý I đầu năm theo nguyên tắc công khai, minh bạch, không phát sinh giấy phép con.
Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp chủ động lựa chọn thời điểm và khối lượng (trong hạn mức) để nhập khẩu hoặc xuất khẩu nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Doanh nghiệp thực hiện báo cáo định kỳ về tình hình thực hiện hạn mức xuất nhập khẩu vàng với Ngân hàng Nhà nước.
Việc điều chỉnh bổ sung hạn mức do Ngân hàng Nhà nước xem xét, quyết định. Ngoài ra, Hiệp hội đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc về cơ chế nên khuyến khích nhập vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng, vàng trang sức đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và phục vụ xuất khẩu, tái tạo ngoại tệ, không nên tạo cơ chế về hoạt động mang tính thương mại (nhập khẩu và xuất khẩu vàng miếng).
Hồi đầu năm ngoái, VGTA cũng có đề xuất và kiến nghị tới nhà quản lý về việc cho phép 3 doanh nghiệp là PNJ, SJC, DOJI được nhập 1,5 tấn vàng/năm, tương ứng mỗi doanh nghiệp nhập 500kg vàng mỗi năm. Theo đó, không phải một lần các doanh nghiệp nhập luôn tổng 1,5 tấn vàng mà sẽ chia làm nhiều lần nhập, tùy theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước.
Phía hiệp hội này kiến nghị cho nhập vàng nguyên liệu để các doanh nghiệp chế tác vàng nữ trang. 3 đơn vị được kiến nghị đều là các doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn nhất của ngành. Tuy nhiên, đề xuất trên cũng nhận được không ít ý kiến.
Có ý kiến cho rằng có thể kiểm soát việc mua vàng bằng cách giao hạn ngạch (quota) trong một năm cho các đơn vị. Ý kiến khác nêu quan điểm bỏ độc quyền nhập khẩu vàng của Ngân hàng Nhà nước giúp giá vàng trong nước và thế giới liên thông hơn…