Chuyển đổi số, thực hành ESG: Cánh cửa hướng đến hội nhập toàn cầu

Chuyển đổi số không còn đơn thuần là xu hướng mà đã trở thành động lực thiết yếu trong thời đại hiện nay, giúp doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh thông qua tự động hóa, tối ưu nguồn lực và cải thiện hiệu suất.

Không chỉ dừng lại ở việc sử dụng phần mềm hay tự động hóa quy trình, chuyển đổi số dần được tích hợp sâu vào chiến lược kinh doanh dài hạn. Một hệ thống quản trị dữ liệu hiệu quả, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong phân tích xu hướng tiêu dùng, hay blockchain để kiểm soát chuỗi cung ứng – tất cả đều đang trở thành “chuẩn mực mới” của các doanh nghiệp hiện đại.

Trong khi chuyển đổi số giúp tăng nội lực thì ESG lại là tiêu chí bắt buộc để doanh nghiệp bước ra sân chơi toàn cầu. ESG không đơn thuần là các báo cáo trách nhiệm xã hội, mà đã trở thành chỉ số đo lường mức độ bền vững và minh bạch của doanh nghiệp trong mắt các nhà đầu tư quốc tế.

Các thị trường như EU, Mỹ, Nhật Bản… đang siết chặt các quy định về tiêu chuẩn ESG trong chuỗi cung ứng. Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU là ví dụ điển hình, cho thấy các doanh nghiệp trong nước buộc phải chuyển đổi xanh nếu không muốn bị “gạt ra ngoài cuộc chơi sống còn”.

Không dừng lại ở khía cạnh môi trường, ESG còn bao gồm các tiêu chí về quyền lợi người lao động, bình đẳng giới, tính đa dạng và quản trị minh bạch. Đây là những yếu tố giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh thương hiệu có trách nhiệm, tạo lòng tin với khách hàng và đối tác, đồng thời thu hút nguồn vốn đầu tư xanh – vốn đang ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trên thị trường tài chính quốc tế.

Ông Võ Văn Huy Hoàng – Giám đốc Khối Chiến lược và Chuyển đổi Số, Công ty Sữa đậu nành Việt Nam Vinasoy, nói không có lĩnh vực nào là ngoại lệ. Dù là sản xuất, tài chính hay dịch vụ, ESG đều giúp doanh nghiệp vận hành minh bạch, có trách nhiệm và tăng tính cạnh tranh dài hạn.

Trên thực tế, chuyển đổi số và ESG không phải là hai hành trình song song, mà có thể hỗ trợ và bổ trợ cho nhau. Các chuyên gia trong lĩnh vực tư vấn phát triển bền vững và chuyển đổi xanh nhận định rằng ESG đóng vai trò như lực kéo định hướng, trong khi số hóa tạo lực đẩy giúp doanh nghiệp tăng tốc.

Trong lộ trình phát triển bền vững theo tiêu chuẩn ESG, công nghệ số giữ vai trò quan trọng, hỗ trợ doanh nghiệp quản trị dữ liệu hiệu quả, ra quyết định minh bạch và đo lường các chỉ số ESG chính xác. Nhờ đó, doanh nghiệp không chỉ đáp ứng kỳ vọng từ thị trường và nhà đầu tư mà còn tạo nền tảng tăng trưởng dài hạn, gắn kết lợi ích kinh tế với trách nhiệm xã hội.

Cụ thể, số hóa giúp doanh nghiệp đo lường hiệu quả ESG chính xác hơn, từ kiểm kê phát thải carbon, giám sát nguồn nguyên liệu bền vững đến công bố thông tin minh bạch theo chuẩn quốc tế. Ngược lại, ESG cũng là động lực để doanh nghiệp cải tiến quy trình, đầu tư vào công nghệ sạch và mô hình sản xuất thông minh.

Một số doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đã bắt đầu kết hợp cả hai yếu tố này. Ví dụ, trong ngành dệt may, một lĩnh vực chịu nhiều sức ép về phát thải và lao động, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư vào hệ thống ERP, tự động hóa sản xuất, đồng thời áp dụng các tiêu chuẩn như WRAP, BSCI để đạt yêu cầu của đối tác quốc tế.

Dù tiềm năng là rất lớn, nhưng hành trình tích hợp chuyển đổi số và ESG không hề dễ dàng. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện vẫn xem ESG như một “gánh nặng tuân thủ”, còn chuyển đổi số là “sân chơi xa xỉ”.

Theo kết quả khảo sát 2025 của SEA CFO Agenda 2025 vừa được Chương trình Giám đốc tài chính Đông Nam Á của Deloitte công bố, dù hiểu về tầm quan trọng và tính cấp bách của ESG, nhưng chỉ 23% số người được hỏi cho biết có tích hợp ESG vào mô hình hoạt động, và phần lớn chỉ đang trong giai đoạn thăm dò hoặc thử nghiệm. 80% lý do cho thực tế này đến từ rào cản liên quan đến nguồn lực và nguồn nhân sự, cũng như tiêu chuẩn đo lường tác động của ESG.