Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đang đề xuất phương án chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế từ sân bay Tân Sơn Nhất về sân bay Long Thành – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Liên quan đến phương án khai thác sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đề xuất, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống – nguyên chủ nhiệm bộ môn kỹ thuật hàng không (Đại học Bách khoa TP.HCM) – cho rằng cần bổ sung thêm một phương án “giữ nguyên hiện trạng” để có cơ sở so sánh và đánh giá toàn diện.
Khai thác sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất: Cần thêm phương án, đánh giá kỹ lưỡng
PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cho biết đã nghiên cứu kỹ cả hai phương án mà ACV đưa ra và thấy rằng cả hai phương án này đều là đề xuất dời đi hoặc dời bao nhiêu, chứ không có phương án giữ nguyên, khai thác song song cả hai sân bay.
Ông cho rằng sân bay Long Thành được xây dựng với mục tiêu “chia lửa” cho Tân Sơn Nhất, trong khi Tân Sơn Nhất đã được nâng cấp với công suất phục vụ 50 triệu khách/năm và hiện vẫn đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của người dân.
Nếu chỉ vì sân bay Long Thành sắp hoàn thành mà phải điều toàn bộ chuyến bay quốc tế từ Tân Sơn Nhất sang Long Thành là không đúng với nguyên tắc ban đầu.
PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cũng nhấn mạnh sân bay là một đầu mối giao thông và bản chất của giao thông là phục vụ sự thuận tiện của người dân, lấy sự thuận tiện đó làm trung tâm. Sân bay Tân Sơn Nhất hay Long Thành nên có tính chất độc lập để phục vụ theo nhu cầu hành khách của từng khu vực.
Hiện nhiều hành khách còn e ngại về sân bay Long Thành do hạ tầng kết nối chưa hoàn thiện, chưa có các phương tiện hiện đại như đường sắt nhẹ hay metro trung chuyển. Việc đi lại trong thời điểm này chắc chắn sẽ khiến hành khách tốn nhiều thời gian, tiền bạc, gây lãng phí các chi phí cơ hội.
“Tính toán sơ bộ cho thấy chi phí tăng thêm có thể khoảng 100 USD/khách, gây lãng phí lớn cho xã hội. Do đó định hướng khai thác của hai sân bay đều phải đưa ra nhiều phương án để so sánh, đánh giá kỹ lưỡng, bao gồm cả cân nhắc chi phí mà hành khách bỏ ra.
Đặc biệt, cần khảo sát ý kiến của hành khách vì họ chính là những người chịu ảnh hưởng trực tiếp”, ông phân tích.
Cần khoảng thời gian cho cơ quan chức năng hoàn thiện phương thức kết nối
Theo PGS.TS Tống, việc duy trì khai thác song song chuyến bay quốc tế tại hai sân bay là cần thiết. Bởi nếu cắt toàn bộ các chuyến bay quốc tế khỏi Tân Sơn Nhất sẽ gây bất ngờ cho xã hội.
Khi sản lượng hành khách tăng dẫn đến Tân Sơn Nhất quá tải, các hãng hàng không có thể chủ động mở thêm đường bay quốc tế tại Long Thành. Lúc đó người dân sẽ có thể lựa chọn đi Tân Sơn Nhất hoặc Long Thành để tránh ùn tắc.
Ông nhấn mạnh khai thác song song sẽ tạo ra khoảng thời gian cần thiết để cơ quan quản lý hoàn thiện hệ thống kết nối, đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông, bao gồm tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành và các tuyến metro.
“Nếu chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế ngay bây giờ, nguy cơ ùn tắc sẽ rất lớn, gây áp lực rất lớn cho cơ quan quản lý nhà nước trong thời gian tới”, ông Tống nhận định.
PGS.TS Nguyễn Văn Trình – chuyên gia cao cấp Viện Nghiên cứu vùng và đô thị (nguyên phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM) – cũng cho rằng nên phân chia khu vực bay như phương án ban đầu khi xây sân bay tương tự mô hình tại Paris (Pháp): sân bay Orly khai thác các tuyến gần, còn sân bay Charles de Gaulle đảm nhận các chuyến bay đường dài.
“Việc chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế về Long Thành cần được đánh giá kỹ, và nếu thực hiện cũng phải thực hiện theo lộ trình để bảo vệ lợi ích hành khách”, ông Trình nói.
Theo TS Võ Kim Cương – nguyên phó kiến trúc sư trưởng TP.HCM, phương án chuyển các chuyến bay quốc tế về sân bay Long Thành từ sân bay Tân Sơn Nhất theo đề xuất của ACV và đơn vị tư vấn sẽ hình thành một trung tâm trung chuyển quốc tế “một điểm đến” (single-hub) cho khu vực phía Nam.
Tuy nhiên để đạt hiệu quả, cần có kế hoạch khai thác cụ thể và giải pháp kết nối giao thông thuận tiện nhất từ TP.HCM đến Long Thành.
Ông lưu ý nhiều hành khách quốc tế có thể e ngại khoảng cách xa giữa hai sân bay, dẫn tới mất thời gian, nguy cơ kẹt xe, trễ chuyến.
Vì vậy hạ tầng giao thông phải được phát triển đồng bộ, như mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, xây dựng tuyến đường kết nối trực tiếp giữa hai sân bay… và hoàn thành cùng thời điểm đưa Long Thành vào khai thác.
