Casino Corona ở Phú Quốc (An Giang) – Ảnh: C.CÔNG
Đó là nhận định với những phân tích thuyết phục được nhiều chuyên gia kinh tế đưa ra khi bàn về đề xuất thí điểm cho người Việt vào chơi tại các casino trên cả nước vừa được Bộ Tài chính đưa vào dự thảo nghị định về kinh doanh casino.
Chúng ta cấm thì những người Việt có nhu cầu vẫn tìm mọi cách để có vé vào casino chơi. Vì thế nên cần công khai, mở cửa cho người dân vào chơi để quản lý và thu thuế.
TS ĐINH XUÂN THẢO (nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp thuộc Quốc hội)
Nhu cầu rất lớn
Mỗi ngày có hàng ngàn người xuất cảnh và vượt biên qua Campuchia, trong đó không ít người qua đó để đánh bạc. Số người Việt qua Campuchia đánh bạc trong những năm gần đây khá lớn, vì thế nhiều sòng bài, casino được mở sát với biên giới Việt Nam – Campuchia để đáp ứng nhu cầu của khách Việt.
Đó là chưa kể hàng triệu lượt khách Việt đi du lịch Singapore, Macau, Hong Kong cũng có nhu cầu vào casino giải trí và thử vận may.
Ở trong nước, dù đến nay chỉ có duy nhất casino Phú Quốc (An Giang) được phép thí điểm cho người Việt vào chơi theo nghị quyết thí điểm của Bộ Chính trị, các casino còn lại đều không được phép.
Nhưng hằng ngày tại các casino như Đồ Sơn (Hải Phòng), Lợi Lai, Hồng Vận, Hoàng Gia (Quảng Ninh), Ariso (Lào Cai), Crown (Đà Nẵng), Nam Hội An (Đà Nẵng), Hồ Tràm (TP.HCM)…, không khó để bắt gặp những khách Việt lách luật vào chơi.
Ngoài nhu cầu thử vận may tại các casino, nhiều người dù biết đánh bạc thông qua hình thức nào cũng là hành vi bị cấm theo quy định pháp luật nhưng vẫn sẵn sàng bỏ tiền thử vận may trên không gian mạng thông qua các website cá độ, đánh bạc online, game tài xỉu…
Nhiều đường dây đánh bạc, rửa tiền trên mạng hàng ngàn tỉ đồng cũng được lực lượng công an phát hiện, khởi tố, điều tra trong thời gian qua. Mới đây, vào tháng 4, Công an tỉnh Nghệ An đã phá đường dây đánh bạc, rửa tiền hàng ngàn tỉ đồng mỗi tháng, khởi tố và bắt giam Đậu Trọng Giáp (trú tại Yên Thành, tỉnh Nghệ An) – người cầm đầu đường dây đánh bạc, rửa tiền.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Đinh Xuân Thảo, nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp thuộc Quốc hội, cho biết những năm qua chúng ta hạn chế người Việt vào chơi casino trong nước thì nhiều người ra nước ngoài để chơi.
Tại cửa khẩu Xà Xía (An Giang), phía Campuchia đã cho xây casino ngay ở khu vực biên giới để thu hút khách Việt. Mỗi năm ước tính có hàng trăm ngàn người Việt qua Campuchia để vào chơi casino. Như vậy là tiền của người Việt chảy vào túi người Campuchia. Thực tế này diễn ra hàng chục năm qua đã cho thấy vào chơi casino là nhu cầu giải trí của không ít người Việt.
Trong khi trên địa bàn cả nước đã cấp phép kinh doanh hàng chục casino nhưng lại hạn chế người Việt vào chơi. “Đây là một bất cập nên việc sửa đổi, bổ sung quy định theo hướng cho người Việt vào chơi để thuận lợi trong quản lý, giám sát là cần thiết”, ông Thảo nêu ý kiến.
Casino thuộc tổ hợp nghỉ dưỡng casino Hồ Tràm, xã Hồ Tràm, TP.HCM – Ảnh: H.K.
Công khai giúp quản lý casino tốt hơn
Về chủ trương cho người Việt vào chơi tại các casino trong nước, nhiều chuyên gia kinh tế đánh giá sẽ tốt hơn việc cấm không cho nhưng nhiều người vẫn lén lút vào chơi.
Việc công khai cho người Việt vào chơi casino cũng tạo thuận lợi cho các cơ quan chức năng dễ dàng quản lý hoạt động kinh doanh casino, thu được thuế và phí, hạn chế được những mặt trái của loại hình kinh doanh này.
Hơn nữa, việc công khai cho phép những người có nhu cầu vào chơi casino cũng giúp cơ quan chức năng kiểm soát tốt hơn thu nhập, nguồn tiền của người chơi.
GS Hà Tôn Vinh, một chuyên gia kinh tế, cho hay ở Việt Nam có ba loại casino: thứ nhất là phòng chơi trong các khách sạn 4-5 sao, thứ hai là loại casino quy mô nhỏ, thứ ba là các khu tổ hợp – nghỉ dưỡng – giải trí có kinh doanh casino.
Hiện nay, ngoài các phòng chơi casino ở khách sạn 5 sao, chúng ta có 7 casino nhỏ được cấp phép và một số tổ hợp kinh doanh nghỉ dưỡng – giải trí có casino.
Các casino này đều có giấy phép kinh doanh rồi, vì thế việc sửa đổi nghị định về kinh doanh casino trong thời gian tới cần quy định rõ việc cho người Việt vào tất cả các casino trên cả nước hay chỉ cho phép các casino quy mô lớn được cho người Việt vào chơi. Quy định rõ ràng sẽ giảm giấy phép con với doanh nghiệp kinh doanh casino.
Cũng theo ông Vinh, nếu đã mở cho người Việt được vào chơi casino thì nên mở với tất cả các casino và điểm kinh doanh casino trên cả nước để bảo đảm tính bình đẳng trong kinh doanh.
“Tiềm năng phát triển của ngành kinh doanh casino lớn, nhưng chúng ta chưa có ngành casino phát triển như một số nước nên phải học tập kinh nghiệm của các nước đi trước có kinh nghiệm trong khu vực như Macau (Trung Quốc), Singapore, Philippines, Malaysia. Đây cũng là những nước đã thành công với mô hình kinh doanh casino.
Tại Singapore, hai khu phức hợp ở Marina Bay Sands và Sentosa rất thành công với mô hình kinh doanh casino. Đầu tư cho các casino ở đây đã tăng từ 6 tỉ USD lên 10 tỉ USD, tạo việc làm, đóng góp đáng kể cho phát triển kinh tế địa phương và không có tội phạm nảy sinh”, ông Vinh nhận định.
Đồng tình với đề xuất cho người Việt vào chơi tại các casino trong nước nhưng PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng nên có quy định mỗi người vào casino chỉ được mang tối đa bao nhiêu tiền vào chơi để kiểm soát người chơi quá sa đà vào hoạt động đánh bạc. Hơn nữa, vẫn cần quy định người có thu nhập ở mức nhất định nào đó mới được vào chơi tại các casino.
Còn theo ông Nguyễn Quang Đồng – viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và phát triển truyền thông, những người từ 18 tuổi trở lên phải tự chịu trách nhiệm với bản thân mình, Nhà nước không thể lo cho từng cá nhân đã trưởng thành và việc vào casino chơi cờ bạc là vấn đề cá nhân mỗi người.
Để hạn chế tác động xã hội từ chủ trương cho phép người Việt vào chơi casino, ông Đồng khuyến nghị không nên để mọi người tiếp cận dễ dàng với casino vì đây vẫn là một loại hình kinh doanh có điều kiện. Những địa điểm cấp phép kinh doanh casino phải tách biệt, hạn chế bớt sự tiếp cận của những người bình thường.
Thí điểm 3-5 năm
Đến nay Việt Nam vẫn chưa có một cơ quan chuyên trách quản lý hoạt động kinh doanh casino, vì thế GS Hà Tôn Vinh khuyến nghị thí điểm cho người Việt vào chơi tại tất cả các casino trên cả nước trong 3 – 5 năm tới để đánh giá, tổng kết và hoàn thiện quy định quản lý hoạt động kinh doanh này.
Thời gian qua, do chúng ta chưa có một cơ quan chuyên nghiệp nên việc quản lý hoạt động kinh doanh của các casino hiện khá lỏng lẻo.
“Vì thế, dù được đánh giá là một ngành kinh doanh hốt bạc nhưng nhiều casino vẫn báo lỗ trong những năm vừa qua. Để quản lý hiệu quả hoạt động kinh doanh casino, Bộ Tài chính cần lập ra một cơ quan chuyên nghiệp với các chuyên gia kiểm soát thu nhập, thu thuế phí, kiểm soát tội phạm, rửa tiền qua các casino”, ông Vinh nêu.
Với vấn đề này, theo TS Đinh Xuân Thảo, chơi bài, đánh bài và các trò chơi cá cược là một nhu cầu của con người nên khi Chính phủ đã cấp phép hàng chục casino quy mô lớn nhỏ trên cả nước thì việc bổ sung quy định cho phép người Việt vào chơi là tất yếu.
“Bởi chúng ta cấm thì những người có nhu cầu vẫn tìm mọi cách để có vé vào chơi, nên cần công khai cho người dân vào chơi để quản lý và thu thuế. Ví dụ việc chơi tiền ảo, tiền số, một số nước họ không cấm nhưng khi người chơi rút tiền thật ra họ thu thuế rất cao, tương đương 50% giá trị tiền ảo.
Như vậy, cả Nhà nước và người chơi đều có lợi. Đây là kinh nghiệm chúng ta nên học hỏi để quản lý các dịch vụ được cho là nhạy cảm như kinh doanh casino, tiền ảo.
Ngoài ra, để giám sát hiệu quả kinh doanh casino, ngành thuế cần tăng cường nhân lực để giám sát các hoạt động kinh doanh như casino, đặt cược, cá cược bóng đá, các trường đua ngựa để thu ngân sách hiệu quả hơn”, ông Thảo phân tích.
Điều kiện để người Việt Nam được phép vào chơi casino
Theo dự thảo nghị định về kinh doanh casino, điều kiện để người Việt Nam được phép vào chơi casino gồm:
Đủ 21 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
Phải mua vé vào cửa, trước mắt áp dụng mức là 2,5 triệu đồng/24 giờ liên tục (tương đương 100 USD, gấp 2,5 lần hiện hành) hoặc 50 triệu đồng/tháng (tương đương 2.000 USD, gấp 2 lần hiện hành).
Không thuộc đối tượng bị người thân hoặc bản thân có đơn đề nghị doanh nghiệp kinh doanh casino không cho phép chơi tại điểm kinh doanh casino.
Chỉ được sử dụng tiền Việt Nam để đổi đồng tiền quy ước và được đổi đồng tiền quy ước ra đồng Việt Nam trong trường hợp chơi không hết hoặc trúng thưởng.
TS LÊ XUÂN NGHĨA (thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng):
Cần hợp pháp hóa bằng các quy định minh bạch
Nhiều nước họ cấp phép kinh doanh casino với mục tiêu để tạo nguồn thu ngân sách ở những vùng kinh tế khó khăn, nguồn thu ít.
Ví dụ nước Mỹ chọn đặt địa điểm kinh doanh casino ở Las Vegas là một hoang mạc hoặc tiểu bang Connecticut, một vùng toàn người da đỏ, do nguồn thu gần như không có gì nên họ đặt những sòng bạc hoành tráng ở đây để lôi kéo tất cả những người có tiền muốn chơi bạc đến nơi đây chơi.
Các sòng bạc này đang tạo ra nguồn thu rất lớn cho ngân sách. Tại Mỹ, đánh bạc là đánh với Chính phủ, qua đó tạo ra nguồn thu rất lớn cho ngân sách để thực hiện nhiệm vụ an sinh xã hội ở vùng kinh tế khó khăn.
Nếu chúng ta xác định mục tiêu phát triển ngành kinh doanh casino như vậy thì không nhất thiết chỉ khuyến khích người nước ngoài vào chơi mà cần tạo điều kiện cho cả người Việt vào chơi. Tất nhiên, người vào chơi casino phải đủ hành vi dân sự và được giám sát nghiêm ngặt, chặt chẽ.
Mặt khác chúng ta không nên hạn chế người Việt vào casino vì nếu cấm thì nhiều người sẽ tìm cách đánh bạc chui. Cần hợp pháp hóa người Việt vào chơi casino bằng các quy định minh bạch để dễ dàng quản lý, giám sát.
Đôi khi vào chơi casino là thú vui của nhiều người. Tôi cho rằng chỉ nên cho người Việt vào chơi tại các casino có quy mô đủ lớn, hoạt động theo mô hình tổ hợp nghỉ dưỡng – giải trí, quy mô vốn đầu tư hàng tỉ USD để khuyến khích phát triển ngành du lịch. Bởi nếu cho phép quá nhiều casino được cho người Việt vào chơi sẽ cạnh tranh nhau, hiệu quả kinh doanh thấp bởi lượng khách chỉ có hạn thôi.
Điều khác biệt là tại Việt Nam các casino đều nằm trong tay tư nhân, ở Mỹ thì casino là do chính phủ, chính quyền các bang và tiểu bang họ quản lý, kinh doanh với mục tiêu tăng thu ngân sách để lo an sinh xã hội cho các vùng chậm phát triển.
Kinh nghiệm tổ chức casino đối với người dân tại Singapore, Macau và Mỹ
Tại Singapore
Casino chỉ được phép đặt trong các khu mua sắm, nghỉ dưỡng, ăn uống, giải trí tích hợp như Marina Bay Sands hay Resorts World Sentosa. Theo quy định của Chính phủ Singapore, công dân và thường trú nhân Singapore phải có vé vào cửa hợp lệ để được vào những khu vực casino này.
Pháp luật Singapore hiện hành quy định chỉ những người đủ 21 tuổi mới được phép vào casino. Ngoài ra, các vé vào cửa đã mua tuyệt đối không được hoàn lại hay chuyển nhượng trong bất kỳ trường hợp nào. Người dân bắt buộc phải mua vé vào cửa trước khi vào casino.
Theo trang thông tin chính thức của Bộ Nội vụ Singapore, Đạo luật Kiểm soát cờ bạc Singapore (có hiệu lực từ ngày 1-8-2022) quy định những công dân chưa đủ tuổi bước vào khu vực cờ bạc, bất kể là với nhà cái được cấp phép hay bất hợp pháp, đều bị coi là hành vi phạm tội. Tuy nhiên, quy định này không bao gồm những điểm casino mở, không yêu cầu kiểm tra khi ra vào.
Hình ảnh bên trong một tổ hợp khách sạn – casino tại Las Vegas (Mỹ) – Ảnh: REuters
Tại Macau
Quy định độ tuổi tối thiểu để vào casino là 21 tuổi, áp dụng đối với cả người dân địa phương và khách du lịch. Những người cố tình vào casino khi chưa đủ tuổi và casino cho phép những cá nhân này vào đều bị xử phạt theo quy định của pháp luật, theo Cơ quan du lịch Macau.
Cuối năm 2023, chính quyền Macau đã công bố “Kế hoạch phát triển đa dạng hóa nền kinh tế giai đoạn 2024 – 2028” dựa trên mô hình “1+4”. Trong đó, “1” đề cập đến ngành du lịch và giải trí tích hợp của Macau, với đặc trưng là các loại hình casino giải trí. “4” đại diện cho bốn ngành công nghiệp mới nổi gồm dịch vụ tài chính, sức khỏe, hội nghị – triển lãm MICE và chuỗi sự kiện thể thao văn hóa, theo Macau magazine.
Tại Mỹ
Theo trang thông tin gambling.com, cờ bạc là hoạt động hợp pháp tại Mỹ nhưng không được phổ biến rộng rãi. Quy định về độ tuổi hợp pháp được phép vào casino sẽ khác nhau theo quy định của từng bang. Một số bang quy định người đủ 18 tuổi có thể vào một vài casino như California, Michigan, Minnesota, Montana… nhưng hầu hết các bang quy định công dân phải đủ 21 tuổi để vào casino.
Mỗi bang tại Mỹ có cơ quan riêng chịu trách nhiệm cấp phép và giám sát các casino. Xứ sở cờ hoa cũng yêu cầu các casino phải báo cáo doanh thu, tỉ lệ trả thưởng và tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật cho máy đánh bạc. Tiền thắng cược sẽ phải khai báo thuế cá nhân và chịu thuế theo quy định của Sở Thuế vụ Mỹ.
Để hạn chế người dân sa đà với cờ bạc, một số bang tại Mỹ như New York, Pennsylvania, Illinois… cung cấp chương trình cấm tự nguyện và cấm bắt buộc với người chơi casino. Theo đó, các cá nhân có thể tự đăng ký cấm bản thân khỏi mọi hoạt động giải trí thuộc danh sách cấm, trong đó có hoạt động tham gia casino.
