Tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán vẫn đang diễn ra tích cực, chờ đợi kết quả phân loại vào đầu tháng 10 tới – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Nhiều thay đổi lớn với thị trường chứng khoán có hiệu lực ngay
Theo đó, Thông tư 25 do Ngân hàng Nhà nước mới ban hành đã bổ sung các nội dung tại Điều 6 và một số điều khoản liên quan của Thông tư 17, nhằm tạo thuận lợi trong việc mở, sử dụng tài khoản thanh toán cho đối tượng là nhà đầu tư nước ngoài là người không cư trú khi thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam.
Điều đặc biệt là trong khi nhiều điều khoản khác sẽ có hiệu lực từ ngày 1-3-2026 hoặc 1-12-2025 thì nội dung tại Điều 6 và các điều khoản liên quan có hiệu lực ngay khi ký ban hành Thông tư (kể từ ngày 31-8-2025).
Cụ thể, tại Điều 6, Thông tư 25 đã bổ sung quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam được ủy quyền cho tổ chức tài chính mở, đóng và sử dụng tài khoản thanh toán.
Ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thực hiện nhận biết đối với nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức được ủy quyền theo quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền.
Một điểm rất quan trọng tại Thông tư mới là tại Điều 6 đã lược bỏ quy định phải hợp pháp hóa lãnh sự trong hồ sơ mở tài khoản thanh toán của nhà đầu tư nước ngoài.
Hơn nữa, các loại giấy tờ mà nhà đầu tư nước ngoài được sử dụng để định danh được mở rộng: Thay vì hộ chiếu, nhà đầu tư nước ngoài được sử dụng giấy tờ khác chứng minh được nhân thân do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp.
Chưa dừng ở đó, một điểm thay đổi lớn nữa là tại điểm c, khoản 2, Điều 6 Thông tư 25 ghi rõ: “Không áp dụng quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 5; khoản 3, Điều 19; điểm b, khoản 2, Điều 21 Thông tư này”.
Điều này có nghĩa là các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không phải theo dõi thời hạn hiệu lực giấy tờ tùy thân của chủ tài khoản và người liên quan trong quá trình sử dụng tài khoản thanh toán.
Đồng thời, các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không phải lưu giữ và cập nhật đầy đủ các mẫu chữ ký, mẫu dấu (nếu có) của khách hàng đã đăng ký để kiểm tra, đối chiếu trong quá trình sử dụng tài khoản thanh toán.
Cùng với đó, Thông tư 25 còn cho phép ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được sử dụng hệ thống SWIFT trong việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán cho nhà đầu tư nước ngoài để thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam.
Mặt khác, tại khoản 2 Điều 7, Thông tư mới cũng cho phép mở tài khoản thanh toán ngoại tệ bằng phương tiện điện tử.
Ngoài ra, một điểm mới khác là tại khoản 2, Điều 8, Thông tư 25 không yêu cầu đối chiếu thông tin sinh trắc học khi thực hiện rút tiền, giao dịch thanh toán bằng phương tiện điện tử trên tài khoản thanh toán.
Thời gian mở tài khoản đầu tư gián tiếp chính thức rút ngắn, thuận tiện
Với quy trình mở tài khoản đầu tư chứng khoán nhà đầu tư nước ngoài, sau khi mở mã số giao dịch chứng khoán điện tử (e-STC) tại VSDC sẽ mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại công ty chứng khoán và tài khoản đầu tư gián tiếp tại ngân hàng lưu ký sau khi được cấp mã số giao dịch chứng khoán điện tử.
Thời gian để VSDC cấp e-STC là 1 ngày và thời gian mở tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán cũng là 1 ngày sau khi có e-STC.
Trong khi đó, việc mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp tại ngân hàng lưu ký trước đây có các quy định tại pháp luật các tổ chức tín dụng và các văn bản hướng dẫn yêu cầu về hợp pháp hóa lãnh sự, quy định về việc phải gặp mặt trực tiếp khi KYC khách hàng, chưa công nhận vai trò của ngân hàng lưu ký toàn cầu và việc sử dụng điện SWIFT… nên khiến quá trình này mất nhiều thời gian.
Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 03 quy định về mở và sử dụng tài khoản bằng đồng Việt Nam để thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam.
Sau đó, Thông tư số 25 tiếp tục là một sự thay đổi lớn khi các quy định về việc mở tài khoản thanh toán tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán đã sửa đổi, bổ sung theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế.
Nhiều tổ chức, chuyên gia đều bày tỏ sự khả quan cho khả năng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được FTSE nâng hạng trong kỳ phân loại tới.
