Nhiều hộ kinh doanh mong cơ quan thuế giảm bớt thủ tục kê khai thuế, sổ sách báo cáo về hóa đơn nhằm giảm chi phí tuân thủ trong bước đầu chuyển đổi – Ảnh: T.T.D.
Tuổi Trẻ ghi nhận ý kiến của một số hộ kinh doanh, chuyên gia đề xuất các giải pháp nhằm giảm thủ tục, đơn giản hóa sổ sách kế toán… nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh tuân thủ chính sách thuế tốt hơn.
* TS NGUYỄN NGỌC TÚ (chuyên gia thuế):
Đừng đặt mục tiêu thu ngân sách với hộ kinh doanh
Khi chuyển sang thuế doanh thu, không nên đặt nặng mục tiêu thu ngân sách với đối tượng hộ kinh doanh. Việc chuyển đổi này trước tiên nhằm đảm bảo đối tượng này kinh doanh minh bạch, hiệu quả và nắm bắt cơ hội kinh doanh trong nền kinh tế số. Đây là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nên cần có những chính sách đột phá.
Để hộ kinh doanh yên tâm chuyển sang thuế doanh thu từ năm 2026, theo tôi, ngoài hoạt động tuyên truyền chính sách, Nhà nước cần hỗ trợ chi phí như phần mềm hóa đơn điện tử (HĐĐT).
Hơn nữa, VN từng áp chính sách ưu đãi như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp để thu hút các doanh nghiệp FDI, nên cũng cần có chính sách ưu đãi đặc biệt cho hộ kinh doanh, đối tượng yếu thế, vốn mỏng.
* Bà ĐẶNG THỊ BÌNH AN (chuyên gia thuế):
Nên nâng ngưỡng doanh thu tính thuế
Cục Thuế đã có những bước chuẩn bị kỹ lưỡng về các bước đi cũng như công việc cần thiết phải làm để bỏ thuế khoán, áp dụng thuế theo doanh thu từ năm sau. Tuy nhiên cần phải có giải pháp nhằm giảm chi phí tuân thủ cho hộ kinh doanh, doanh nghiệp.
Ngoài ra, theo tôi, mức doanh thu năm từ 200 triệu trở lên kể từ năm 2026 phải nộp thuế VAT và thuế thu nhập cá nhân là chưa phù hợp, vì chỉ cần doanh thu khoảng 16,7 triệu/tháng đã phải nộp thuế, trong khi hộ kinh doanh vẫn chưa được trừ chi phí. Trong thực tế nhiều quốc gia xung quanh chúng ta đưa ra ngưỡng chịu thuế từ 800 triệu đồng trở lên mỗi năm.
Do đó, theo tôi, ngưỡng doanh thu tối thiểu không phải nộp thuế cần được nâng lên 400 triệu đồng, như mức mà cơ quan thuế đề xuất, thay vì 200 triệu đồng như quy định hiện nay. Vì đừng để tình trạng vừa sửa luật xong, chưa áp dụng đã lạc hậu, lại phải sửa luôn. Luật Thuế GTGT còn 5 tháng nữa mới có hiệu lực.
* Chị NGUYỄN TÂM UYÊN (Hà Đông, Hà Nội):
Hóa đơn điện tử vẫn còn khá phức tạp
Ngày 13-7, sau khi mua hàng ở một siêu thị, tôi được nhân nhân viên thu ngân cho biết không thể xuất HĐĐT mà chỉ có phiếu tính tiền. Nếu muốn được xuất HĐĐT, tôi phải ra quầy dịch vụ khách hàng để cung cấp thông tin.
Tại quầy dịch vụ khách hàng, tôi được yêu cầu cung cấp đầy đủ thông tin: họ và tên, ngày tháng năm sinh, mã số thuế, số điện thoại và chỗ để nhập liệu vào hệ thống của siêu thị này. Sau khi thanh toán, tôi quét mã QR trong tờ phiếu mới nhận được HĐĐT.
Theo tôi, quy trình này khá phức tạp, tốn thời gian. Trong khi đó có thể tính toán thêm mã số căn cước công dân là mã số thuế và số điện thoại di động đã được định danh người dùng. Sau khi hoàn tất thanh toán mua hàng, sử dụng dịch vụ, khách chỉ cần cung cấp số điện thoại di động và mã số thuế là có thể nhận được HĐĐT.
* Chị L.T.N. (bán giày dép ở chợ Đồng Xuân, Hà Nội):
Sổ sách kế toán cần đơn giản hơn
Do hộ kinh doanh của chúng tôi có doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm nên áp dụng HĐĐT, nộp thuế và hồ sơ thuế theo quý. Do được cơ quan thuế, nhà cung cấp phần mềm hướng dẫn kỹ nên tạm thời thực hiện khá suôn sẻ.
Tuy nhiên, vào những thời điểm kinh doanh bận rộn, đặc biệt là chính sách thuế thay đổi liên tục, tôi tính sẽ thuê dịch vụ hỗ trợ kê khai thuế. Một số đơn vị tư vấn thuế đã chào dịch vụ với chi phí 700.000 – 1,5 triệu đồng/tháng, khá tốn kém.
Theo tôi, với việc tính thuế trên doanh thu, hóa đơn xuất ra được cơ quan thuế quản lý, nên chế độ kế toán, sổ sách với hộ kinh doanh cần thật đơn giản để người kinh doanh dễ thực hiện, không phải thuê dịch vụ thuế. Thuế tính trên doanh thu, không được trừ chi phí, đâu cần yêu cầu người bán hàng kê khai nhiều.
Ngoài ra tôi rất mong cơ quan thuế hướng dẫn nghị định 70 về HĐĐT một cách đơn giản, sử dụng ngôn ngữ phổ thông để người kinh doanh nhỏ hiểu và yên tâm làm ăn buôn bán.
Các hộ kinh doanh đề xuất cơ quan quản lý cần có những hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu, sát với từng mô hình hoạt động bởi phần lớn không có điều kiện để tự tra cứu, tìm hiểu – Ảnh: T.T.D.
Đề xuất miễn thuế 2 năm cho doanh nghiệp từ hộ kinh doanh lên
Trong dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Bộ Tài chính đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ đối với doanh nghiệp vừa chuyển đổi từ hộ, cá nhân kinh doanh.
Doanh nghiệp được thành lập mới từ hộ kinh doanh, có doanh thu không quá 50 tỉ đồng/năm sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong hai năm liên tiếp kể từ khi phát sinh thu nhập chịu thuế. Sau khi hết thời gian được miễn thuế (nếu có), doanh nghiệp được áp thuế suất 15% với doanh thu không quá 3 tỉ đồng/năm và 17% với doanh thu từ trên 3 tỉ đến 50 tỉ đồng/năm…
Đề xuất có 4 nhóm hộ kinh doanh theo quy mô doanh thu
Tại dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi, Bộ Tài chính đề xuất phân loại thành 4 nhóm đối tượng theo quy mô doanh thu để quản lý, áp dụng từ ngày 1-1-2026.
Theo đó, nhóm thứ nhất có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống thuộc đối tượng không chịu thuế. Nhóm thứ hai là trên 200 triệu đến dưới 1 tỉ đồng/năm. Nhóm thứ ba là doanh thu năm từ 1 tỉ đồng tới dưới 10 tỉ đồng. Nhóm thứ tư có doanh thu năm trên 10 tỉ đồng.
Với nhóm 1 và 2, cơ quan thuế khuyến khích sử dụng HĐĐT khi mua bán hàng hóa và khuyến khích sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế hoặc là hóa đơn có mã. Với nhóm thứ 3 và nhóm 4, theo quy định, sẽ phải áp dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế khi mua bán hàng hóa. Nếu bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng, phải sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.
Cũng theo Cục Thuế, hộ kinh doanh nhóm 1 sẽ phải kê khai theo năm và nộp hồ sơ đăng ký thuế bằng phương thức điện tử theo cơ chế một cửa liên thông hoặc nộp hồ sơ trực tiếp với cơ quan thuế. Với nhóm 2, sổ sách điện tử ghi chép, phản ánh thu chi hằng ngày, kê khai theo quý và nộp hồ sơ đăng ký thuế bằng phương thức điện tử theo cơ chế một cửa liên thông.
Nhóm 3 cũng sử dụng sổ điện tử ghi thu chi hằng ngày và tự động tổng hợp trên tờ khai thuế gợi ý. Riêng nhóm 4 dự kiến sẽ phải kê khai thuế theo quý, quyết toán theo năm và nộp tờ khai quyết toán sau 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm dương lịch.
