Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng – Ảnh: Quốc hội
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay từ năm 2008 đến 2017, ngân sách nhà nước đã cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội hơn 6.068 tỉ đồng.
Số vốn này để hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số, vay nhà ở và hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động.
Đề xuất cho ngân hàng sử dụng hơn 6.000 tỉ đồng
Đến ngày 30-4, ngân hàng đã thu hồi được 3.144,4 tỉ đồng và dư nợ còn lại tiếp tục phải thu hồi theo hợp đồng tín dụng đã ký với khách hàng là 2,924,4 tỉ đồng. Chương trình này giúp 1,1 triệu hộ nghèo, cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận được nguồn vốn.
Đã có gần 400.000 lượt đồng bào được vay vốn cải thiện cuộc sống, hơn 11.000 người được vay vốn đi xuất khẩu lao động, gần 700.000 lượt được thực hiện vay làm nhà ở xã hội và hơn 700.000 căn nhà được xây dựng.
Tuy nhiên, theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội, nhu cầu vay vốn từ chương trình là rất lớn, lên tới 31.727 tỉ đồng. Trong đó, nhu cầu về vốn ngân sách cần thiết bố trí là 16.727 tỉ đồng.
Trên cơ sở đó, Chính phủ đề xuất tiếp tục dùng toàn bộ số tiền ngân sách đã cấp để cho vay các chương trình tín dụng tại ngân hàng chính sách.
Thủ tướng quyết định mức phân bổ cụ thể với nguồn vốn thu hồi nợ căn cứ vào nhu cầu thực tế. Từ đó xem xét ưu tiên bố trí vốn để thực hiện chương trình cho vay phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhấn mạnh sự cần thiết bố trí ngân sách cho ngân hàng chính sách là cần thiết, cũng như đồng tình dùng toàn bộ số tiền cho Ngân hàng Chính sách xã hội được sử dụng.
Tuy nhiên, Chính phủ cần rà soát và chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu, tình hình cho vay và thu hồi nợ, số tiền ngân sách cấp cho các chương trình tín dụng, đảm bảo sử dụng đúng hiệu quả, không để xảy ra trục lợi, thất thoát, lãng phí, tiêu cực.
Thảo luận tại hội trường, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) đánh giá cao nỗ lực cung ứng vốn của ngân hàng chính sách người nghèo, có hoàn cảnh khó khăn để tạo việc làm, góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Chính phủ cần giải thích thêm với số tiền đã thu hồi là hơn 3.144 tỉ đồng, sẽ thực hiện quyết toán trên khoản tiền này hay tổng số tiền 6.068 tỉ đồng.
Vì sao phải dừng gói chương trình?
Cùng đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng đây là chính sách rất nhân văn, dù số tiền 6.068 tỉ đồng với ngân sách là không lớn, nhưng đối với đồng bào dân tộc, người nghèo, hộ khó khăn lại là con số lớn giúp xóa nghèo, ổn định cuộc sống.
Do đó, ông Hòa cho rằng cần có chính sách tiếp tục cho vay, cũng như cân nhắc đối tượng cho vay phù hợp, đảm bảo đúng đối tượng. Cùng đó, cần lưu ý với tỉ lệ báo nợ quá hạn đảm bảo không vượt quá 3%, tránh những trường hợp sử dụng tiền sai mục đích, không có khả năng thu hồi vốn.
Giải trình, Bộ trưởng Tài chính khẳng định toàn bộ tiền gốc hơn 6.000 tỉ đồng đang được đảm bảo 100% và không để xảy ra “thất thoát đồng vốn ngân sách nào”. Bởi tỉ lệ nợ xấu hiện nay là 2,68%, đã được trích lập dự phòng rủi ro.
Với quan điểm của đại biểu đề nghị tiếp tục chương trình, Bộ trưởng cho rằng việc kết thúc là nhằm thực hiện các chương trình khác có ý nghĩa và hiệu quả hơn.
Đặc biệt khi tới đây triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, không còn duy trì cấp huyện, nhiều hoạt động như hỗ trợ cho vay nhà ở, hay các chương trình an sinh xã hội, hỗ trợ hộ nghèo và đồng bào dân tộc… đang được thực hiện.
Ông Thắng cũng khẳng định hoàn toàn yên tâm về hiệu quả sử dụng vốn của ngân hàng chính sách. Bởi dư nợ của ngân hàng này là vô cùng thấp, dưới 1% so với các ngân hàng thương mại.
Các địa phương khi ngân hàng chính sách cho vay được làm chặt chẽ, người dân có trách nhiệm sử dụng vốn, cho vay gắn với mô hình sản xuất, kinh doanh và nuôi trồng với sự giám sát chặt chẽ.
“Hầu như các địa bàn kiểm soát rất chặt chẽ nợ xấu, thống kê này là cực kỳ chính xác. Ngày xưa có thể hạch toán bằng tay, con số thế này thế kia chứ giờ công nghệ thông tin, tự động hết ngân hàng giờ không giấu được” – ông Thắng khẳng định.
