Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên – trưởng Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM – Ảnh: X.A.
Theo kết luận, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên – trưởng Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM – đã hoan nghênh, đánh giá cao công tác chuẩn bị của cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo và các cơ quan, đơn vị tham mưu, giúp việc đã chuẩn bị khá đầy đủ, chu đáo các nội dung, tài liệu phục vụ phiên họp.
Quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình mới, tầm nhìn mới
Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM, Ban Chỉ đạo thống nhất và nhận thức rất rõ về ý thức trách nhiệm, điều kiện thuận lợi, cơ hội, thách thức cũng như quyết tâm chính trị để triển khai đầu tư các tuyến đường sắt đô thị theo tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị. Đây là nhiệm vụ đột phá, chiến lược, trong đó nhấn mạnh mục tiêu hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.HCM vào năm 2035.
Theo Bí thư Thành ủy TP.HCM, trong bối cảnh, tình hình mới khi các tỉnh Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu chuẩn bị hợp nhất, sáp nhập vào TP.HCM, vùng Đông Nam Bộ từ 6 tỉnh thành sẽ còn lại 3 tỉnh thành gồm TP.HCM, tỉnh Đồng Nai và Tây Ninh.
Trên cơ sở đó, việc triển khai phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội nói chung và hạ tầng giao thông cũng như đường sắt đô thị nói riêng tại TP.HCM đặt ra cơ hội mới, mô hình mới, với tư duy và tầm nhìn mới tương xứng với sự phát triển của vùng Đông Nam Bộ và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Ban Chỉ đạo giao Đảng ủy UBND TP lãnh đạo, chỉ đạo UBND TP tập trung thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm.
Đầu tiên là cần khẩn trương rà soát quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình mới, tầm nhìn mới phù hợp với bối cảnh sau sáp nhập địa giới hành chính tỉnh Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu vào TP.HCM. Việc này là cơ sở để xem xét, tổ chức điều chỉnh các quy hoạch, bao gồm cả quy hoạch không gian ngầm.
Thứ hai, chủ động nghiên cứu, đề xuất, phối hợp với các bộ ngành trung ương, trong đó có các cơ quan Chính phủ và Quốc hội, các địa phương liên quan nhằm cụ thể hóa các thể chế, cơ chế, chính sách, có hướng dẫn các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt trình Quốc hội thông qua.
Đối với những cơ chế, chính sách đặc thù tại nghị quyết số 188 của Quốc hội thuộc thẩm quyền TP.HCM, cần tập trung, khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện để sớm trình HĐND TP xem xét, thông qua.
Cụ thể như nghị quyết quy định chi tiết việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến, vị trí công trình trên tuyến đường sắt đô thị, quy hoạch khu vực TOD; các chỉ tiêu kinh tế – kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất; việc điều chỉnh chức năng sử dụng các khu đất trong khu vực TOD…
Phấn đấu chậm nhất đến 2028 phải cơ bản hoàn thành, bàn giao mặt bằng sạch
Ban Chỉ đạo cũng yêu cầu khẩn trương xây dựng phương án, đề án huy động vốn đầu tư hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị theo đề án nhằm đáp ứng yêu cầu, tiến độ triển khai. Đồng thời nghiên cứu mô hình quỹ đầu tư riêng cho đường sắt đô thị, tính toán huy động tối đa các nguồn lực, đa dạng các nguồn vốn như đối tác công tư (PPP), vốn ngoài ngân sách… để đảm bảo nguồn vốn đầu tư theo chủ trương, kế hoạch, lộ trình đã được Bộ Chính trị thông qua.
Bên cạnh đó, tích cực phối hợp chặt chẽ với thường trực HĐND TP chuẩn bị bố trí vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, 2031-2035 và hằng năm phù hợp với lộ trình đầu tư các tuyến đường sắt đô thị.
Đối với mô hình quản lý, vận hành cần khẩn trương nghiên cứu, đề xuất mô hình đầu tư, quản lý, vận hành, khai thác đường sắt đô thị phù hợp với tình hình mới, mô hình mới, tầm nhìn mới. Quá trình nghiên cứu cần được thực hiện một cách bài bản, khoa học, gắn với thực tiễn TP.HCM; đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế về các mô hình tổ chức thành công.
Chẳng hạn như mô hình không giao cho cơ quan trực thuộc chính quyền quản lý mà giao cho doanh nghiệp tư nhân trực tiếp đầu tư, quản lý, vận hành, khai thác… Kết quả nghiên cứu cần sớm được báo cáo Ban Chỉ đạo xem xét, cho ý kiến, nếu vượt thẩm quyền phải báo cáo cấp trên.
Đối với công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của các dự án, đây là nhiệm vụ rất quan trọng, ảnh hưởng lớn đến tiến độ. Do đó phải khẩn trương nghiên cứu ngay việc thành lập mô hình tổ chức, đủ chính danh nhằm triển khai thực hiện các nhiệm vụ liên quan công tác này khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp (không còn cấp huyện).
Đồng thời đề xuất cơ chế hoạt động, phân công nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể theo phương châm 6 rõ: “Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền” nhằm đảm bảo tiến độ đề ra. Trong đó, phấn đấu chậm nhất đến năm 2028 phải cơ bản hoàn thành, bàn giao mặt bằng sạch để triển khai thi công các dự án.
Theo Ban Chỉ đạo, đây là một khâu lớn, đặc biệt quan trọng. Vì vậy quá trình thực hiện phải công khai, minh bạch, quan tâm xây dựng chính sách bồi thường, phương án tái định cư hợp lý. Việc này phải gắn liền với xây dựng những chính sách khác đảm bảo lợi ích của người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án đường sắt đô thị để tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân…
Tập trung thực hiện thí điểm cho dự án metro số 2
Về tuyến metro số 2, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM đã thống nhất chủ trương chuyển toàn bộ nguồn vốn thực hiện dự án từ nguồn vốn ODA sang sử dụng nguồn vốn ngân sách tại kết luận ngày 6-3.
Do đó cần tính toán ưu tiên bố trí vốn trung hạn để thực hiện dự án, đảm bảo yêu cầu tiến độ, áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt của nghị quyết số 188 để triển khai nhanh, hiệu quả. Trong đó áp dụng linh hoạt cơ chế, chính sách chỉ định thầu các gói thầu trên đường găng tiến độ dự án, trước mắt là các gói thầu tư vấn đảm bảo theo đúng trình tự, quy trình, thủ tục theo quy định của pháp luật, bảo đảm tính công khai, minh bạch, chi phí hợp lý.
Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM yêu cầu tập trung thực hiện thí điểm cho dự án metro số 2, từ đó rút bài học kinh nghiệm để triển khai cho các tuyến tiếp theo.
