Trụ sở Công ty cổ phần Cà phê Gia Lai hồi năm 2021 – Ảnh: H.C.Đ.
Thanh tra tỉnh Gia Lai vừa công bố quyết định về việc thanh tra toàn diện Công ty TNHH một thành viên Cà phê Gia Lai (nay là Công ty cổ phần Cà phê Gia Lai).
Theo đó, trong thời gian 45 ngày từ ngày công bố quyết định (2-6-2025), đoàn thanh tra liên ngành gồm các thành viên của Thanh tra tỉnh, Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiến hành thanh tra toàn diện doanh nghiệp này trong giai đoạn từ năm 2016 đến nay; trường hợp cần thiết sẽ mở rộng phạm vi thanh tra thời kỳ trước đó.
Đoàn thanh tra sẽ tập trung làm rõ trình tự, thủ tục, căn cứ pháp lý và quá trình chỉ đạo, điều hành việc cổ phần hóa; việc xây dựng và phê duyệt phương án sử dụng đất, phương án cổ phần hóa và các nội dung liên quan khác.
Một trong những nội dung đáng chú ý là xem xét các tồn tại trong quá trình cổ phần hóa có liên quan đến khiếu kiện kéo dài của người lao động, người nhận khoán nếu có. Đoàn thanh tra sẽ kiểm tra việc quản lý, sử dụng quỹ đất sau cổ phần hóa; đặc biệt là việc giải quyết quyền lợi cho các hộ nhận khoán đất sản xuất từ công ty.
Năm 2015, Công ty TNHH một thành viên Cà phê Gia Lai được đưa vào diện sắp xếp chuyển đổi từ công ty nông nghiệp nhà nước 100% vốn điều lệ sang công ty cổ phần, Nhà nước không nắm giữ cổ phần chi phối hoặc không giữ cổ phần. Sau đó tỉnh Gia Lai đã thành lập Ban Chỉ đạo cổ phần hóa để triển khai, tuy nhiên trong quá trình thực hiện đã xuất hiện nhiều dấu hiệu sai phạm.
Năm 2024, Thanh tra tỉnh Gia Lai đã thực hiện kiểm tra, rà soát quá trình cổ phần hóa tại công ty theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Kết quả kiểm tra cho thấy doanh nghiệp đã xác định sai giá trị khi cổ phần hóa, gây thất thoát gần 27 tỉ đồng vốn nhà nước.
Cụ thể theo phương án cổ phần hóa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Công ty TNHH một thành viên Cà phê Gia Lai phải định giá tài sản một cách minh bạch, đầy đủ; tuy nhiên đơn vị tư vấn đã định giá vườn cây ở mức 92,4 tỉ đồng, trong khi kết quả thẩm định của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là 99,9 tỉ đồng, chênh lệch 7,5 tỉ đồng.
Quan trọng hơn, phần vốn nhà nước đầu tư vào vườn cây ban đầu là 100% nhưng lại bị đơn vị tư vấn và Ban Chỉ đạo cổ phần hóa tính toán chỉ còn 68 – 79%, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách.
Theo Thanh tra tỉnh, việc định giá sai quy định đã làm thất thoát ngân sách nhà nước gần 27 tỉ đồng. Trách nhiệm được xác định thuộc về ông Võ Ngọc Hiếu – chủ tịch kiêm giám đốc công ty; Công ty cổ phần Thẩm định giá Đông Á; Ban Chỉ đạo cổ phần hóa và các cơ quan liên quan.
Ngoài ra trong quá trình kiểm kê tài sản, công ty cũng không đưa vào tính toán các tài sản là cây chắn gió, cây đai rừng trong vườn cà phê, đây là phần tài sản có giá trị và thuộc vốn nhà nước, dẫn đến nguy cơ thất thoát tài sản công.
Ông Trần Hữu Đức, chánh Thanh tra tỉnh Gia Lai, cho biết việc thanh tra lần này không chỉ nhằm rà soát lại toàn bộ quá trình cổ phần hóa và sử dụng đất của công ty, mà còn để cụ thể hóa chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và chủ tịch UBND tỉnh về việc giao thanh tra toàn diện việc cổ phần hóa Công ty TNHH một thành viên Cà phê Gia Lai và việc sử dụng đất sau cổ phần hóa, giải quyết quyền lợi của khoảng 200 hộ nhận khoán theo quy định tại văn bản số 1338/UBND-BTCD ngày 26-5-2025. Qua đó sẽ xác định rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân liên quan và đề xuất biện pháp xử lý nếu phát hiện sai phạm.
Đoàn thanh tra sẽ làm việc theo đúng thời hạn luật định và báo cáo kết quả với UBND tỉnh. Kết quả này sẽ là căn cứ quan trọng để xử lý các vi phạm, bảo vệ tài sản công và quyền lợi chính đáng của các hộ dân nhận khoán thuộc công ty.
