Phú Quốc phát sinh rác thải sinh hoạt mới 180 – 200 tấn/ngày và được thu gom tập kết về bãi rác tạm Đồng Cây Sao (xã Cửa Dương) – Ảnh: CHÍ CÔNG
Theo thống kê của cơ quan chức năng, với mỗi ngày phát sinh mới khoảng 180 – 200 tấn rác, Phú Quốc từng trở thành điểm nóng ô nhiễm môi trường, rác thải (rác thải sinh hoạt, ly nhựa, túi ni lông).
Trong khi đó, Nhà máy xử lý rác Đồng Cây Sao (xã Cửa Dương) chỉ có công suất đốt 144 tấn rác thải/ngày đêm, chưa giải quyết hết lượng rác phát sinh nên bãi rác tạm Đồng Cây Sao vẫn phình to lên từng ngày, bốc mùi hôi thối, ruồi, muỗi bu rất nhiều.
Môi trường tốt hơn nhưng vẫn cải thiện
Ông Nguyễn Văn Khương – người dân phường Dương Đông (TP Phú Quốc) – cho biết môi trường Phú Quốc đã đỡ hơn rất nhiều, rác thải ít hơn trước đây. Tuy nhiên ở những khu vực chợ, sông Dương Đông, nhiều người dân vẫn còn vứt rác, gây mất mỹ quan.
“Thời gian qua, tôi cùng với các bạn tình nguyện viên trên đảo đi thu gom rác thải ven sông, bờ biển nhằm góp phần tuyên truyền nâng cao ý thức người dân chung tay gìn giữ vệ sinh môi trường. Theo tôi, chính quyền cần lắp camera ở các điểm nóng rác thải và có biện pháp chế tài mạnh mẽ hơn để răn đe”, ông Khương nói.
Theo bà Nguyễn Thị Luyến – giám đốc Công ty Viet Contact Travel (Hà Nội), Phú Quốc đang phát triển du lịch mạnh mẽ.
Hệ thống nhà hàng, khách sạn 4 – 5 sao mọc lên nhiều, cơ sở hạ tầng được đầu tư bài bản, đã giúp Phú Quốc thu hút nhiều khách quốc tế là người Ấn Độ, Hàn Quốc, Trung Quốc… đến du lịch.
“Do vậy, chúng tôi hy vọng Phú Quốc có những giải pháp xử lý về vấn đề rác thải và nước thải vì trên đường hay các điểm vui chơi vẫn còn thấy rác thải, bọc ni lông nằm vương vãi trên bãi biển nhiều.
Tôi nghĩ Phú Quốc cần có chiến dịch xanh, dọn rác đổi quà, mang đến môi trường xanh cho du khách trải nghiệm”, bà Luyến góp ý.
Ông Huỳnh Văn Định – trưởng Phòng NN&MT TP Phú Quốc – chia sẻ để xây dựng hình ảnh TP Phú Quốc văn minh, hiện đại và bảo vệ môi trường biển đảo, thời gian qua chính quyền Phú Quốc đã bố trí nhiều thùng rác ở các điểm công cộng và ra quân dọn dẹp, thu gom rác thải sinh hoạt ven sông, suối và ở các bãi biển.
Phong trào “Ngày vì môi trường Phú Quốc” đã được cán bộ, công chức, viên chức, doanh nghiệp và người dân địa phương hưởng ứng tích cực. Ngoài ra, Phú Quốc cũng phối hợp với đơn vị liên quan xây dựng các trạm tập kết rác ở các xã phường và chương trình giờ vàng đổi rác lấy quà, xây dựng đề án phân loại rác tại nguồn…
Địa phương cũng khuyến khích người dân và du khách hạn chế sử dụng rác thải nhựa và cam kết giảm 30% rác thải nhựa ra môi trường đến năm 2030. “Về chế tài, trong năm 2024, TP đã xử phạt hành chính 5 vụ vi phạm về các vấn đề liên quan môi trường, xả nước thải ra môi trường, với tổng số tiền hơn 270 triệu đồng.
Nếu cơ sở kinh doanh hoặc người dân chưa thực hiện tốt vệ sinh môi trường, chúng tôi sẽ đề xuất xử lý nghiêm đúng theo quy định pháp luật”, ông Định nói.
Người dân Phú Quốc chung tay thu gom rác thải dọc theo bờ biển để bảo vệ môi trường – Ảnh: CHÍ CÔNG
Người dân và doanh nghiệp chung tay giảm rác thải nhựa
Ông Vũ Văn Khương – tổng giám đốc Công ty CP Tàu cao tốc Phú Quốc, đơn vị đang khai thác 16 chuyến tàu cao tốc kết nối TP Rạch Giá, TP Hà Tiên và TP Phú Quốc, phục vụ hàng nghìn lượt hành khách mỗi ngày – cho biết với số lượng khách mỗi chuyến lên đến 250 khách vào các dịp lễ Tết, hàng nghìn chai nhựa sử dụng một lần có thể bị thải ra môi trường nếu không có giải pháp thay thế kịp thời.
Do đó, đơn vị chủ động chuyển đổi hình thức phục vụ nước uống trên tàu cao tốc.
Từ đầu năm 2025, tàu cao tốc Phú Quốc Express đã ngưng sử dụng nước suối đóng chai nhựa, thay thế bằng nước bình lớn kết hợp với ly giấy dùng một lần.
“Không chỉ chú trọng đến việc giảm rác thải nhựa, đội tàu của đơn vị còn được đầu tư trang thiết bị hiện đại và sử dụng động cơ MTU (Đức) – loại động cơ tối ưu về hiệu suất và giảm thiểu khí thải ra môi trường, mang lại trải nghiệm vận hành êm ái, an toàn và thân thiện hơn với sinh thái biển, góp phần gìn giữ và phát triển hình ảnh du lịch Phú Quốc theo hướng xanh, sạch và bền vững”, ông Khương nói.
Còn ông Trần Quốc Châu – giám đốc khối vận hành khách sạn Radisson Blu ở Phú Quốc – cho rằng việc giảm sản phẩm nhựa (ly nhựa, ống hút nhựa…) để chuyển sang sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường sẽ làm cho chi phí vận hành ở khách sạn lên cao.
Tuy nhiên, đơn vị xem đây là trách nhiệm nhằm góp sức bảo vệ môi trường du lịch biển, đảo ở Phú Quốc. “Khi chuyển đổi sang sử dụng ly giấy, ống tre, du khách đến trải nghiệm sẽ cảm nhận được sự gần gũi, an toàn và ấn tượng với môi trường du lịch xanh ở Phú Quốc”, ông Châu nói.
Theo ông Nguyễn Lê Quốc Toàn – phó chủ tịch UBND TP Phú Quốc, hưởng ứng Ngày vì môi trường Phú Quốc, hưởng ứng Tuần lễ biển và hải đảo Việt Nam và Ngày Đại dương thế giới năm 2025, địa phương đã có kế hoạch đồng loạt ra quân, gồm 100 người là các đơn vị, đoàn thể, lực lượng vũ trang (Vùng cảnh sát biển 4, Vùng 5 Hải quân…) và cán bộ, viên chức, người dân sẽ làm vệ sinh tại công viên Bạch Đằng, Dinh Cậu… và các khu vực công cộng ở trên đảo.
“Thời gian qua, chúng tôi khuyến cáo khuyến khích các cơ sở kinh doanh dịch vụ thực hiện vệ sinh, thu gom rác để đúng nơi quy định và giảm thiểu sử dụng sản phẩm nhựa để bảo vệ môi trường”, ông Toàn nói.
Xử lý tổ chức, cá nhân vi phạm về môi trường
Ông Giang Thanh Khoa – phó chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang – vừa ký văn bản về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước về môi trường và mở cao điểm tuyên truyền, phát động người dân tố giác các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về môi trường.
Lãnh đạo tỉnh Kiên Giang yêu cầu sở, ngành và Ban quản lý khu kinh tế Phú Quốc chỉ đạo đôn đốc và tăng cường công tác nắm tình hình, rà soát để kịp thời phát hiện tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh có dấu hiệu vi phạm pháp luật về môi trường để xử lý nghiêm theo quy định.
Đơn vị liên quan giải quyết dứt điểm các cơ sở gây ô nhiễm, khu vực, địa điểm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn quản lý. Sở, ngành đặc biệt phối hợp Công an tỉnh Kiên Giang mở cao điểm tuyên truyền, phát động phong trào toàn dân tham gia, phát hiện, tố giác tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về môi trường, không để phát sinh điểm nóng về môi trường, gây dư luận bức xúc trong xã hội.
Nỗ lực giải bài toán rác thải, nước thải
Theo Sở NN&MT tỉnh Kiên Giang, với khoảng 140 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó có 40 hòn đảo có dân sinh sống, lượng rác sinh hoạt phát sinh trên địa bàn TP Phú Quốc (trừ xã Thổ Châu) khoảng 200 – 300 tấn/ngày; tổng lượng rác phát sinh tại các xã đảo khoảng 14 tấn/ngày và với khu vực đất liền khoảng 220 tấn/ngày.
UBND TP Phú Quốc đang đấu thầu phân loại rác tại nguồn và đang đấu thầu lượng rác tồn động và phát sinh hằng ngày thuê đơn vị tư vấn để xử lý bằng phương pháp đốt. Về lâu dài, Phú Quốc có 25ha ở khu vực Bãi Bổn, xã Hàm Ninh để đầu tư khu xử lý rác thải tập trung ở đây, đang được kêu gọi đầu tư nhà máy xử lý rác này.
UBND tỉnh Kiên Giang cũng đang triển khai các dự án phục vụ APEC 2027, trong đó có dự án đầu tư hồ chứa nước, nhà máy nước ngọt và xử lý rác thải, nước thải ở TP Phú Quốc với tổng số tiền đầu tư khoảng 2.622 tỉ đồng.
Trong đó, khu xử lý rác Bãi Bổn (Hàm Ninh) có diện tích 15ha, công suất đốt rác đạt 150 tấn/ngày; nhà máy điện rác Bãi Bổn (Hàm Ninh) có diện tích 10ha, công suất 4MW (từ 200 – 300 tấn/ngày); nhà máy xử lý rác thải rắn sinh hoạt An Thới, có diện tích 4,2ha, công suất 110 tấn/ngày; nhà máy xử lý nước thải tập trung khu vực An Thới, hai trạm công suất 15.000m3/ngày, đêm; nhà máy xử lý nước thải tập trung khu vực Dương Đông có công suất 15.000 – 20.000m3/ngày, đêm.
Ông Võ Văn Lên – phó giám đốc Sở NN&MT tỉnh Kiên Giang – cho hay địa phương đã có kế hoạch số 151 phân loại rác tại nguồn, đồng thời tăng cường xử lý chế tài, xử lý vi phạm hành chính. Nếu triển khai tốt việc này sẽ giải quyết được vấn đề rác thải.
“Sắp tới, Phú Quốc áp dụng đô thị thông minh gắn với giám sát xả rác thải và xử phạt qua camera. Từ nay đến năm 2027, Kiên Giang và TP Phú Quốc sẽ cố gắng đạt được phát triển kinh tế xanh theo mục tiêu chung của Chính phủ để chuẩn bị cho Tuần lễ cấp cao APEC năm 2027”, ông Lên cho hay.
