Nợ xấu tăng cao hơn trong quý đầu năm 2025 – Ảnh: QUANG ĐỊNH
Ngày 9-6, Vietnam Report công bố bảng xếp hạng Top 10 ngân hàng thương mại Việt Nam uy tín năm 2025.
Vietcombank tiếp tục dẫn đầu bảng xếp hạng, kế đến lần lượt là Techcombank, VietinBank, BIDV, MBBank, Agribank, ACB, HDBank, VPBank và Sacombank.
Ngành ngân hàng lãi hơn 260.000 tỉ đồng, 5 “ông lớn” chiếm một nửa
Cũng theo báo cáo từ Vietnam Report, lợi nhuận của ngân hàng thương mại năm 2024 đạt mức kỷ lục hơn 260.000 tỉ đồng, tăng 16,8% so với năm trước – một mức tăng ấn tượng nếu so với mức tăng chưa tới 4% năm 2023.
Sự tích lũy từ kết quả kinh doanh tích cực đã giúp một ngân hàng nữa gia nhập nhóm sở hữu tổng tài sản trên 1 triệu tỉ đồng. Tổng lợi nhuận sau thuế của 5 ngân hàng lớn nhất thị trường hiện chiếm khoảng 50% toàn hệ thống ngân hàng thương mại.
Chuyên gia phân tích của Vietnam Report nhận định sự phân hóa về lợi nhuận giữa các ngân hàng lớn và nhỏ ngày càng rõ rệt.
Trong khi các ngân hàng trung và lớn tiếp tục duy trì đà tăng trưởng nhờ quy mô tín dụng lớn, khả năng huy động tốt và tập khách hàng ổn định, thì các ngân hàng nhỏ lại gặp khó khăn bởi chi phí vốn cao và áp lực từ nợ xấu gia tăng.
Đáng chú ý, nhóm ngân hàng có quy mô tổng tài sản dưới 300.000 tỉ đồng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận âm tới 11,5%.
Sang năm 2025, ngành ngân hàng được đánh giá có nhiều cơ hội phát triển khi các chính sách vĩ mô đang hướng đến mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia công nghiệp hiện đại, có thu nhập trung bình cao vào năm 2030, và tiến tới nhóm thu nhập cao vào năm 2045.
Báo cáo chỉ ra 5 cơ hội tăng trưởng lớn cho ngành, bao gồm: thúc đẩy phát triển các sản phẩm tài chính số; đẩy mạnh chuyển đổi số; triển vọng tích cực của kinh tế Việt Nam; các khung pháp lý mới được sửa đổi; sự cải cách, tinh gọn trong bộ máy quản lý nhà nước.
Chất lượng tài sản được kỳ vọng cải thiện, nhưng nợ xấu nhóm 5 đáng lưu ý
Bên cạnh lợi nhuận, báo cáo cũng nhấn mạnh tín hiệu tích cực về chất lượng tài sản trong hệ thống ngân hàng khi nền kinh tế phục hồi và áp lực nợ xấu giảm.
Tỉ lệ nợ xấu toàn ngành đã đạt đỉnh vào quý 2-2023, sau đó phần nào được kiểm soát nhờ chính sách từ thông tư 02 của Ngân hàng Nhà nước.
Sang năm 2024, tình hình tiếp tục được cải thiện nhờ lãi suất duy trì ở mức thấp, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phục hồi, và các khoản nợ tái cơ cấu dần được xử lý. Tỉ lệ nợ xấu phổ biến quanh mức 1,93-2,22%.
Tuy nhiên vẫn có một số ngân hàng báo cáo tỉ lệ nợ xấu vượt 4%, thậm chí cá biệt có đơn vị ghi nhận nợ xấu vượt 14% vào quý 1-2025, dù đã giảm mạnh từ mức 35,3% của cùng kỳ năm trước.
Tính theo giá trị tuyệt đối, tổng nợ xấu toàn hệ thống vào cuối quý 1-2025 đã vượt 300.000 tỉ đồng, tăng 16,8% so với cùng kỳ 2024 và tăng 13,4% so với đầu năm.
Chuyên gia cảnh báo rủi ro nợ xấu vẫn còn hiện hữu khi thông tư 02 chính thức hết hiệu lực từ ngày 1-1-2025. Khi đó các khoản nợ tái cơ cấu không còn được ưu đãi và sẽ phải phân loại lại, có thể đẩy một lượng nợ lớn vào nhóm nợ xấu.
Cơ cấu nợ xấu trong quý 1-2025 cho thấy nợ nhóm 5 (khả năng mất vốn) tăng mạnh, chiếm tới 1,25% tổng dư nợ cho vay, tương đương hơn 176.000 tỉ đồng. Mức này cao hơn cả tổng nợ xấu của toàn hệ thống vào cuối năm 2022 và tăng 10,7% so với đầu năm 2025.
Dù vậy, Vietnam Report đánh giá mức gia tăng nợ xấu hiện nay vẫn trong tầm kiểm soát nhờ các ngân hàng đã chủ động trích lập dự phòng rủi ro tín dụng một cách thận trọng. Trong quý 1-2025, tổng dự phòng rủi ro của hệ thống ngân hàng đạt khoảng 253.000 tỉ đồng, bao phủ 84,4% nợ xấu.
Riêng trong năm 2024, chi phí trích lập dự phòng đã lên tới 163.200 tỉ đồng, tăng 13,1% so với năm trước. Tỉ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) của các ngân hàng nhìn chung đã duy trì ổn định, dù có xu hướng giảm và đã xuống dưới 100% kể từ quý 3-2023. Tính đến nay, LLR vẫn chưa phục hồi về mức lý tưởng để đảm bảo chỉ tiêu lợi nhuận.
Cũng cần lưu ý, bộ đệm dự phòng giữa các nhóm ngân hàng có sự phân hóa rõ rệt. Nhóm ngân hàng có tổng tài sản trên 1 triệu tỉ đồng vẫn duy trì tỉ lệ LLR trên 125%, dù cũng chịu áp lực giảm. Trong khi đó, các ngân hàng quy mô nhỏ (tổng tài sản dưới 300.000 tỉ đồng) có tỉ lệ LLR rất thấp, từng rơi xuống đáy 29% vào quý 2-2024 và hiện mới phục hồi lên khoảng 38%.
