Bỏ thuế khoán là bước đi căn cơ
Phiên chất vấn sáng nay, một trong những vấn đề dư luận rất quan tâm được các đại biểu Quốc hội đặt ra với Bộ trưởng Bộ Tài chính là bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh. Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho biết Nghị quyết 68 đã đề ra một trong những giải pháp là bỏ thuế khoán. Nghị quyết 98 cũng đã quyết định bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026.
Tuy nhiên, chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh với tâm lý e ngại. Trong kỳ họp lần này, nhiều đại biểu đề nghị xem xét lùi chính sách thuế này. Điều này cho thấy các hộ không ngại nộp thuế nhưng rất e ngại cách tính thuế, thủ tục nộp làm sao để đúng quy định.
Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Ảnh: Phạm Thắng).
Đại biểu đặt câu hỏi liệu Chính phủ đã có kế hoạch và giải pháp để thực thi thu thuế mới sau khi bỏ thuế khoán để các hộ cảm thấy thuận lợi, hứng khởi trong việc nộp thuế.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết hiện nay hệ thống thuế của Việt Nam được đánh giá là đã tiếp cận các thông lệ quốc tế. Nhưng vẫn còn vấn đề liên quan đến tính minh bạch và là rào cản lớn.
Nghị quyết 68 và 198 đã có yêu cầu bỏ thuế khoán. Cơ chế thuế khoán đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập, gây bất bình đẳng, không tạo được động lực cho hộ kinh doanh lớn lên thành doanh nghiệp nhỏ và vừa.
“Việc bãi bỏ thuế khoán là chủ trương rất đúng của Đảng và Nhà nước, là bước đi căn cơ, cần thiết để minh bạch , tạo sự bình đẳng, thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và mở rộng khu vực kinh tế chính thức”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định.
Ông cho biết chính sách này đang trong quá trình mới thực hiện, có những tác động đến hàng triệu doanh nghiệp. Bộ Tài chính đang đồng bộ về pháp lý, công nghệ để đảm bảo thuận lợi, giảm chi phí cho các hộ kinh doanh.
Bộ Tài chính đang đề xuất sửa Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, hướng đến mô hình quản lý thuế mới, đơn giản hóa hóa đơn chứng từ để hộ kinh doanh không áp lực khi chuyển đổi sang doanh nghiệp.
Một giải pháp khác được ông nêu ra là tăng cường chuyển đổi số trong quản lý thuế, áp dụng hóa đơn điện tử để thu đúng, thu đủ, giảm thời gian, chi phí cho các hộ kinh doanh. Thứ ba là cung cấp miễn phí phần mềm hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao chất lượng dịch vụ công.
Ngoài ra, ông Thắng cho biết cần đẩy mạnh truyền thông, đào tạo, tư vấn, tăng cường hướng dẫn các hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích, cách thực hiện hóa đơn điện tử, kê khai thuế.
Đại diện Bộ Tài chính cho biết, thời gian qua các cơ quan thông tin đại chúng đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính, cơ quan thuế để tuyên truyền, hướng dẫn cho hộ kinh doanh.
4 giải pháp thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp
Đại biểu Quốc hội Thanh Tân (đoàn Hải Phòng) cũng đặt câu hỏi những giải pháp đột phá nào thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp đối với Bộ trưởng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết hiện nay cả nước có 5,2 triệu hộ kinh doanh. Thống kê cho thấy nhiều hộ kinh doanh có doanh thu hàng năm lớn nhưng chưa chịu chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp – là lực lượng tiềm năng để đạt mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030.
Trong Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ năm 2017, đã có quy định chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp, nhưng sau hơn 7 năm số lượng chuyển đổi hộ kinh doanh không nhiều. Nguyên nhân là chi phí tuân thủ pháp luật giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp chênh lệch lớn. Hộ kinh doanh chưa nắm rõ quy định pháp luật, chưa quen quản lý sổ sách kế toán, được áp dụng thuế khoán, áp dụng hóa đơn chứng từ đơn giản hơn doanh nghiệp.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng tại phiên chất vấn (Ảnh: Phạm Thắng).
Để thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết nghiên cứu tập trung 4 giải pháp.
Thứ nhất là rà soát hoàn thiện khung pháp lý của hộ kinh doanh để thu hẹp khoảng cách về tổ chức quản trị, chế độ kế toán tài chính giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
Thứ hai là khẩn trương hoàn thiện quy định pháp lý, bãi bỏ thuế khoán. Đây là giải pháp căn cơ để minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh.
Thứ ba là miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm đầu tiên, miễn lệ phí môn bài, khi chuyển đổi doanh nghiệp các hộ kinh doanh sẽ được hưởng nhiều chính sách ưu đãi hơn so với mô hình hộ kinh doanh.
Thứ tư là tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức, năng lực quản trị để các hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình doanh nghiệp.
