Thanh long là một trong những mặt hàng trái cây xuất khẩu chủ đạo của ngành nông nghiệp – Ảnh: N.TRÍ
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngày 28-7, bà Phạm Khánh Phong Lan, giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, xác nhận trong thời gian chờ đợi hoàn thiện quy trình theo luật, thực hiện chỉ đạo của UBND TP.HCM, Sở An toàn thực phẩm đã có “giải pháp đặc biệt” để khẩn trương gỡ khó cho doanh nghiệp liên quan đến việc cấp hồ sơ, chứng thư xuất khẩu trái cây, nông sản đi châu Âu.
Theo đó, doanh nghiệp có nhu cầu chỉ cần nộp hồ sơ kèm đơn yêu cầu UBND TP giải quyết. Sở An toàn thực phẩm sẽ khẩn trương tiếp nhận, thẩm định hồ sơ và trình UBND TP.HCM ký, cấp theo biểu mẫu đi châu Âu như trước đây.
Hiện TP đã giải quyết được nhu cầu cho 5 doanh nghiệp xuất khẩu. Doanh nghiệp nào có nhu cầu sẽ được giải quyết tiếp theo phương án này.
Tuy vậy, theo lãnh đạo Sở An toàn thực phẩm, việc TP.HCM sử dụng giải pháp như hiện nay chỉ là phương án tình thế trong khả năng để hỗ trợ gấp cho doanh nghiệp và chịu trách nhiệm về cách giải quyết này, chứ chưa thật sự đúng với quy định.
Do đó, địa phương vẫn chờ hướng dẫn thêm từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường về chứng thư cho châu Âu, đề nghị bổ sung vào thông tư mới để có căn cứ pháp lý. Đồng thời, địa phương cũng tranh thủ hoàn thiện quy trình theo đúng quy định pháp luật.
Theo cơ quan này, đầu tháng 7, Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT quy định phân cấp, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật.
Theo đó, thẩm quyền kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu được chuyển cho chủ tịch UBND cấp tỉnh. UBND các tỉnh, thành sẽ tiếp tục phân cấp cho cơ quan chuyên môn.
Nhưng việc chuyển giao như vậy là quá gấp, không có nhiều thời gian để địa phương chuyển tiếp, không có độ trễ nhất định cho việc tiếp nhận, áp dụng quy trình, thiếu sự hướng dẫn chi tiết… dẫn đến gặp khó trong việc ký, cấp thủ tục cho doanh nghiệp.
Ngoài ra, trong thông tư mới này, về xuất khẩu, ngành nông nghiệp lại sửa đổi một số chi tiết. Cụ thể, ở thông tư cũ áp dụng trước đây có một số biểu mẫu dành cho xuất đi châu Âu, nhưng thông tư mới lại bãi bỏ, thay đổi. Điều này gây khó cho địa phương khi được phân quyền trong việc ký, cấp.
Nóng vội khiến doanh nghiệp gặp khó
Dù đã có giải pháp hỗ trợ, bà Phạm Khánh Phong Lan cho rằng ngành nông nghiệp ngưng hẳn việc cấp chứng thư sau khi chuyển giao cho địa phương là quá vội, gây khó khăn cho địa phương và thiệt hại cho doanh nghiệp xuất khẩu sang châu Âu. Đây là thị trường khó tính với nhiều yêu cầu và mẫu hồ sơ riêng, đặc thù.
“Hiện nay ngoài TP.HCM có giải pháp tình thế nhưng chỉ hỗ trợ ký, cấp cho doanh nghiệp trên địa bàn, còn nhiều tỉnh thành khác chưa biết thế nào. Doanh nghiệp xuất khẩu vất vả đủ việc, nhưng nay gặp khó chỉ vì vướng quy định là điều chúng ta cần phải xem xét, lưu ý”, bà Lan nói.
Trước đó, nhiều doanh nghiệp đã thông tin gặp khó trong việc xuất khẩu thanh long, hồ tiêu… đi châu Âu vì không được cơ quan có thẩm quyền cấp chứng thư kịp thời, điều này đã gây thiệt hại không nhỏ. Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo khẩn trương gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp.
