Phó Tổng giám đốc Công ty quản lý quỹ KIM Việt Nam: Nền tảng kinh tế tư nhân sẽ là động lực tăng trưởng rất mạnh trong tương lai

BTV Khánh Ly: Có thể thấy các nhà đầu tư đang được trẻ hóa trên các kênh đầu tư đặc biệt là thị trường chứng khoán trong những năm gần đây, theo ông là vì sao?

Ông Trương Vĩnh An, CFA, Phó Tổng Giám đốc Khối Đầu tư, Công ty TNHH Quản lý Quỹ KIM Việt Nam

Tôi nhận thấy xu hướng đầu tư đã thay đổi rất nhiều trong vòng 10 – 20 năm qua, nếu ngày xưa xu hướng đầu tư truyền thống là một người đi làm lĩnh lương hàng tháng sẽ trích ra một phần tiền lương để gửi tiết kiệm, rồi sau nhiều năm tích lũy lên một số tiền lớn, người ta dùng số tiền đó để mua nhà. Nhưng bây giờ xu hướng đó đã thay đổi, họ không chỉ tiết kiệm mà sẽ tham gia vào những kênh đầu tư khác hiện đại hơn. Ví dụ như tham gia vào thị trường chứng khoán. 

Theo tôi có những nguyên nhân như sau, thứ nhất là lãi suất tiết kiệm trong khoảng mười mấy năm qua đã giảm rất nhiều, mặt bằng lãi suất trước đây khoảng 8% – 10% và thậm chí một số năm đặc biệt trên 10%. Còn hiện tại, mặt bằng lãi suất giảm, chỉ còn khoảng 4% – 5%/ năm, hiệu quả gửi tiết kiệm giảm đi rất nhiều.

Lý do thứ hai là các kênh đầu tư truyền thống như vàng hay bất động sản, đều có những bất cập nhất định, ví dụ như mua vàng phải tích trữ về mặt vật lý, đôi khi mua cũng rất khó và cất trữ không an toàn; bất động sản có những vấn đề về pháp lý phức tạp…

Chính vì vậy kênh chứng khoán nổi lên như một xu hướng mới và có nhiều tiện lợi để nhà đầu tư có thể lựa chọn, đặc biệt là những người trẻ, họ chỉ cần một thao tác trên smartphone là có thể ngay lập tức mua hoặc bán tất cả số lượng cổ phiếu mong muốn và tiền có thể ngay lập tức về tài khoản, khi bán thì tính thanh khoản rất cao. Thứ hai, không đòi hỏi một số vốn lớn, ví dụ như chúng ta mua bất động sản cần một số vốn tương đối lớn, nhưng với chứng khoán chỉ cần một số tiền rất nhỏ 5 – 10 triệu, thậm chí là 1 – 2 triệu là có thể đầu tư, và chứng khoán có thể đảm bảo tỉ lệ sinh lời trong dài hạn.

Đặc biệt, đối với kênh chứng khoán các nhà đầu tư còn có thể ủy quyền cho các đơn vị đầu tư chuyên nghiệp như các quỹ đầu tư. Xu hướng này không phải chỉ ở Việt Nam mà còn là một xu hướng đang rất phổ biến trên toàn thế giới. 

Vậy trong thời gian qua, ông nhận thấy thói quen đầu tư của giới trẻ có những đặc điểm gì và đang có sự dịch chuyển như thế nào?

Tôi còn nhớ lúc mới ra trường cách đây 20 năm, để giao dịch chứng khoán nhà đầu tư phải đến sàn giao dịch, viết vào trong phiếu giao dịch bằng giấy và đưa cho nhân viên môi giới nhập lệnh vào trong hệ thống, quá trình đó rất phức tạp và mất công sức của nhà đầu tư. Bây giờ, nhà đầu tư chỉ cần smartphone là có thể thực hiện ngay lập tức giao dịch, tiện lợi hơn, tiết kiệm công sức và thời gian.

Trong khi đó, những kênh truyền thống như vàng và bất động sản, gần như không có cải tiến về mặt công nghệ nên đó là lý do người trẻ có xu hướng đầu tư vào chứng khoán. Đặc tính của nhà đầu tư trẻ bây giờ về ưu điểm họ là những người trẻ nên nhanh nhạy trong việc nắm bắt công nghệ và thông tin, họ có thể chấp nhận rủi ro cao để lấy lợi nhuận cao nhưng đồng thời họ có những nhược điểm nhất định như thiếu kiến thức, chưa đủ kinh nghiệm và kiến thức, việc đầu tư chứng khoán không phải là việc đơn giản.

Chúng ta phải biết phân tích doanh nghiệp, tài chính, về sản phẩm, về thị trường, về quản trị của doanh nghiệp và không chỉ như vậy chúng ta cần phải biết phân tích đến các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế, không chỉ ở Việt Nam mà cả ở trên thế giới nên việc đó rất phức tạp. Và thứ hai, họ thường hiếu sự kiên nhẫn và khó kiểm soát được tâm lý, dễ bị tác động, yếu tố tâm lý không ổn định đó sẽ làm quyết định đầu tư không chính xác, khó đạt được hiệu quả đầu tư trong dài hạn. Tôi thấy những khuyết điểm đó không chỉ ở người trẻ mà gần như những nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường thường sẽ bị như vậy.

Chúng ta có thể thấy nền kinh tế và các kênh đầu tư đã diễn ra sôi động trong 2 quý đầu năm 2025. Còn về những quý cuối năm, nền kinh tế vĩ mô được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng, thậm chí còn tích cực hơn vào những năm tiếp theo, còn theo ông thì sao?

Kinh tế Việt Nam 2025 đang tăng trưởng mạnh mẽ với mục tiêu 8% trong năm nay và dự báo tăng 8% – 10% cho các năm tới, nhờ đầu tư công được đẩy mạnh, tín dụng tăng cao và cải cách thể chế quyết liệt. Với quyết tâm cao độ của Chính phủ, chúng tôi tin rằng mục tiêu này là hoàn toàn khả thi.

Ngoài ra, tôi muốn nhấn mạnh một điểm ở đây đó là Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về việc phát triển kinh tế tư nhân, theo tôi nghị quyết này có ý nghĩa rất quan trọng, làm thay đổi cấu trúc tăng trưởng của nền kinh tế. Nếu chúng ta nhìn lại những năm trước đây, động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế đến từ vốn đầu tư nước ngoài là chính, việc chuyển giao vốn và công nghệ từ FDI đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, đến thời điểm bây giờ và nhìn tới tương lai, nghị quyết này đã chỉ cho chúng ta thấy đã có sự thay đổi về vai trò trong động lực phát triển của nền kinh tế trong thời gian sắp tới. Đó là nền tảng kinh tế tư nhân và tôi tin là động lực này còn chưa được khai phá nhiều và sẽ là một động lực rất mạnh trong tương lai.

Với nền kinh tế vĩ mô như vậy thì ông dự báo thị trường chứng khoán sẽ đi theo hướng nào trong thời gian tới?

Thị trường chứng khoán của chúng ta từ đầu năm đến giờ đã có sự tăng trưởng rất tốt. Nếu tính từ đầu năm, VN Index đã tăng được khoảng 20%, còn nếu tính từ đáy tháng 4, tức là sau sự kiện thuế quan, VN Index đã tăng đến 40%. Tôi nghĩ cho dù chúng ta nhìn ở góc độ nào thì xu hướng uptrend của thị trường chứng khoán cũng đang hình thành khá rõ và nếu chúng ta nhìn vào bức tranh kinh tế đã trải qua giai đoạn khó khăn trong năm 2022 – 2023, và sau đó phục hồi dần từ năm 2024, cũng như những dấu hiệu tăng tốc từ năm 2025, nền kinh tế sẽ mạnh hơn và nội lực doanh nghiệp cũng sẽ khỏe hơn nhiều so với trước đây nên tôi tin, các doanh nghiệp và nền kinh tế chúng ta sẽ bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới. Theo ước tính của chúng tôi, Top 100 doanh nghiệp lớn nhất trên sàn chứng khoán HOSE có tốc độ tăng trưởng lợi nhuận khoảng 15% trong năm nay và khoảng 17% cho năm sau, một tốc độ tăng trưởng khá tích cực.

Ngoài ra, sự kiện nâng hạng của thị trường chứng khoán Việt Nam đang có xác suất xảy ra rất cao vào cuối năm nay bởi FTSE đưa thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, đây là một sự kiện rất quan trọng. Chúng ta sẽ tạo được tiếng vang, tham gia một sân chơi lớn hơn và thu hút dòng tiền từ các quỹ đầu tư lớn trên thế giới. Theo chúng tôi đánh giá là với mặt bằng định giá hiện tại khoảng 13 lần cho thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025, và nếu có sự kiện nâng hạng xảy ra chúng ta hoàn toàn có thể được nâng mức định giá lên 17, 18 lần là hoàn toàn khả thi, tức là upsize khoảng 30% cho mặt bằng định giá nói chung.

Với bối cảnh không gian đầu tư đang thay đổi mạnh mẽ trong kỷ nguyên vươn mình thì xu hướng đầu tư nào sẽ phù hợp cho giới trẻ trong thời gian tới theo ông?

Tôi nghĩ là có hai lựa chọn, thứ nhất là đối với những nhà đầu tư đam mê và có thể dành toàn bộ thời gian cho kênh đầu tư này thì nhà đầu tư hoàn toàn có thể chủ động trong quá trình đầu tư, có thể tự tìm hiểu những kiến thức về thị trường chứng khoán, về phân tích doanh nghiệp, về các yếu tố vĩ mô và vi mô …Hiện tại các công ty chứng khoán họ cũng có những báo cáo phân tích, hỗ trợ nhà đầu tư rất nhiều. Lời khuyên của tôi là nhà đầu tư nên bắt đầu từ từ với một số vốn nhỏ, chúng ta dần tích lũy kinh nghiệm và những bài học kiến thức qua thời gian nhiều năm, chúng ta sẽ có đủ bản lĩnh để quản lý số vốn đầu tư lớn hơn bởi đây là một hoạt động cũng tương đối phức tạp và tốn nhiều thời gian, công sức.

Ở một khía cạnh khác, nếu không có nhiều thời gian cho việc này thì nhà đầu tư có thể lựa chọn ủy thác cho các đơn vị đầu tư chuyên nghiệp bằng cách tham gia mua chứng chỉ quỹ của các quỹ đầu tư chứng khoán đang hoạt động tại Việt Nam hiện nay. Đây là một cách đầu tư hiệu quả, đảm bảo tỷ suất sinh lời dài hạn cho nhà đầu tư. Hiện tại, trên thị trường có hai loại chứng chỉ quỹ phổ biến thứ nhất là chứng chỉ quỹ ETF hay còn gọi là quỹ chỉ số.

Đây là loại chứng chỉ quỹ cung cấp cho nhà đầu tư công cụ để có thể đạt được suất sinh lời chung của thị trường. Thứ hai đó là chứng chỉ quỹ chủ động. Với những chứng chỉ quỹ chủ động này, các công ty quản lý quỹ mong muốn đem lại tỷ suất lợi nhuận cao hơn thị trường cho nhà đầu tư. 

Minh Quân