Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba tại Nhà Trắng ngày 7-2 – Ảnh: REUTERS
Ngày 23-7, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba tuyên bố đã đạt được thỏa thuận thương mại với nhiều điểm đột phá nổi bật.
Theo Hãng tin Reuters, đây được xem là thỏa thuận quan trọng nhất trong số các thỏa thuận thương mại mà ông Trump đạt được kể từ khi áp đặt loạt thuế toàn cầu hồi tháng 4.
Những nội dung chính
Phát biểu trong buổi tiếp đón các thành viên Đảng Cộng hòa tại Quốc hội tối 22-7, Tổng thống Donald Trump tuyên bố: “Tôi vừa ký kết thỏa thuận thương mại lớn nhất trong lịch sử với Nhật Bản. Đây là một thời điểm phấn khích cho nước Mỹ và mối quan hệ tuyệt vời với Nhật Bản sẽ tiếp tục phát triển“.
Sau đó trên nền tảng Truth Social, ông Trump đã tiết lộ nội dung chính của thỏa thuận, bao gồm một gói đầu tư khổng lồ trị giá 550 tỉ USD từ Nhật Bản vào Mỹ.
Sáng kiến được đặt tên là “Japan Investment America Initiative”, với mục đích thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng đối với an ninh quốc gia và chuỗi cung ứng toàn cầu, bao gồm chất bán dẫn, dược phẩm, thép, đóng tàu, năng lượng, khoáng sản chiến lược, ô tô và công nghệ trí tuệ nhân tạo.
Ông Trump hào hứng: “Theo yêu cầu của tôi, Nhật Bản sẽ đầu tư 550 tỉ USD vào Mỹ, trong đó nước chúng tôi sẽ nhận được 90% lợi nhuận. Thỏa thuận này sẽ tạo ra hàng trăm nghìn việc làm. Điều này chưa từng có tiền lệ!”.
Cùng với đó Nhật Bản sẽ mở rộng quyền tiếp cận thị trường nội địa cho hàng hóa Mỹ, đặc biệt là các mặt hàng như ô tô, gạo và nhiều sản phẩm nông nghiệp.
Để đổi lại mặt hàng ô tô – vốn chiếm hơn 25% tổng kim ngạch xuất khẩu của Nhật sang Mỹ – sẽ được Nhà Trắng áp dụng mức thuế mới là 15%, giảm đáng kể so với mức 25% trước đó.
Bên cạnh đó Thủ tướng Shigeru Ishiba cũng cho biết phía Mỹ đã cam kết không áp dụng hạn ngạch đối với số lượng xe Nhật nhập khẩu, một điểm mà Tokyo xem là chiến thắng quan trọng trong đàm phán.
Tuy nhiên trong khuôn khổ thỏa thuận, các sản phẩm như thép và nhôm, hiện vẫn đang chịu mức thuế riêng biệt lên tới 50%.
Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Nhật Bản – Ảnh: REUTERS
Phản ứng trái chiều của ngành ô tô
Ngay sau khi thông báo về thỏa thuận được công bố, thị trường chứng khoán Nhật Bản đã nhanh chóng ghi nhận những phản ứng tích cực.
Theo Reuters, trong phiên giao dịch buổi chiều ngày 22-7, chỉ số Nikkei đã tăng hơn 3%, đạt mức cao nhất trong hơn một năm trở lại đây. Ngoài ra cổ phiếu của Toyota Motor tăng vọt tới 15%, trong khi Honda Motor cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng trên 11%.
Sự phấn khích từ thị trường Nhật Bản còn lan tỏa sang các cổ phiếu ngành ô tô tại Hàn Quốc và châu Âu, bởi giới đầu tư kỳ vọng các quốc gia này cũng có thể đạt được các thỏa thuận tương tự với Mỹ trong tương lai gần.
Các hãng xe Mỹ bày tỏ sự không hài lòng, cho rằng thỏa thuận là không công bằng khi hàng nhập khẩu từ Nhật Bản được giảm thuế, trong khi các xe sản xuất tại Canada và Mexico vẫn phải chịu mức thuế 25%.
Ông Matt Blunt, chủ tịch Hội đồng chính sách ô tô Mỹ – tổ chức đại diện cho các tập đoàn GM, Ford và Stellantis – đã lên tiếng chỉ trích: “Một thỏa thuận áp thuế thấp hơn cho xe Nhật gần như không có linh kiện Mỹ, trong khi xe sản xuất tại Bắc Mỹ với hàm lượng linh kiện Mỹ cao lại bị đánh thuế cao là một thỏa thuận tồi cho ngành công nghiệp và người lao động Mỹ”.
