Vụ đông xuân 2024-2025, các tỉnh Bắc Bộ gieo, cấy hơn 700 nghìn ha lúa, tính đến ngày 22/5, có khoảng 608 nghìn ha đã trổ. Tính đến cuối tháng 5, các tỉnh Bắc Trung Bộ thu hoạch được khoảng 158 nghìn ha trong tổng số hơn 346 nghìn ha lúa đông xuân tại các trà sớm, trà chính vụ; ở khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, hầu hết diện tích lúa đông xuân đã thu hoạch xong, lúa hè thu sớm tại khu vực này phổ biến ở giai đoạn xuống giống, mạ và đẻ nhánh; tại các tỉnh Nam Bộ, diện tích lúa hè thu đã xuống giống gần 1 triệu 272 nghìn ha, đạt khoảng 83% so với kế hoạch.
Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nguyễn Quý Dương cho biết, tình trạng sinh vật gây hại lúa vẫn đang diễn biến phức tạp. Thời gian tới, dự báo các loại sâu, bệnh như: Đạo ôn, sâu cuốn lá nhỏ, rầy hại lúa, sâu đục thân hai chấm, bệnh bạc lá, bệnh đen lép hạt, ốc bươu vàng, chuột, sâu năn tiếp tục phát sinh gây hại lúa.
Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật lưu ý, ngành nông nghiệp các địa phương cần chủ động phối hợp chính quyền hướng dẫn nông dân kiểm tra đồng ruộng, phát hiện và phòng chống kịp thời các sinh vật gây hại chính trên lúa. Cụ thể, đối với bệnh đạo ôn cổ bông, các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ theo dõi sát diễn biến của thời tiết để hướng dẫn và chỉ đạo phun phòng, nhất là tại những vùng có nguy cơ cao bằng các loại thuốc đặc hiệu ngay khi lúa bắt đầu trổ và sau khi đã trổ thoát.
Đối với rầy nâu, rầy lưng trắng, cần theo dõi sát diễn biến phát sinh trên các trà lúa, nhất là các trà lúa đang trong giai đoạn ngậm sữa-đỏ đuôi; phòng chống kịp thời những diện tích có mật độ cao ngay từ khi xuất hiện rầy cám (rầy tuổi một đến ba) bằng các loại thuốc đặc hiệu. Đối với sâu cuốn lá nhỏ, các địa phương ở Bắc Bộ theo dõi chặt chẽ diễn biến của thời kỳ sâu cuốn lá nhỏ lứa hai trên những diện tích lúa đang trong giai đoạn phát triển đòng-đòng già và có biện pháp phòng, trừ thích hợp.
Các địa phương vùng duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến các đối tượng sinh vật gây hại chính trên lúa đông xuân muộn và lúa hè thu 2025, hạn chế lây lan trên diện rộng nhất là rầy nâu, rầy lưng trắng và bệnh đạo ôn; tuyên truyền, vận động nông dân diệt chuột và thu lượm ốc bươu vàng liên tục bằng nhiều biện pháp.
Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết, vụ mùa 2025, các địa phương cần chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch hoặc đề án gieo cấy lúa với định hướng mở rộng diện tích các giống lúa cực ngắn và ngắn ngày có năng suất cao, chất lượng tốt, chống chịu điều kiện ngoại cảnh bất thuận. Trong đó, các tỉnh Bắc Trung Bộ bảo đảm trà lúa hè thu chạy lụt sớm thu hoạch trước ngày 5/9, đối với vùng thấp trũng thu hoạch trước 20/8. Các tỉnh đồng bằng sông Hồng và trung du miền núi phía bắc, các trà lúa mùa sớm cần thu hoạch trước ngày 25/9 để tạo quỹ đất làm cây vụ đông sớm.
Các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên cần khẩn trương rà soát diện tích gieo trồng lúa vụ hè thu, vụ mùa năm 2025 trên cơ sở cân đối nguồn nước và khả năng khai thác các nguồn tưới bổ sung, chủ động khoanh vùng sản xuất hợp lý; tranh thủ làm đất, xuống giống tập trung đầu mùa mưa (Tây Nguyên); điều chỉnh thời vụ, chuyển đổi cây trồng nơi nguy cơ hạn cao.
Tại các tỉnh Nam Bộ, các địa phương tập trung chăm sóc và bảo vệ an toàn cho sản xuất vụ lúa hè thu tại những diện tích đã gieo sạ trong tháng 2 đến tháng 4 vừa qua, đặc biệt lưu ý theo dõi và phòng chống kịp thời các đối tượng gây hại chính như: Rầy nâu, rầy lưng trắng, bệnh đạo ôn, bệnh bạc lá, bệnh đen lép hạt, chuột, ốc bươu vàng. Đối với các tỉnh đang chuẩn bị xuống giống lúa hè thu 2025, cần lựa chọn giống lúa chất lượng cao, làm đất kỹ, đồng thời theo dõi sát diễn biến rầy nâu vào đèn, tình hình khí tượng thủy văn tại địa phương để xuống giống “né rầy”.
HUỆ MINH
