Với các cơ chế từ nghị quyết 188 của Quốc hội về phát triển hệ thống đường sắt đô thị, TP.HCM đang triển khai các dự án trên tinh thần metro đi đến đâu, chỉnh trang, phát triển đô thị đến đó – Ảnh: CHÂU TUẤN
Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM vừa có báo cáo UBND TP về kết quả buổi làm việc giữa các sở ban ngành TP với Tập đoàn Metro Quảng Châu về kinh nghiệm quy hoạch, tạo và phát triển quỹ đất, huy động tài chính trong triển khai mô hình TOD tại Quảng Châu. Đây là cơ sở để TP.HCM nghiên cứu, học hỏi và đề xuất ứng dụng vào thực tiễn.
Tập đoàn Metro Quảng Châu: TP.HCM có tiềm năng lớn về phát triển TOD
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, tại buổi làm việc, Tập đoàn Metro Quảng Châu chia sẻ kinh nghiệm hơn 30 năm phát triển và vận hành lĩnh vực phát triển TOD (Transit-Oriented – Development) và các giải pháp trong việc phát triển nhanh chóng mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Quảng Châu (Trung Quốc).
Các nội dung chia sẻ bao gồm công tác quy hoạch, trình tự thủ tục, huy động nguồn lực tài chính, ứng dụng công nghệ, giải pháp thi công, và phát triển dự án đường sắt kết hợp các dự án phát triển đô thị theo mô hình TOD.
Hiện Quảng Châu đã xây dựng hơn 30 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 1.232,7km, đáp ứng 70% nhu cầu đi lại bằng phương tiện công cộng của người dân.
Việc phát triển các khu vực TOD không chỉ đảm bảo chức năng giao thông, mà còn góp phần tiết kiệm quỹ đất, nâng cao giá trị sử dụng đất, cải thiện diện mạo đô thị và kết nối các khu vực đô thị một cách đồng bộ.
Các khu TOD được thiết kế, xây dựng đồng bộ thành khu phức hợp tích hợp đầy đủ tiện ích sống, cảnh quan, thương mại, giải trí nhằm khuyến khích người dân sử dụng giao thông công cộng.
Các vị trí quanh nhà ga, depot được khai thác, phát triển đa chức năng, nhiều tầng theo phương đứng để gia tăng mật độ dân cư và đa chức năng sử dụng đất. Điển hình là mô hình TOD Pazhounan xuất phát từ depot Chisha.
Theo đánh giá của Tập đoàn Metro Quảng Châu, giao thông công cộng là nền tảng và công cụ then chốt cho sự phát triển của vùng đô thị TP.HCM. Đường sắt, đường sắt đô thị sẽ là trợ lực cho việc thực hiện mục tiêu phát triển thành phố carbon thấp, thành phố thông minh, nâng cao chất lượng sống.
TP.HCM có tiềm năng lớn, nhưng cũng có nhiều thách thức trong phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt và phát triển mô hình TOD. Những thách thức hiện nay cũng có nhiều điểm tương đồng với giai đoạn đầu phát triển đường sắt mà TP Quảng Châu đã trải qua.
Vì vậy, Tập đoàn Metro Quảng Châu nhấn mạnh, TP.HCM cần hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế tài chính để thu hút khu vực tư nhân và cộng đồng cùng tham gia. Tập đoàn sẵn sàng chia sẻ toàn diện những kinh nghiệm và đồng hành, hỗ trợ trong quá trình thực hiện mục tiêu xây dựng vận hành phát triển mô hình TOD của TP.HCM.
Có thể tham khảo một số mô hình TOD thành công như: Depot Chi Sha, depot Liên Hoa
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, depot Long Bình (thuộc phường Long Bình, TP Thủ Đức) thuộc tuyến metro số 1 đã đưa vào khai thác, sử dụng với tổng diện tích khoảng 27,7ha. Trong đó diện tích 20,9ha sử dụng làm trung tâm điều hành, bảo dưỡng và sửa chữa tàu, phần diện tích còn lại 6,78ha dự phòng cho việc mở rộng trong giai đoạn sau.
Ngoài ra, TP còn thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến triển khai dự án dường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, phát triển mô hình TOD tại khu vực nhà ga Thủ Thiêm và depot Long Trường theo chỉ đạo của Bộ Chính trị.
Do vậy, từ kết quả làm việc với Tập đoàn Metro Quảng Châu và tình hình thực tiễn tại TP, Sở Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị UBND TP giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các sở ban ngành liên quan nghiên cứu mô hình phát triển TOD tại ga Thủ Thiêm, depot Long Bình và depot Long Trường.
Trong đó xem xét, nghiên cứu về phạm vi, quy mô phát triển TOD trong tổng thể depot, nhà ga; hệ số sử dụng đất, tầng cao tối đa, mật độ dân cư và các chỉ tiêu quy hoạch khác.
Có thể tham khảo một số mô hình TOD thành công như: Depot Chi Sha, depot Liên Hoa, ga Thành phố Tài chính, ga Huang Pu, ga Zha Tou.
Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng đề nghị Sở Xây dựng hoàn chỉnh, tham mưu UBND TP trình HĐND TP ban hành nghị quyết về các quy định chi tiết việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến công trình, vị trí công trình trên tuyến đường sắt đô thị, quy hoạch khu vực TOD… làm cơ sở để triển khai thực hiện.
