Phối cảnh tuyến metro TP mới Bình Dương – Suối Tiên – Ảnh chụp từ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi
UBND tỉnh Bình Dương vừa có tờ trình gửi Thủ tướng, Hội đồng thẩm định nhà nước và các bộ liên quan về báo cáo tiền khả thi dự án metro số 1 (TP mới – Suối Tiên). Trong tờ trình lần này, tỉnh cập nhật và điều chỉnh một số nội dung so với bản trình trước, đặc biệt là về phương án nguồn vốn.
Metro số 1 (TP mới – Suối Tiên) giảm hơn 9.500 tỉ đồng, không dùng ngân sách trung ương
Dự án metro số 1 (TP mới – Suối Tiên) dài hơn 29km, có điểm đầu tại ga S1 (trung tâm TP mới Bình Dương) thuộc phường Hòa Phú, TP Thủ Dầu Một; điểm cuối là ga bến xe Suối Tiên thuộc tuyến metro số 1 TP.HCM (Bến Thành – Suối Tiên).
Hướng tuyến dự án theo quy hoạch kết nối với ga Bình Dương của tuyến đường sắt quốc gia TP.HCM – Lộc Ninh. Về quy mô, dự án sẽ xây dựng mới tuyến đường sắt đô thị điện khí hóa, đường đôi, khổ 1.435mm với thiết kế tốc độ thiết kế 120km/h, nhu cầu sử dụng đất khoảng 58ha.
Dự án sẽ sử dụng chung hạ tầng tại depot Long Bình thuộc tuyến metro số 1 TP.HCM. Tuy nhiên khi hai tuyến metro tăng số lượng đoàn tàu trong tương lai, dự án sẽ đầu tư xây dựng depot riêng tại phường Phú Chánh để phục vụ vận hành và các công tác kỹ thuật liên quan.
Sau khi tiếp thu ý kiến góp ý của Hội đồng thẩm định nhà nước, tỉnh Bình Dương đã rà soát, cập nhật lại báo cáo tiền khả thi. Theo đó tổng mức đầu tư dự án hiện được điều chỉnh còn 46.725 tỉ đồng, giảm 9.576 tỉ đồng so với tờ trình vào tháng 4-2025.
Mức giảm chủ yếu nhờ tối ưu các khoản mục như chi phí xây dựng, thiết bị, tư vấn, quản lý dự án và dự phòng.
Đáng chú ý, trong tờ trình lần này, UBND tỉnh Bình Dương kiến nghị không sử dụng ngân sách trung ương để thực hiện mà dùng ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác. Cụ thể ngân sách địa phương sẽ bố trí 16.725 tỉ đồng (36%), phần còn lại 30.000 tỉ đồng (64%) huy động từ nguồn lực trong phát triển đô thị theo mô hình TOD.
Về tiến độ, tỉnh dự kiến lập báo cáo nghiên cứu khả thi trong năm 2025, và phấn đấu cơ bản hoàn thành toàn bộ dự án vào năm 2031.
Cơ cấu nguồn vốn được điều chỉnh theo hướng không sử dụng vốn ngân sách trung ương – Lập bảng: ĐỨC PHÚ
Sẽ lỡ cơ hội đầu tư nếu chờ hoàn tất hợp nhất địa giới hành chính mới triển khai
Tại tờ trình, UBND tỉnh Bình Dương cũng đề xuất một số cơ chế chính sách đặc thù và giải pháp áp dụng cho dự án. Trong đó có 23 chính sách thuộc thẩm quyền của Quốc hội và 3 chính sách thuộc thẩm quyền của Chính phủ.
Về sự cần thiết đề xuất cơ chế chính sách đặc thù riêng cho dự án mà không chờ sau khi hợp nhất Bình Dương với Bà Rịa – Vũng Tàu và TP.HCM, Bình Dương cho biết việc chờ hợp nhất địa giới hành chính sẽ làm lỡ cơ hội đầu tư cho hạ tầng xương sống của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Trong khi đó, dự án này đã có đầy đủ cơ sở quy hoạch, nhu cầu, kỹ thuật, tiến độ, nguồn vốn và sự đồng thuận.
UBND tỉnh Bình Dương cũng nhấn mạnh, dự án metro 1 (TP mới – Suối Tiên) là hạ tầng kết nối liên vùng cấp bách, cần triển khai trong giai đoạn 2025-2030, không thể trì hoãn đến khi hoàn tất tổ chức bộ máy hợp nhất.
Đồng thời, dự án cũng không thể chờ hợp nhất do nhu cầu vận tải đô thị – vùng tăng nhanh đột biến. Các khu vực TP mới Bình Dương – Dĩ An – Suối Tiên hiện đang là vùng tăng trưởng dân cư, lao động, đầu tư nhanh bậc nhất phía Nam, trong khi giao thông hiện hữu đang quá tải nghiêm trọng…
Ngoài ra nếu không khởi động từ năm 2025-2026, dự án sẽ không kịp đưa vào danh mục đầu tư công trung hạn giai đoạn tới, mất cơ hội bố trí vốn ngân sách nhà nước và kế hoạch đầu tư.
Dự án này cũng đã được đưa vào chương trình hành động của Bình Dương, cần đảm bảo tiến độ đã xác định.
Tại tờ trình, UBND tỉnh Bình Dương cam kết về tính chính xác của các nội dung thông tin, số liệu. Bình Dương cũng khẳng định hồ sơ dự án sau phiên họp Hội đồng thẩm định nhà nước có đầy đủ các nội dung và bảo đảm đủ điều kiện trình Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án.
