TPO – Trước vấn nạn lừa đảo bằng tài khoản của doanh nghiệp “ma” rộ lên gần đây, Ngân hàng Nhà nước sắp áp dụng loạt biện pháp để ngăn chặn tình trạng mạo danh, lừa đảo.
Giả mạo doanh nghiệp uy tín nhiều lĩnh vực
Gần đây, trên mạng xã hội đã xảy ra tình trạng một số đối tượng lừa đảo lập website, fanpage giả mạo doanh nghiệp uy tín các lĩnh vực như bán vé máy bay, book phòng du lịch, vàng…
Các thủ đoạn lừa đảo thường gặp như giả mạo website, fanpage, tài khoản Zalo, Telegram… giả mạo các thương hiệu lớn.
 |
|
Tình trạng lừa đảo qua tài khoản ngày một gia tăng. |
Đặc biệt, mùa hè là mùa cao điểm du lịch nên cũng nở rộ lừa đảo trực tuyến. Mới đây, ngày 27/5, Công an tỉnh Bình Dương đã có cảnh báo người dân cần cảnh giác thủ đoạn lừa đảo bằng hình thức đặt tour du lịch giá rẻ.
Theo đó, lợi dụng tâm lý của người dân thường tổ chức cho gia đình đi du lịch vào dịp nghỉ hè, các đối tượng lừa đảo sẽ đăng tải bài viết quảng cáo bán tour du lịch, phòng khách sạn giá rẻ hoặc giảm giá trên mạng xã hội với nhiều tiện ích và ưu đãi kèm theo. Khi có người liên hệ, các đối tượng sẽ dẫn dụ, đề nghị người bị hại phải chuyển tiền đặt cọc.
Dù thủ đoạn không mới, nhiều du khách vẫn “sập bẫy” bởi thời điểm lên kế hoạch cho chuyến đi là lúc người tiêu dùng thường “rối” trước hàng loạt các đầu việc phải làm, hàng loạt các thông tin phải kiểm tra và nỗi lo không có phòng/không có vé kịp ngày. Trong khi đó, các kênh giả ngày càng chuyên nghiệp, với đầy đủ thông tin website, ý kiến đánh giá, comment khách hàng…
 |
|
Fanpage giả mạo khu nghỉ dưỡng. |
Khu nghỉ dưỡng Blue Diamond Retreat (Quảng Bình) ngày 19/5 cũng thông báo phát hiện fanpage giả có 7.900 người theo dõi, sử dụng tên và hình ảnh tương tự để mạo danh tư vấn, nhận cọc đặt phòng. Giá phòng chỉ rẻ hơn vài trăm ngàn đồng để du khách không nghi ngờ, tuy nhiên yêu cầu khách đặt cọc 50%. Khu nghỉ cảnh báo du khách mọi thông tin đặt phòng, khuyến mãi và tư vấn chỉ được cung cấp qua website và các kênh chính thức.
Một hình thức lừa đảo khác được ghi nhận gần đây. Anh Nguyễn Minh (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, liên tục trong hai tuần qua, anh nhận được nhiều cuộc gọi không xác định. Khi nghe điện thoại, giọng ghi âm tự động giả mạo nhân viên Vietcombank thông báo mời chào với nội dung: “Chúc mừng quý khách đã đủ điều kiện phát hành thẻ tín dụng tại ngân hàng. Nếu khách hàng có nhu cầu, nhấn phím 1 hoặc nhấn phím 0 để gặp tổng đài viên”.
Ngân hàng chặn cách nào?
Các ngân hàng khuyến cáo khách hàng cần phải thận trọng khi nhận được cuộc gọi mời chào thẻ tín dụng và luôn kiểm tra lại thông tin trước khi cung cấp bất kỳ dữ liệu cá nhân nào; không nên cung cấp thông tin qua các cuộc gọi hoặc tin nhắn không rõ nguồn gốc; không cung cấp thông tin qua điện thoại. Nếu nhận được cuộc gọi yêu cầu cung cấp mã OTP, mã PIN, hay thông tin tài khoản, ngừng cuộc gọi và gọi lại cho ngân hàng qua số điện thoại chính thức.
Cùng với đó, khách hàng nên kiểm tra các cuộc gọi và e-mail để tránh bị lừa đảo, không nhấp vào các liên kết lạ hoặc tải về các tệp đính kèm từ nguồn không đáng tin cậy. Những tin nhắn, e-mail hoặc thông báo từ nguồn không rõ ràng có thể là công cụ để lừa đảo.
Để ngăn chặn lừa đảo bằng tài khoản của doanh nghiệp “ma”, ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán – cho biết, theo quy định của Thông tư 17/2024 từ ngày 1/7 tới, tổ chức và doanh nghiệp sẽ không thể giao dịch online nếu chưa xác thực thông tin sinh trắc học của người đại diện hợp pháp (phải giao dịch tại quầy).
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước đang sửa đổi Thông tư 17 theo hướng tăng cường kiểm soát tài khoản của tổ chức. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ yêu cầu người đại diện hợp pháp của tổ chức trực tiếp đến ngân hàng để mở tài khoản, không chấp nhận bất kỳ hình thức ủy quyền. Ngoài ra, với tài khoản tổ chức mới thành lập trong vòng 6 – 9 tháng (về thời gian cụ thể, sẽ lấy ý kiến góp ý rộng rãi), khi thực hiện giao dịch chuyển tiền phải đối chiếu thông tin sinh trắc học của người đại diện pháp luật như với tài khoản cá nhân.
Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ cấm sử dụng tài khoản bí danh Alias (tên giao dịch riêng của mỗi khách hàng). Trước đó, Bộ Công an có ý kiến cho rằng, tài khoản Alias gây rất nhiều hiểu lầm cho người chuyển tiền. Ví dụ, một cá nhân mở tài khoản, rồi tạo Alias với tên như “công ty quốc gia”, “global”, khiến người chuyển tiền nhìn vào tài khoản bí danh, mà không nhìn số tài khoản, rồi tưởng mình đã chuyển đúng.
Theo Ngân hàng Nhà nước, quy định xác thực sinh trắc học với người đại diện doanh nghiệp không làm doanh nghiệp bị gián đoạn hoạt động người đại diện theo pháp luật. Thực tế, gần như không một chủ doanh nghiệp nào không có tài khoản cá nhân.
Tất cả những tài khoản này đều đã xác thực sinh trắc học trước ngày 1/7/2024. “Những đối tượng không chịu đến xác thực chắc chắn có vấn đề”, ông Tuấn khẳng định.
Ông Phạm Anh Tuấn cũng lưu ý các ngân hàng cần thường xuyên cập nhật tình trạng tài khoản của khách hàng. Đối với các tài khoản nghi ngờ gian lận, nhưng sau đó được xác thực an toàn, thì cần đưa ra khỏi diện nghi ngờ và cho giao dịch bình thường.
Mặc dù các biện pháp ngăn chặn rủi ro đang được tăng cường, song Ngân hàng Nhà nước cũng thừa nhận rất khó ngăn chặn được tuyệt đối tình trạng lừa đảo.
Trong Dự thảo Nghị định quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đề xuất mức phạt lên tới 200 triệu đồng với hành vi thuê, cho thuê, mua, bán, mở hộ thẻ ngân hàng. Tuy vậy, do lợi nhuận từ lừa đảo quá lớn, nhiều đối tượng vẫn sẽ bất chấp. Thực tế, đã xuất hiện tình trạng nuôi nhốt người “cho thuê mặt” để chuyển tiền lừa đảo.
Để mạnh tay răn đe, Bộ Công an đã đề xuất sửa đổi Bộ luật Hình sự. Theo đó, hành vi cho thuê tài khoản, mua bán thẻ ngân hàng… có thể bị xử lý hình sự, vì được coi là hành vi tiếp tay, tiếp sức cho tội phạm lừa đảo tài chính.
Ngọc Mai
