Phương tiện xuất cảnh tại cửa khẩu quốc tế Lao Bảo – Ảnh: HOÀNG TÁO
Ngày 21-6, Văn phòng UBND tỉnh Quảng Trị thông tin, tỉnh vừa ban hành văn bản chỉ đạo các cơ quan liên quan dừng thực hiện thủ tục kiểm tra một cửa một lần dừng tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo – Densavan, theo nghị quyết số 180 của Chính phủ, ban hành ngày 18-6.
Hơn 10 năm đưa vào áp dụng mô hình một cửa một lần dừng
Thủ tục một cửa một lần dừng giữa Việt Nam và Lào tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo – Densavan đã trải qua một quá trình dài.
Năm 2007, Việt Nam và Lào áp dụng bước 1 của thủ tục kiểm tra, với việc hải quan hai nước kiểm tra chung hàng hóa xuất nhập khẩu.
Đến năm 2012, hai nước chuyển từ bước 1 lên bước 4, tức là các cơ quan chức năng tương ứng của hai bên phối hợp hoàn thành kiểm tra và xử lý giấy tờ tại khu vực kiểm tra chung trên lãnh thổ nước nhập.
Ngày 6-2-2015, hai nước đã phối hợp tổ chức lễ khai trương chính thức thủ tục kiểm tra một cửa một lần dừng tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo – Densavan.
Việc áp dụng thủ tục này trong xuất nhập cảnh người và phương tiện ban đầu diễn ra thuận lợi và nhanh chóng. Thủ tục xuất nhập cảnh được đơn giản hóa, minh bạch, giúp rút ngắn thời gian thông quan.
Cụ thể, hành khách và phương tiện chỉ dừng 1 lần tại 1 điểm (cửa nhập) để làm thủ tục xuất, nhập cảnh.
Thời gian hoàn thành thủ tục xuất, nhập cảnh chỉ khoảng 2 phút, giảm được 5 phút so với mô hình kiểm tra cũ, từ đó rút ngắn được 40 – 50% thời gian chờ đợi, di chuyển và làm thủ tục tại cửa khẩu.
Phương tiện dừng chờ nhập cảnh tại cửa khẩu quốc tế Densavan (Lào) – Ảnh: HOÀNG TÁO
Tìm kiếm mô hình mới
Từ đầu tháng 5-2021, hai tỉnh Quảng Trị và Savannakhet đã tạm dừng thực hiện thủ tục kiểm tra một cửa một lần dừng do dịch COVID-19. Việc kiểm tra, kiểm soát trở lại theo cách thức truyền thống.
Qua thời gian tạm dừng, tình hình cho thấy hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu hàng hóa qua cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo – Densavan được duy trì ổn định và có xu hướng tăng trưởng khá, không bị ảnh hưởng bởi việc dừng thực hiện thủ tục một cửa một lần dừng.
Một số khó khăn chính trong quá trình triển khai thủ tục này gồm thiếu khuôn khổ pháp lý; chưa phù hợp với xu thế hải quan điện tử, cơ chế một cửa quốc gia, và một cửa ASEAN đang phát triển mạnh mẽ; cơ sở hạ tầng chưa đảm bảo; thiếu nhân sự…
Thủ tục kiểm tra một cửa một lần dừng là hình thức mới, chưa có tiền lệ tại Tiểu vùng Mekong mở rộng và các nước ASEAN, Việt Nam và Lào là những quốc gia đi đầu nên việc gặp khó khăn là điều không thể tránh khỏi.
Với những thực tế trên, hai bên đã thống nhất kiến nghị lên Chính phủ Việt Nam và Lào cho phép dừng việc thực hiện kiểm tra một cửa một lần dừng tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo – Densavan.
Đồng thời, hai nước sẽ cùng nghiên cứu, tìm kiếm giải pháp phù hợp, nhằm tạo thuận lợi tối đa cho hàng hóa, người và phương tiện qua lại cửa khẩu trong tình hình mới, phù hợp với xu thế hội nhập và phát triển hiện nay.
Từ năm 2015 đến quý 1-2021, khi còn thực hiện mô hình một cửa một lần dừng tại cặp cửa khẩu này, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh đạt 676.000 lượt, hành khách xuất nhập cảnh là 2,9 triệu lượt, kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu đạt 1,67 triệu USD, thu nộp ngân sách hơn 1.000 tỉ đồng.
