Chủ tiệm tạp hóa sử dụng phần mềm bán hàng – Ảnh: K.V.
Hóa đơn điện tử in ra từ máy tính tiền – mảnh giấy nhỏ chứa đựng cả sự kỳ vọng của chính sách mới – bước tiến lớn về quản lý, minh bạch, và là tiền đề cho giai đoạn “hậu thuế khoán” vẫn ngập ngừng đi vào cuộc sống.
Khởi sự vạn đầu nan vì vậy phải sớm tìm ra nút thắt để sớm xóa bỏ e ngại với hóa đơn điện tử nói riêng và chuyển đổi số nói chung.
Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy sự chuyển mình này không dễ dàng, đặc biệt với hộ kinh doanh nhỏ lẻ vốn quen với sổ tay, ghi chép nợ.
Theo Chi cục Thuế khu vực 2, trong tháng 5-2025 có hơn 3.700 hộ kinh doanh xin ngừng hoạt động hoặc đóng cửa.
Trong đó, chỉ khoảng 440 hộ thuộc diện bắt buộc phải áp dụng hóa đơn điện tử, tức chưa đến 4%. Con số này cho thấy phần lớn người tạm dừng buôn bán không phải vì bị ràng buộc bởi chính sách, mà là vì… sợ mình bị ràng buộc.
Lo lắng dẫn đến “sợ” là có thật nhưng cũng năm bảy đường: sợ vì thiếu thông tin, sợ vì hiểu sai về chính sách và trên hết đó là sợ thay đổi.
Chị H., tiểu thương bán hàng gia dụng ở TP.HCM, đã cài phần mềm bán hàng được tặng, nhưng đến đoạn in ra rồi không biết giữ làm gì, có bị phạt không khi nguồn gốc hàng hóa vẫn đang quản lý theo cách cũ! Và nhiều người còn lấn cấn với “cái cũ, cách cũ”.
Như hàng nhập về trước 1-6-2025 mà không có hóa đơn xử lý ra sao? Hàng tồn kho không đủ chứng từ có bị truy thu thuế không?
Những khoản bán nợ từ năm ngoái nếu giờ ghi vào phần mềm có bị “sờ gáy”? Những câu hỏi ấy tưởng nhỏ nhưng lại là rào cản lớn để một chính sách tốt đi vào cuộc sống.
Và để hóa đơn điện tử đi vào thực tế cuộc sống với hộ kinh doanh, nên chăng phải gỡ từ nút thắt “cái cũ, cách cũ” như xem đó như là dạng “hàng hóa chuyển tiếp”, không quá đặt nặng xử lý hàng hóa không đầy đủ hóa đơn trước giai đoạn chuyển đổi.
Có chăng tập trung làm mạnh, không khoan nhượng với hàng có nguồn gốc phi pháp, hàng giả, hàng lậu, hàng trộm cắp.
Có vậy, sẽ tạo sự khích lệ, yên tâm để các hộ kinh doanh còn chần chừ bước vào chuyển đổi số trong kinh doanh với các phần mềm quản lý, hóa đơn điện tử.
Một khi nhà quản lý xác định được tinh thần tạo điều kiện để mọi người tuân thủ quy định, các doanh nghiệp cung ứng giải pháp công nghệ phải xốc vào, tiếp cận, thậm chí cầm tay chỉ việc để mọi hộ kinh doanh đều có thể sớm thành thục trong thao tác với công nghệ mới.
Đó là cơ hội lớn để thi thố, đơn vị nào có giải pháp tốt, hướng dẫn tận tình, đơn vị đó sẽ có nhiều khách hàng không chỉ trước mắt mà cả về lâu dài.
Khi có cách tiếp cận đúng và kịp thời, các doanh nghiệp công nghệ sẽ là cầu nối giữa hộ kinh doanh và cơ quan quản lý, giữa thị trường truyền thống và quản lý hiện đại, để giúp hộ kinh doanh an tâm bước vào cuộc chơi mới.
Chứng minh rằng số hóa không đồng nghĩa với kiểm soát, mà là nâng cao năng lực tự chủ, quản lý, và tăng trưởng minh bạch.
Áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền không chỉ là công cụ quản lý thuế mà còn là “cánh tay phải” giúp hộ kinh doanh quản lý bán hàng, hàng tồn kho, công nợ, sổ sách minh bạch hơn, những thứ mà trước đây họ không đủ công cụ hoặc kỹ năng để kiểm soát.
Một khi giúp hộ kinh doanh vượt qua nỗi lo trước máy tính tiền tạo hóa đơn điện tử, họ thấy được lợi ích của ứng dụng công nghệ, khi đó quá trình chuyển đổi số sẽ tăng tốc.
Bài học của phát triển Internet, điện thoại thông minh… cho thấy nếu vượt qua e ngại, hộ kinh doanh sẽ sớm mê chuyển đổi số.
