Ông Lê Hoài Nam – phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường – phát biểu tại cuộc họp – Ảnh: THẢO LÊ
Sáng 6-6, tại TP.HCM, Cục Môi trường của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức họp tham vấn dự thảo quy chuẩn khí thải ô tô, mô tô, xe máy và lộ trình áp dụng.
Tại cuộc họp, ông Lê Hoài Nam – phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường – cho biết việc kiểm soát phát thải mô tô, xe máy là yêu cầu mới.
TP.HCM, Hà Nội kiểm định khí thải xe máy từ 1-7-2027
Ngay sau khi Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ mới được ban hành, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã khẩn trương phối hợp với Bộ Xây dựng và các đơn vị liên quan xây dựng ngay các quy chuẩn về kiểm soát khí thải với mô tô, xe gắn máy cùng lộ trình áp dụng.
Hiện các dự thảo đang lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp để hoàn thiện.
Dự kiến thời điểm bắt đầu kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TP.HCM là từ ngày 1-7-2027. Các tỉnh, thành trực thuộc trung ương còn lại như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế sẽ triển khai đo khí thải xe máy kể từ ngày 1-7-2028. Đối với các địa phương còn lại, thời điểm áp dụng quy định kiểm định khí thải bắt đầu từ ngày 1-7-2030.
Xe các tỉnh đến TP.HCM như thế nào?
Góp ý về các mốc thời gian áp dụng, PGS.TS Phùng Chí Sỹ – phó chủ tịch Hội Thiên nhiên và Bảo vệ môi trường Việt Nam – cho rằng lộ trình áp dụng này về mặt không gian có vấn đề.
Ông đồng tình với việc TP.HCM và Hà Nội phải làm chặt chẽ, nhưng nếu hai nơi này tổ chức làm trước thì các xe từ các tỉnh đến TP.HCM sẽ ứng xử như thế nào.
“Như vậy khi TP.HCM áp dụng, còn các tỉnh xung quanh chưa áp dụng thì các xe ở tỉnh đến TP.HCM phải bỏ xe ở ngoài và đi bộ vào TP.HCM hay thế nào? Việc lộ trình áp dụng nơi này khác nơi kia sẽ gây khó khăn trong việc tổ chức thực hiện”, ông Sỹ nói.
Bên cạnh đó, ông Sỹ cho rằng dự thảo quy định cho rằng áp dụng với xe lưu hành tại Việt Nam. Giải thích từ ngữ thì xe mô tô, xe gắn máy lưu hành ở Việt Nam là xe tham gia giao thông được quy định tại điểm e, điểm g khoản 1 điều 34 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và đã được cấp chứng nhận đăng ký xe, biển số theo quy định ở Việt Nam.
PGS.TS Phùng Chí Sỹ – phó chủ tịch Hội Thiên nhiên và Bảo vệ môi trường Việt Nam – nêu ý kiến
Tuy nhiên hiện nay TP.HCM cũng có lượng lớn các xe từ các nước như Campuchia, Lào đến. Bên cạnh đó, có xe người Việt Nam mua ở nước ngoài mang biển nước ngoài và xe ngoại giao. Như vậy, khi các xe này lưu thông đến Việt Nam thì có phải kiểm định khí thải không, khi các xe này cũng phát thải.
Về vấn đề này, ông Lê Hoài Nam – phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường – cho rằng các xe lưu thông tại TP.HCM hay Hà Nội dù mang biển số TP.HCM, Hà Nội hay các tỉnh, thành khác đều phải tuân thủ quy định kiểm định khí thải.
Bởi thực tế TP.HCM và Hà Nội có lượng lớn xe từ các nơi đến, nếu chỉ áp dụng cho xe biển số TP.HCM hay Hà Nội sẽ không giải quyết được vấn đề phát thải.
Đề xuất miễn phí kiểm định khí thải xe máy thời gian đầu
Cũng tại cuộc họp, ông Nguyễn Tô An – phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, Bộ Xây dựng – cho rằng hiện nay các quy chuẩn về kiểm soát khí thải đã được xây dựng khá hoàn thiện, nhưng việc đưa các quy chuẩn vào thực tiễn rất quan trọng, nếu không phù hợp sẽ gây xáo trộn xã hội.
Riêng về kiểm định khí thải mô tô, xe máy, ông An cho rằng cả nước hiện chưa có cơ sở kiểm định nào. Với lượng lớn xe máy tại Việt Nam, tính sơ bộ sẽ cần 5.000 cơ sở kiểm định.
Ông An cho rằng vừa qua Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã giãn thời gian thực hiện, tại TP.HCM và Hà Nội thêm 18 tháng. Dù vậy, ông cho rằng không phải cứ giãn thời gian ra thì người dân sẽ đi kiểm định.
Thực tế là thêm 18 tháng thì người dân vẫn cứ để đó, chờ đến khi quy định chính thức áp dụng thì đồng loạt đem xe đi kiểm định, gây quá tải.
Do đó, khi xây dựng các quy định phải nghiên cứu thêm các chính sách khác để vận động người dân đi kiểm định khí thải sớm. Ông An gợi ý có thể áp dụng kinh nghiệm của các nước là miễn phí kiểm định trong thời gian chưa xử phạt.
Bên cạnh đó, khi kiểm định chắc chắn sẽ có nhiều xe không đạt chất lượng, không thể lưu thông, buộc người dân phải chuyển đổi. Do đó nhà nước cần có các chính sách để hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện.
Dự kiến 1-2 tuần nữa sẽ có quy chuẩn kiểm định khí thải ô tô mới
Phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Hoài Nam cũng thông tin về việc sửa đổi các quy định về kiểm soát phát thải xe ô tô.
Theo ông Nam, việc kiểm soát khí thải ô tô đã thực hiện nhiều năm qua, tuy nhiên để kiểm soát tốt phát thải tốt hơn thì Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã xây dựng quy chuẩn mới để thay thế cho quy chuẩn cũ.
Hiện, dự thảo quy định đã được Cục Môi trường trình lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ông Nam dự kiến trong 1-2 tuần nữa sẽ có quy chuẩn kiểm mới.
Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang phối hợp với các đơn vị rà soát, tham mưu sửa đổi quy định của quyết định 16 của Chỉnh phủ về quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô tham gia giao thông, và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu.
Việc này nhằm có những quy định chặt chẽ hơn về những thông số với lộ trình áp dụng, địa bàn với các đô thị cụ thể.
